تاریخ خبر: 1393/05/14 – گروه گردشگری روزنامه دنیای اقتصاد، فاطمه باباخانی: ورق زدن تقویم سال جدید برای بسیاری به معنای شمارش تعطیلات هر سال، درآوردن بین التعطیلین و برنامه‌ریزی برای بهره‌گیری از این ایام است. بسیاری از برنامه‌های سفر در همان ابتدای سال چیده می‌شود، گروه‌های کوهنوردی و طبیعت‌گردی برنامه‌های سالانه را بر اساس این تعطیلات می‌بندند، پدر و مادرها قول سفر به فرزندان‌شان می‌دهند و صاحبان هتل‌ها و سایر اقامتگاه‌ها نیز برنامه‌ریزی خود را برای پذیرایی خواهند داشت.
با این وجود، خوشی لحظه نگارش نام مقصد سفر بر تقویم همیشه به مرحله عمل نمی‌رسد؛ اگر برنامه توسط گردشگران به هم نخورد، عوامل دیگری نظیر تمام شدن بلیت‌ها و نداشتن صندلی خالی در اتوبوس‌ها، قطارها و هواپیما‌ها، خراب شدن ماشین یا پر شدن لیست تورها می‌تواند گردشگران را در خانه
نگه دارد.
تعطیلات عیدفطر که هفته گذشته اتفاق افتاد و نارضایتی بسیاری از گردشگران را به همراه داشت، هیچ‌کدام از این موانع را به همراه نداشت؛ برعکس آنها که قصد سفر کرده بودند و با موانع پیش گفته مواجه شدند جزو خوش‌شانس‌ها تلقی شدند و آنها که توانستند بلیت تهیه کنند یا اتومبیل‌شان را برای سفر آماده کنند یا با تورها همراه شوند، خسته و ناراضی به مقاصد رسیده و از آنجا به خانه بازگشتند. ترافیک‌های طولانی که گاه تا 24 ساعت در یک مسیر 6 ساعته مسافران را در جاده‌ها نگه داشت مشکلی ورای انتظار آنها بود. در گوشه و کنار ماشین‌ها دیده می‌شدند که کنار جاده توقف کرده و خانواده‌ها در میان گرد و خاک منتظر باز شدن جاده بودند. در شهرها گردشگران بدون سرپناه یا ملافه شب را به صبح می‌رساندند تا بتوانند خود را به مقصد برسانند؛ اینها البته مسافران خوش‌شانسی بودند که ناچار نبودند با سایر مسافران خود را هماهنگ کنند وگرنه مسافران اتوبوس و رانندگان آنها در این مسیر طولانی می‌توان گفت بیشترین صدمه را دیدند. به اینها بیفزاییم هوای شرجی و فقدان امکانات بهداشتی استاندارد و کافی در مسیر این شهرها که گاه با کم لطفی برخی صاحبان جایگاه‌های بنزین که در سرویس‌های بهداشتی خود را بسته بودند و گردشگر درمانده در مسیر را با مشکل مضاعفی مواجه می‌کردند.
اما آیا برای رسیدن به یک نقطه تعادل در گردشگری ایران و کاهش این مشکلات این عرصه راه حلی وجود دارد؟ برخی کارشناسان معتقدند اگر تعطیلات آخر هفته ساماندهی شود و دولت و شرکت‌ها تعطیلات پنج‌شنبه را به شکل رسمی بپذیرند ما دچار مشکلاتی نظیر آنچه شرح آن در بالا گفته شد نخواهیم بود؛ زیرا گردشگر این امکان را دارد که در ایام مختلف سال برنامه‌ریزی سفر را برای خود انجام دهد و ناچار نیست خود را با مناسبت‌ها و تعطیلات مرتبط با آن که گاه به برخی ناهماهنگی‌ها حتی با فرهنگ مناطق مختلف نیز منجر می‌شود، تطبیق دهد. با این حال برخی نیز بر این اعتقادند که تعطیلات در ایران به آن اندازه هست که افزودن پنج‌شنبه به آن نیز ایام سال را به ایام تعطیل در کنار برخی روزهای کاری تبدیل کند. اما آیا این تفکر صحیح است؟
تعطیلات آخرهفته، افزایش راندمان کاری
یک فعال گردشگری به «دنیای‌اقتصاد» درباره افزایش تعطیلات آخر هفته گفت: از آنجایی که ایرانی‌ها اهل سفر هستند، افزایش تعطیلات آخر هفته قادر خواهد بود تعطیلات را در ایران ساماندهی کرده و معضلی که در ایامی نظیر نوروز یا ایام تعطیل بین سال با آن مواجهیم را حل کند.
محمدی، مدیر فروش و بازاریابی یک آژانس، کاهش خستگی و بالا رفتن راندمان کاری گردشگران در محیط‌های کاری پس از تعطیلات را از دیگر پیامدهای توزیع سفر به واسطه تعطیلات آخر هفته برشمرد و افزود: ترافیک سنگین به همراه عدم پیدا کردن محل اقامتی مناسب موجب نارضایتی بسیاری از گردشگران از سفرشان در کنار هزینه‌های زمانی و ریالی برای آنها می‌شود.
وی در همین رابطه به تعطیلات عید فطر اخیر اشاره کرد و گفت: در این ایام مسافران آژانس‌ها با توجه به قرار گرفتن در ترافیک‌های گاه 20 ساعته ناراضی از سفر بازگشتند که این امر متاسفانه نارضایتی آنها از آژانس‌ها را به دنبال داشت، این در حالی است که مدیران و برنامه‌ریزان انتظار چنین وضعیتی را نداشتند و نمی‌توانستند این بحران را مدیریت کنند.
تعطیلات ساماندهی نشده و نارضایتی گردشگران
مدیر یک آژانس نیز در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» گفت: تا زمانی که ساماندهی مناسبی روی تعطیلات در ایران صورت نگرفته و ما در حال افزایش دادن تعطیلات به هر بهانه‌ای باشیم شاهد چنین مشکلاتی
خواهیم بود.
سهند عقدایی در همین رابطه به ایام تعطیلات ملی و مذهبی اشاره کرد و افزود: با توجه به تغییر ایام تعطیل که بر اساس ماه‌های قمری ایجاد می‌شوند، بسیاری از شهروندان روزهای دیگر را نیز بین‌التعطیلین حساب کرده و گاه مشاهده می‌کنیم کشور یک هفته تمام برای یک تعطیلات دو روزه تعطیل می‌شود.
وی در پاسخ به این پرسش که چاره رفع مشکل هجوم گردشگران در ایام تعطیل نظیر عید فطر یا نوروز چیست، گفت: در دوره آقای خاتمی قرار بود برخی از تعطیلات ساماندهی شوند؛ روندی که متاسفانه به سرانجام نرسید و ما شاهدیم عدم رفع آن در دوران کنونی چنین مشکلاتی را برای گردشگران و مسوولان ایجاد کرده است. به گفته وی تعطیلات باید ساماندهی شود تا در امر سفر نیز بتواند کمک کند.
عقدایی در همین رابطه به مشکلاتی که آژانس‌های ایران‌گردی دچار آن شده‌اند اشاره کرد و گفت: به عنوان مثال تورهای ما با مقصد کلاچای مسیر 6 ساعته را در 5/22 ساعت و در برنامه سوباتان مسیرشان را در 24 ساعت پیمودند که این موجب نارضایتی گردشگران و بر هم خوردن نظم و برنامه‌ریزی سفر شد.
وی درباره مقاصد جدید سفر و وضعیت آنها در این ایام نیز تصریح کرد: دیگر مقاصد سفر به جز شمال نیز در این ایام با انبوه مسافران مواجه شد و ما شاهد بودیم دریاچه گهر که گنجایش تنها 50 چادر را دارد با افزایش ظرفیت 6 برابری و بیشتر از آن مواجه شده بود.
او در این رابطه خواستار ساماندهی مقاصد طبیعی از سوی مسوولان سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شد و اظهار کرد: چنانچه نظارت و ساماندهی بر این مقاصد وجود نداشته باشد فشار نیروی انسانی به واسطه انبوه گردشگران می‌تواند این مقاصد را با مخاطرات جدی مواجه کند.
ساماندهی تعطیلات تقویمی از دیگر خواسته‌هایی بود که مدیر آژانس اسپیلت البرز به آن اشاره و اضافه کرد: پس از اینکه ما زمان تعطیلات مختلف را کاهش دهیم، می‌توانیم برنامه‌ریزی برای تعطیل کردن پنج‌شنبه برای افزودن به تعطیلات آخر هفته یا تعطیلات زمستانه را انجام دهیم.
آنچه از گفته‌های مسوولان و دست‌اندرکاران گردشگری برمی‌آید این است که گرچه تعطیلات آخر هفته می‌تواند گزینه مناسبی برای مدیریت و ساماندهی سفرها در ایران باشد، اما این گزینه تا زمانی که تعطیلات موجود در تقویم ساماندهی نشده‌اند، راه‌حل قطعی برای حل این مشکل نیست. زیرا تا زمانی که تعطیلات چهار، پنج روزه به دلایل مختلف موجود است، همچنان خانواده‌ها و آژانس‌ها ترجیح می‌دهند اصلی‌ترین سفرهای خود را روی آنها برنامه‌ریزی کنند و مشکل همچنان باقی خواهد بود.
