عوامل تزلزل خانواده (9)
در زبان عربی سه کلمه وجود دارد که به معنای کینه توزی آمده است: « معنای کینه توزی چیست؟ در مواردی بین ما و فردی دیگری برخورد به وجود می آید پس از آن ذهن و فکر ما نسبت به آن فرد تیره و تاریک شده، در دل نسبت به او بد بین و بد خواه می شویم یعنی دنبال فرصت مناسبی هستیم تا از او انتقام بگیریم. الف) کلمه « حقد » در کتاب المنجد آمده، یعنی دشمنی و عداوت کسی را در دل داشتن تا روزی که تلافی کند.
ب) کلمه « غلّ » آن هم به معنی کینه توزی آمده است.
ج) کلمه « ضغن » معنای کینه توزی دارد.
امام صادق علیه السلام فرمودند:
« از جدل و خصومت بپرهیزید، زیرا دشمنی و عداوت در درجه ی اول قلب آدمی را مشغول می دارد، موجب نفاق و دو رویی می گردد و کینه و دشمنی را مشتعل می سازد. (1)
از همین روایت به خوبی آشکار می گردد که در محیط خانوادگی به هیچ وجه نباید کینه توزی وجود داشته باشد، زیرا بر اثر آن دشمنی و عداوت در دل زن و مرد انباشته می گردد، و صفا و صمیمیت خانوادگی را نا مهفوم می سازد ». (2)
فرد لجباز در چشم دیگران یک فرد منفور است. با توجه به این که فرد لجباز حوصله ی دیگران را سر می برد و با هر موضوعی شروع به بحث می کند و حاضر نیست هیچ حرفی جز حرف خودش را بشنود و بفهمد که نتیجه ی آن کینه و نفرت است بنابراین باید زوج های جوان و همسران دقت داشته باشند که مبادا این خصلت زشت در آنها باشد که واقعاً گرمی را از خانه دور می کند، شاید یک همسر با ادب که نسبت به همسر خود کمی رودربایستی دارد نتواند خیلی سریع و صریح به همسرش بگوید که تو لجبازی، اما انسان باید در رفتار خود دقت کند. آری هدیه ی لجبازی کینه است و یک همسر عاقل باید از این نوع عمل رذیله دوری کند.
پیامبر صل الله علیه و اله و سلم می فرمایند:
« از لجاجت بپرهیزید، زیرا که آغاز آن نادانی و فرجامش پشیمانی است ». (3)
در روان شناسی لجاجت آمده است که یکی از عوامل ایجاد لجاجت سرزنش کردن است و این خود بحثی بسیار مفصل دارد؛ اما همسران باید در صورت بروز اشتباه در مسائل زندگی از سرزنش کردن دوری نمایند تا مبادا در دام لجاجت گرفتار شوند. علی علیه السلام می فرمایند: « زیاده روی در سرزنش کردن، آتش لجاجت را شعله ور می سازد ». (4)
اولین گام برای تحصیل روحیه ی رفاقت در زندگی مشترک، پذیرش همسر است. آنهایی که همسرشان را آن گونه که هست می پذیرند و نه آنچنان که می خواهند باشد، به این مرحله ی ارزشمند نایل می شوند که دوستی و رفاقت در روابط متقابلشان موج می زند.
لجاجت و رقابت ناسالم چهره ی دیگری از روابط زن و شوهر را به تصویر می کشد. زنان و مردانی که به همسر خود همچون رقیبی آشتی ناپذیر می نگرند، تجسم ( واگرایی ) و تزلزل در زندگی مشترک هستند. این امر به ویژه در زوج هایی که همسن بوده و یا اختلاف سنی کمی با یکدیگر دارند. مشهود است. (5)
ریشه ی لجبازی در 4 چیز است 1. عقدهای حقارت 2. تکبر 3. نادانی 4. تربیت ناصحیح
رسول خدا صل الله علیه و اله و سلم می فرمایند:
« نسبت به یکدیگر گذشت کنید. تا کینه هایتان برطرف شود ». (6)
اشتباهات لغزش هایی که گاهی در محیط خانواده از ناحیه ی زن و یا شوهر صورت می گیرد، مایه ی ایجاد کدورت و تیرگی روابط آن ها می شود. چنانچه این تیرگی با عفو و گذشت جبران نشود، زمینه ی ایجاد اختلافات و درگیری های خانوادگی و فرو پاشی کانون گرم خانواده را به همراه دارد. لذا یکی از عوامل تزلزل خانواده لجبازی و کینه ورزی زن و مرد نسبت به یکدیگر است. که اگر آن ها بخواهند روی سعادت را ببیند. باید از این دو صفت دست بردارند.
پی نوشت ها :
1. سفینة البحار، ج 2، ص 532.
2. مجید رشید پور، خانواده و فرزندان، کتاب دوم، ص 114.
3. تحف العقول، ص 14.
4. بحارالانوار، ج 78 ، ص 10.
5. دکتر محمد رضا شرقی، خانواده متعادل.
6. بحارالانوار، ج 79 ، ص11.
منبع مقاله :
رفیعی محمدی، علی محمد؛ (1389)، نسیم عشق: عوامل تحکیم و تزلزل خانواده، قم: انتشارات رسول اعظم ( صل الله علیه و آله و سلم )، چاپ هفتم
