تاریخ خبر: 1393/05/23 – گروه گردشگری، فاطمه باباخانی: عید فطر امسال تنها برای شمال‌نشین‌ها ایام شلوغ و پرترافیک نبود؛ در این ایامی شهرکردی‌ها و همدانی‌ها و سایر شهرهای غرب وشمال غرب هم شاهد انبوه گردشگرانی بودند که از گرمای تابستان به این شهرها پناه برده تا در سایه هوای کوهستانی این مناطق چند روز را بدون آلودگی و گرما بگذرانند؛ اما نبود زیرساخت‌های مناسب بعضا مشکلاتی را نیز هم برای گردشگران و هم برای ساکنان این شهرها پدید آورد. همدان یکی از این شهرها بود که با یک میلیون گردشگر ترافیک سنگینی را در تعطیلات عید فطر به خود دید و مشکلاتی نیز برای شهروندان این شهر در این ایام ایجاد شد. این شهر از دوره مادها نام هگمتانه را به نصیب برده است، از هخامنشیان گنجنامه و از قرون میانه باباطاهر و ابن‌سینا را به‌عنوان دو شخصیت برجسته در تاریخ ایران را دارد. طبیعت کوهستانی این شهر با قله پرآوازه الوند نیز وجه دیگری از جاذبه‌های گردشگری این شهر است. با این حال این شهر به‌رغم نزدیکی نسبی به تهران فاقد زیرساخت‌های لازم برای پذیرایی از گردشگران است.
مشکلات اقامتی گریبانگیر همدان
سیدمرتضی بقایی، رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی همدان در همین رابطه ضمن برشمردن 1200 جاذبه گردشگری این شهر به «دنیای‌اقتصاد» گفت: با این وجود مدیریت نامناسب و عدم اقدامات کارشناسانه موجب ایجاد مشکلات عدیده در گردشگری این شهر شده است. وی در همین رابطه به وجود تنها سه هتل به‌عنوان اماکن اقامتی همدان اشاره کرد و افزود: این در حالی است که در تابستان و ایام پیک سفر ما با مشکل اقامتی مواجه هستیم و نمی‌توانیم گردشگران علاقه‌مند را پذیرش کنیم. وی عدم اطلاع‌رسانی مناسب درباره چگونگی برخورد با گردشگران را از دیگر مشکلات همدان برشمرد و اظهار کرد: این در حالی است که ما می‌توانیم با پیست اسکی، کوچ عشایر و مجموعه جاذبه‌های طبیعی و تاریخی خود شاهد حضور انبوه گردشگران در این شهر باشیم.
چرا توریسم همدان رکود داشته؟
امیرعباس محمودی، فعال طبیعت‌گرد همدانی نیز در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» سه عامل را در رکود گردشگری این شهر موثر دانست و در این رابطه گفت: نبود تبلیغات مناسب یکی از دلایل این امر است که به فقدان کارآیی نهادهای متولی گردشگری در تبلیغات جاذبه‌های این شهرستان در رسانه‌های جمعی و افکار عمومی بازمی‌گردد.
وی نبود امکانات اقامتی یا کافی نبودن آنها را از دیگر مشکلات گردشگری همدان معرفی کرد و افزود: ما شاهدیم که در دوران پیک سفر و ایام خاص نظیر عید فطر امسال برخی گردشگران با مشکل اقامتی مواجه بودند. ما در این شهر مجموعه‌ای از هتل‌ها، کمپ‌ها و مهمان‌پذیرها را داریم؛ ضمن اینکه شهرداری نیز در ایامی نظیر نوروز از کسانی که خانه یا سوئیت برای گردشگران دارند دعوت می‌کند آنها را به این نهاد معرفی کنند؛ با این وجود مشکل اقامتی در حوزه گردشگری این شهرستان همچنان باقی است.
این فعال گردشگری ادامه داد: همدان به لحاظ امکانات تفریحی و پارک‌ها نیز مشکلات عدیده‌ای دارد که این امر به عدم توسعه‌یافتگی چند دهه اخیر در این شهرستان برمی‌گردد. چنین عاملی موجب شده است نوجوانان و جوانان با ورود به این شهر نتوانند از امکاناتی مثل شهربازی و… استفاده کنند و این شهر را به‌عنوان مقصد دوباره در نظر نگیرند؛ ما باید توجه داشته باشیم که همه گردشگران علاقه‌مند به جاذبه‌های تاریخی و طبیعی نیستند و می‌خواهند اوقات خود را در یک شهرستان با هوای خوب و امکانات مطلوب سپری کنند. محمودی همچنین در مورد تقسیم‌‌بندی گردشگرانی که به این شهر سفر می‌کنند، گفت: دسته اول گردشگران این شهر مسافرانی هستند که بدون توجه به جاذبه‌ها می‌خواهند نوروز و تابستان را در یک منطقه خوش آب و هوا بگذرانند. این دسته عموما همدان را به واسطه آب و هوای مناسب در تابستان و غار علیصدر انتخاب می‌کنند. وی دومین دسته گردشگران همدان را کسانی دانست که برای جاذبه‌های تاریخی خاص این شهر سفر می‌کنند و افزود: مقبره استر در همدان و حیقوق نبی در تویسرکان از زیارتگاه‌های کلیمی‌ها هستند و هر ساله جمع بزرگی از گردشگران برای بازدید از آنها به همدان سفر می‌کنند؛ ضمن اینکه ما در این شهر هگمتانه را به‌عنوان یادگاری از دوره مادها و گنجنامه را به‌عنوان نمادی از دوران ایران باستان داریم و این مجموعه‌ها نیز طرفداران خاص خود را دارند.
این فعال گردشگری همدانی همچنین درباره طبیعت‌گردی و علاقه‌مندان این حوزه سفر نیز اظهار کرد: ما در همدان مجموعه قله‌های مرتفعی را داریم که از آلمابولاق آغاز شده و به کلاه قاضی ختم می‌شود. در این مجموعه 11 قله الوند نیز قرار می‌گیرند که هر ساله گروه‌های زیادی از کوهنوردان را به همدان می‌کشاند. دره‌های این شهر از دیگر جاذبه‌های طبیعت‌گردی همدان محسوب می‌شود که در درون برخی از آنها باغ‌های زیبا قرار گرفته و در پاییز جلوه ویژه‌ای دارند.
قطب سفال
محمودی یکی از شهرهای مشهور اطراف همدان را لالجین دانست که عنوان قطب سفال را به خود اختصاص داده است. وی در این باره گفت: برخی از گردشگرانی که به این شهر سفر می‌کنند جدا از غار علیصدر، این شهر را به‌عنوان یکی از مقاصد سفر خود در نظر می‌گیرند؛ زیرا در آنجا می‌توانند از انواع و اقسام سفال بازدید کرده و سوغات تهیه کنند. این منطقه البته یکی از مناطقی است که به‌واسطه تولیدات صنایع دستی، به توسعه اقتصادی استان نیز یاری می‌رساند.
این فعال گردشگری در پاسخ به این پرسش که پیشنهاد شما به گردشگران برای سفر به این شهر چیست، خاطرنشان کرد: چنانچه از سمت تهران گردشگران به همدان می‌آیند، می‌توانند ابتدا از خروجی کبودرآهنگ به سمت غارعلیصدر بروند و پس از بازدید از این غار برای اقامت خود را به همدان برسانند. آرامگاه بوعلی سینا و بابا طاهر، گنجنامه، تپه تاریخی عباس‌آباد، دشت میشان و تله‌کابین الوند از جمله مکان‌هایی هستند که میتوان از آنها بازدید و اوقات خوشی را در آنها سپری کرد. وی درباره مطلوب‌ترین مکان‌های اقامتی برای گردشگران در این شهر نیز گفت: برای اقامت بهترین گزینه‌های تابستانه ارتفاعات همدان با آب و هوای کوهستانی است. از این رو دامنه‌های الوند یکی از موارد مطلوب اقامتی به شمار می‌روند؛ ضمن اینکه در تپه تاریخی عباس آباد نیز کمپ اقامتی شهرداری قرار گرفته است. محمودی همچنین سوغات سفر و نماد این شهرستان را سفال و سرامیک دانست که در برخی مناطق و به‌ویژه در اطراف آرامگاه باباطاهر به وفور یافت می‌شود و ادامه داد: از جمله محصولات و خوراکی‌های این شهر که میتوان آنها را به‌عنوان سوغات برد به کماج و شیرمال همدان، حلوا زرده (که با زرده تخم مرغ یا زردک تهیه می‌شوند) و انگشت پیچ ویژه این شهر میتوان اشاره کرد.
همدان به واسطه موقعیت قرارگیری آن در نزدیکی مرکز و پایتخت در کنار جاذبه‌های تاریخی و طبیعی فراوان و محصولات و صنایع‌دستی ویژه این قابلیت را دارد که در توزیع سفر نقشی پررنگ را ایفا کند؛ به‌ویژه آنکه برگزاری جشنواره‌های زمستانه نیز می‌تواند گردشگران علاقه‌مند به سرما و برف را نیز جذب کند؛ به شرط آنکه زیرساخت‌های مناسب گردشگری در این شهر ایجاد شود و تبلیغات مناسب درباره جاذبه‌های گردشگری همدان نیز بنا به گفته محمودی در رسانه‌های همگانی صورت گیرد. تنها در این صورت است که میتوان در عین اینکه بار ترافیکی جاده‌های منتهی به شمال را کاهش داد، شهروندان همدانی را هم دچار مشکلاتی نظیر آنچه در شهرهای شمالی به چشم می‌خورد، نکرد.
