طرح‌های انتقال آب نیمی از آب رودخانه کارون را می‌برند

مشاور استاندار خوزستان در امور آب گفت: دو طرح بزرگ انتقال آب در حال اجرا است که اگر این طرح‌ها به پایان برسد، نیمی از آب رودخانه کارون انتقال می‌یابد و انتقال آب از این رودخانه به دو برابر افزایش پیدا می‌کند.

به گزارش به نقل از ایسنا، دکتر مهدی قمشی در همایش گرامیداشت هفته دولت با موضوع پایش، اثرات و روش‌های مقابله با ریزگردها که امروز (8 شهریورماه) در اهواز برگزار شد، اظهار کرد: مشکل گرد و غبار، طبیعت استان خوزستان نبود و این پدیده از 15 سال گذشته شروع شده و توسعه پیدا کرده است و اگر به دلیل اصلی این پدیده نپردازیم نباید انتظار حل مشکل را داشته باشیم بلکه باید منتظر گسترش این پدیده باشیم.

وی افزود: در چند سال اخیر ریزگردها استان‌های جنوبی و غربی ایران را فرا گرفته و روز به روز به دامنه آنها افزوده می‌شود و گاه تا استان‌های مرکزی هم سرایت می‌کند.

عضو هیات علمی دانشکده آب دانشگاه شهید چمران اهواز تصریح کرد: در گذشته 30 میلیارد مترمکعب آب وارد خوزستان می‌شد که در حال حاضر این رقم به 18 میلیارد مترمکعب کاهش یافته است.

قمشی با بیان اینکه در توزیع آب در بخش کشاورزی با مشکل جدی مواجه هستیم، گفت: در حال حاضر 103 میلیارد مترمکعب آب برای بخش کشاورزی در نظر گرفته شده است و ما در این بخش در محدودیت به سر می‌بریم. باید در این راستا فکری شود زیرا راندمان 25 تا 30 درصد برای کشاورزی در دنیا قابل قبول نیست.

وی اظهار کرد: کانون‌های ریزگرد شامل چند بخش است که بخش خارجی آن شامل دجله و فرات و بخش داخلی آن شامل رودخانه زهره، کرخه و کارون است.

مشاور استاندار خوزستان در امور آب بیان کرد: در گذشته حدود 20 میلیارد مترمکعب از رودخانه کارون عبور می‌کرد که طی سال‌های اخیر به دلایل مختلف به 14 میلیارد مترمکعب کاهش پیدا کرده است و بخش زیست‌محیطی را دچار چالش کرده است.

قمشی با اشاره به وضعیت بحرانی انتقال آب از خوزستان اظهار کرد: دو طرح بزرگ انتقال آب از کوهرنگ به بهشت‌آباد به میزان 580 میلیون مترمکعب و از ونک به سولگان (رفسنجان) به میزان 345 میلیون مترمکعب در حال اجرا است که اگر این طرح‌ها به پایان برسد، نیمی از آب رودخانه کارون انتقال می یابد و انتقال آب از این رودخانه به دو برابر افزایش پیدا می‌کند.

وی عنوان کرد: سدهای زیادی در حوضه رودخانه کارون احداث شده‌اند. در حال حاضر پنج سد در این حوضه قرار دارند و دیگر نیازی به سدسازی نیست زیرا آبی در رودخانه کارون وجود ندارد.

عضو هیات علمی دانشکده آب دانشگاه شهید چمران اهواز تصریح گفت: برای تثبیت بخش ایرانی هورالعظیم سالیانه دو میلیارد مترمکعب آب نیاز داریم که رسیدن به این رقم به معنی این است که باید همه کارها در حوزه کشاورزی، صنعتی و ... کشور رها شود.

قمشی با بیان اینکه باید در مدیریت منابع آب تجدیدنظر شود، بیان کرد: اگر سهم خوزستان را از کرخه نگیریم سازمان محیط زیست نمی‌تواند آب هورالعظیم را تامین کند بدین ترتیب باید در مدیریت منابع آب تجدیدنظر شود.

وی گفت: در گذشته مقدار آورد رودخانه کرخه 5.2 میلیارد بوده که در سال‌های اخیر به 2100 میلیارد مترمکعب رسیده است. همچنین مقدار آورد در رودخانه مارون در بلندمدت 1.5 میلیارد مترمکعب بوده که در 10 سال اخیر به 8510 میلیون مترمکعب کاهش یافته است و این میزان به معنی کاهش 43 درصدی آب این رودخانه‌ها است.

مشاور استاندار خوزستان در امور آب با اشاره به وضعیت رودخانه دجله و فرات بیان کرد: رودخانه‌های دجله و فرات بین دو کشور قرار دارند و ترکیه مانع عبور آب به سوریه و عراق شده است. در گذشته مقدار ورودی آب در فرات 30 میلیارد مترمکعب بوده است که اکنون به 18 میلیارد مترمکعب رسیده است.

قمشی تصریح کرد: سد آتاتورک که روی رودخانه فرات در حال احداث است، 48 میلیارد مترمکعب ظرفیت دارد که ترکیه با پایان رساندن این سد می‌تواند از ورود حتی یک قطره آب به فرات جلوگیری کند.

وی با اشاره به احداث یک سد دیگر بر دجله بیان کرد: همچنین سد ایسلیو بر دجله با حجم 10.5 میلیارد مترمکعب که حجم مفید آن 7.5 میلیارد مترمکعب است، در حال حاضر در حال ساخت می‌باشد و تاکنون 80 درصد پیشرفت کرده است. اگر احداث این سد به پایان برسد وضعیت دجله در عراق را بحرانی می‌کند و دریاچه‌های بزرگ در کشور عراق خشک خواهند شد.

عضو هیات علمی دانشکده آب دانشگاه شهید چمران اهواز تصریح تصریح کرد: اگر به مسائل زیست محیطی رودخانه‌ها توجه نشود عواقبی از جمله کاهش آب‌های زیرزمینی، بیابان‌زایی، افزایش شوری آب و کاهش آب‌های سطحی و گرد و خاک را خواهیم داشت.

قمشی با طرح این پرسش که آیا کشور در ساختن سد افراط کرده است یا نه؟ گفت: در کشور آمریکا که 323 میلیون نفر جمعیت وجود دارد، حجم ذخیره سدهای آن 472 میلیارد مترمکعب است یعنی برای هر شهروند 1461 مترمکعب سرانه ذخیره ایجاد کرده‌اند ولی در ایران که جمعیت 79 میلیون نفر است، برای هر شهروند 620 مترمکعب ذخیره آب داریم و این ارقام نشان می‌دهد که در ساختن سد افراط نکرده‌ایم.

وی عنوان کرد: ما در ساختن سد افراط نکرده‌ایم ولی به میزان کافی آب شیرین قابل استحصال نداریم. آمریکا حدود 3000 میلیارد مترمکعب آب تجدیدپذیر سالیانه دارد که این رقم در ایران به ظاهر 137 میلیارد مترمکعب و در حقیقت 100 میلیارد مترمکعب است که این یعنی نسبت به کشور آمریکا حدود 49 درصد ذخیره آبی کرده‌ایم و این نشان از رسیدن به بن‌بست است.

مشاور استاندار خوزستان در امور آب با اشاره به دلیل عدم حل پدیده گرد و غبار در کوتاه‌ مدت اظهار کرد: اولویت نداشتن مشکل ریزگردها برای دولت عراق، تسلط داعش بر کانون‌های گرد و خاک، سدسازی‌های ترکیه و عدم مدیریت منابع آب در ایران موجب شده است تا پدیده گرد و غبار در کوتاه مدت حل نشود.

قمشی در ادامه با اشاره به راه‌کارهای موثر برای حل معضل گفت: به رسمیت شناختن سهم زیست‌محیطی آب در برنامه‌ریزی‌های منابع آب کشور، همکاری منطقه‌ای با کشورهای عراق و سوریه و ترکیه در احیای تالاب‌های منطقه، مدیریت مصرف آب در بالادست رودخانه کرخه و تامین سهم قسمت ایرانی هورالعظیم و جلوگیری از انتقال آب از سرشاخه‌های کارون و دز از جمله اقدمات موثر در این زمینه هستند.