تداوم آتشسوزی در جنگلهای شمال موضوع دردناکی است که همچنان نادیده گرفته میشود و این مساله در سایه کمبود نیروی انسانی محیطبانی بهشدت دیده میشود. در هفته گذشته چندین آتشسوزی در استانهای شمالی رخداده و حالا هواشناسی گفته منتظر آتشسوزیهای بعدی هم باید باشیم.
به گزارش ، صبح نو نوشت: سازمان هواشناسی پیشبینی کرده تا چهارشنبه احتمال آتشسوزی در برخی مناطق شمالی کشور افزایش مییابد و بنابراین آمادهباش نیروهای متولی ضروری است. مدیرکل پیشبینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی کشور در گفتگو با مهر گفت: با توجه به جنوبی شدن جریانات در سطوح زیرین جو و افزایش نسبی دما و کاهش رطوبت تا چهارشنبه پتانسیل آتشسوزی جنگل در دامنههای شمالی البرز افزایش مییابد. بهویژه سهشنبه آتشسوزی در مناطق جنگلی جنوب استانهای گیلان، مازندران و جنوب و شرق گلستان احتمال بالایی دارد. بر این اساس توصیه میشود اقدامات لازم برای جلوگیری از ایجاد حریق و آتشسوزی در مناطق جنگلی و مستعد، انجام مراقبت و پایش مداوم توسط سامانهها و نیروهای محلی در طی روزهای یادشده و آمادگی لجستیکی کافی برای امدادرسانی در صورت بروز آتشسوزی در دستور کار قرار گیرد. اما در روزهای اخیر این چندمینبار است که جنگلهای شمال دچار آتشسوزی میشود. همین هفته پیش پنج هکتار از جنگلهای دستساز روستای پیشکمر کلاله در آتشسوزی از بین رفت. آقای امان محمد حمید زاده بخشدار کلاله استان گلستان شامگاه پنجشنبه گذشته در گفتوگو با خبرنگاران اظهار کرد: حوالی ساعت 16:30 پنجشنبه جنگل دست کاشت با عمر حدود 20ساله در مسیر پیشکمر به روستای «کسر» دچار حریق شد.
وی با بیان اینکه بیش از پنج هکتار از این جنگلها در آتشسوزی از بین رفت، افزود: وزش باد یکی از دلایل سرعت گرفتن آتش در این جنگلها بود.
دقیقاً در همان روز یکی دیگر از جنگلهای گلستان هم در آتش سوخت. ابوطالب قزلسفلو، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان از آتش گرفتن محدوده جنگلی روستای گوگل خبر داد و گفت: یک چوپان و چند رأس گوسفند در محدوده این آتشسوزی جان باختند. آتشسوزی در محدوده جنگلی روستاهای «گوگل»، «ترجینلی» و «بش اویلی» گالیکش رخ داد و نیروهای منابع طبیعی و نیروهای مردمی آتش را خاموش کردند. در این آتشسوزی یک چوپان و چندین رأس گوسفند دچار حریق و فوت شدند. وضعیت چوپان بهگونهای بوده که در بین انبوهی از گیاهان علفی قرار داشته و نتوانسته خود را نجات دهد. سومین آتشسوزی در آن روز ماجرای آتش گرفتن جنگلهای والشآباد گلستان بود. در این حادثه یک و نیم هکتار از جنگلهای روستای والشآباد طعمه حریق شد. او با اشاره به آتشسوزی در منطقه جنگلهای سما رود در ارتفاعات جنگلی روستای والشآباد گرگان گفت: حوالی ساعت 11پنجشنبه حدود 1.5 هکتار از این جنگلها در آتش سوخت.
همین هفته گذشته بود که گیلانیها هم در گرمای تابستان طعم آتش را چشیدند و 40 هکتار از جنگلهای منطقه خرفکل شهرستان شفت آتش گرفت که در این حریق به تاج و تنه درختان صنوبر بهطور سطحی آسیب وارد شد. لاشه برگهای ریخته شده از درختان براثر این آتشسوزی سوخت ولی آسیب جدی به درختان منطقه وارد نشده است. همهساله در فصل گرم سال آتشبهجان طلای سبز میافتد کمااینکه بسیاری از جنگلهای مازندران اثری از سبزی و طراوت دیده نمیشود. حتی تصور این موضوع نیز بسیار دردناک است که سهلانگاری و بیدقتی منجر به آتش کشیدن جنگلها شود، درختانی که حتی مشاهده آن آرامش را برای افراد به ارمغان میآورد. نکته مهم این بوده که همه افراد جامعه باید به فکر حفاظت و حراست از جنگلها باشیم ولی در حال حاضر شمارش معکوس برای نابودی جنگلها آغازشده است و برخی حاضرند جنگل را برای گذراندن اوقاتی خوش و حتی برای چند لحظه فدا کنند.
آقای حسینعلی ابراهیمیکارنامی، مدیرکل حفاظت محیطزیست مازندران دراینباره میگوید: نیروهایی که بهعنوان محیطبان در محیطزیست برای امر پایش، نظارت و جلوگیری از صید غیرمجاز در طبیعت مازندران فعالیت میکنند هنگام آتشسوزی مجبور به ترک مناطق شده و وقف مهار حریق میشوند که فضایی برای تخریب محیطزیست فراهم میشود و جدیترین خسارت از نگاه ماست.
مدیرکل حفاظت محیطزیست مازندران با تأکید بر اینکه اگر مشکل جدی اتفاق بیفتد واقعاً در مهار آن خواهیم ماند، خاطرنشان کرد: نیرو، تجهیزات و امکانات ما دارد فسیل میشود و توان محیطزیست در حال تمام شدن است. در شرایطی که نیروهای حفاظت محیطزیست با چنگ و دندان در حال مهار آتش هستند ما درگیر بحران داخلی هستیم. بر اساس تبصره ماده 47 قانون حفاظت و بهرهبرداری از جنگلها و مراتع کشور تمام دستگاهها باید از سرجمع اعتبارات بودجه را در اختیار محیطزیست قرار دهند ولی همه سعی میکنند محیطزیست را زیر فشار قرار دهند و باید به همه در لحظات اولیه پاسخگو باشیم. مدیرکل حفاظت محیطزیست مازندران با تأکید بر اینکه باید تمامی بخشها دستبهدست هم دهند تا مشکلات حل شود، خاطرنشان کرد: هشدار میدهیم اگر آتشسوزی گسترده اتفاق بیفتد هیچ کاری نمیتوانیم انجام دهیم و باید پاسخگو باشند. هنگام آتشسوزی با تمام توان به مبارزه با آتش میرویم و نمیتوانیم ببینیم جنگل ما میسوزد ولی امکانات کامل در دسترس نداریم. برخی از مسوولان شعار حمایت از محیطزیست را سر میدهند ولی واقعاً در عمل مشاهده میشود که محیطزیست اولویت نیست و تنها به دنبال این هستند تا محیطزیست را زیر سؤال ببرند.
معاون عملیات اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران میگوید در بحث مهار حریق با توجه به گرمای هوا، کمبود امکانات و عدم دسترسی به مناطق صعبالعبور و دوردست با مشکلات فراوانی مواجه میشویم و حدود 70 درصد حریق توسط نیروهای منابع طبیعی مهار و اطفا میشود و بقیه توسط جوامع محلی صورت میگیرد.
وی به کاهش نیروهای منابع طبیعی در سطح جنگلهای مازندران اشاره کرد و افزود: در دهه 60، 28 نیرو در هر واحد منابع طبیعی فعالیت داشتند درحالیکه این تعداد به چهار نفر رسیده است. عرضه تحت حفاظت یک جنگلبان یا قرقبان حدود 2 تا 3 هکتار است درحالیکه با توجه به کمبود نیرو 21 تا 30 هکتار زیر حفاظت جنگلبانان قرار دارد. با توجه به گرمای هوا و خشک شدن علفها احتمال حریق در سطح جنگلهای مازندران افزایشیافته که لازم است از روشن کردن آتش در مزارع و سطح جنگلهای استان پرهیز کنند.
این روزها یا اثری از سر سبزی جنگلهای مازندران نیست یا اینکه غباری خاکستری روی آن فراگرفته است، برای اینکه این سرمایه را بهدست نسلهای آینده برسانیم باید در حفاظت از این سرمایه اهتمام کنیم.