روستای چهارهزار ساله کندوان خالی از سکنه می شود

تاریخ خبر: 1393/06/09 – به گزارش پایگاه اطلاع رسانی مرکز گردشگری علمی – فرهنگی دانشجویان ایران به نقل از جام جم، کندوان یکی از سه روستا شگفت انگیز جهان است که فقط دو نمونه از آن در آمریکای شمالی و ترکیه وجود دارد؛ اما معماری روستای کندوان از یک سو و جاری بودن زندگی مردم در قالب بافت قدیمی آن از دیگر سو آن را در جهان یک استثنا و نسبت به دو رقیب خود بی همتا کرده است، زیرا هم اکنون کسی در کاپادوکیه ترکیه و داکوتای آمریکا زندگی نمی کند.

خانه های این روستا مانند کندوی عسل در دل کوه کنده شده و جالب اینجاست که عسل یکی از مهم ترین محصولات این روستاست. پناهگاه های اولیه در دل سنگ های روستای کندوان به صورت غار درست شده و بعدها مردم برای راحتی خود در داخل این سنگ های آتشفشانی جاهایی مثل اتاق خواب و انباری نیز تعبیه کرده اند. با وجود بی همتا بودن کندوان، این منطقه هنوز نتوانسته مطابق با ظرفیت عظیم خود گردشگر جذب کند، زیرا به گفته شهردار سهند سالانه حدود دو میلیون نفر مسافر از این دهکده بازدید می کنند، درحالی که این رقم در مقایسه با 12 میلیون گردشگری که سالانه از دهکده دولومیت ایتالیا که مشابه کندوان است، دیدن می کنند، رقم ناچیزی است.

بهرام روشنی نبود زیرساخت های مهم گردشگری در کندوان را نسبت به دهکده دولومیت که دارای زیرساخت های مهمی همچون فرودگاه ها، هتل ها و دیگر امکانات رفاهی است، دلیل استقبال کمتر گردشگران از کندوان می داند و یادآور می شود: با توجه به امکانات موجود در کندوان به نظر می رسد که حضور همین میزان گردشگر به این روستای تاریخی منطقی باشد.

البته نبود زیرساخت های گردشگری تنها مشکل کندوان که اکنون مقدمات تهیه پرونده ثبت جهانی خود را طی می کند، نیست، بلکه ساخت و سازهای آجری غیرمجاز نیز چهره زیبای دهکده را مخدوش کرده است. این امر گرچه واکنش و مخالفت میراث فرهنگی را به دنبال داشته، به طوری که درصدد تخریب این واحدها برآمده است، از دیگر سو نارضایتی ساکنان را نیز در پی داشته است.پری، روستایی اهل کندوان که مغازه دار است و همه چیز هم در مغازه اش می فروشد؛ درباره رضایت از زندگی در کندوان به فارس می گوید: راضی هستیم، ولی گاز نداریم و یک بشکه را که بخواهیم پر کنیم 40 هزار تومان پول می خواهد و اگر در سرما مصرف کنیم، دو سه روز بیشتر دوام نمی آورد و یک کپسول برای یک روز هم 8000 تومان پول می خواهد.

شوهرش اکبر هم که زنبوردار است، درباره اوضاع زندگی و کسب کار در کندوان می گوید: زندگی بد نیست، می گذرد، اما بچه مدرسه ای ها مدرسه و معلم ندارند و مجبور شدم دختر و پسرم را در مدارس اسکو ثبت نام کنم و پول سرویس بدهم.

وی می افزاید: نبود مدرسه موجب شده است کسانی که بچه مدرسه ای دارند بتدریج از این روستا کوچ کنند. از سوی دیگر میراث فرهنگی هم اجازه نمی دهد اینجا خانه درست کنیم و چون فرزندانمان پس از تشکیل زندگی نمی توانند جایی برای زندگی پیدا کنند مجبور به کوچ می شوند.

اکبر با بیان این که اگر امکانات تا این حد باشد، ما هم مجبور به کوچ خواهیم شد، تصریح می کند: گرچه اینجا یک دهکده توریستی است، اما گردشگران فقط در سه ماه تابستان به کندوان می آیند و پس از اتمام تابستان همه به خانه هایشان بازمی گردند و ما را در سرمای غیر قابل تحمل زمستان کندوان تنها می گذارند.

مهاجرت 40 خانواده از سال گذشته تاکنون

وی با اشاره به این که امسال 20 خانواده کوچ کردند و 20 خانواده هم سال گذشته کوچ کرده بودند، می گوید: مردم اگر آسایش و امکانات داشته باشند چرا باید کوچ کنند، در سال های گذشته تقریباً تمام روستاهای استان از نعمت گاز برخوردار شد، اما این دهکده توریستی هنوز گاز ندارد.عباس، دیگر ساکن کندوان که بستنی فروشی دارد هم در این باره می گوید: میراث فرهنگی امسال از 40 نفر از مردم دهکده شکایت کرده و برایشان حکم تخریب گرفته است؛ ساخت و ساز جدید در اینجا با حکم تخریب و حتی سه ماه زندان تعزیری مواجه می شود.عضو شورای روستای کندوان نیز که رستورانی در روستا دایر کرده است و البته باید رستورانش را تعطیل کند، می گوید: میراث فرهنگی اجازه نمی دهد در این جا ساخت و سازی صورت گیرد و چون ساخت و ساز ممنوع است، سرریز جمعیت از اینجا کوچ می کند. بقیه مردم هم که بچه مدرسه ای دارند به دلیل نبود مدرسه مجبور به کوچ می شوند.

قربان کیانی می افزاید: من بارها از میراث فرهنگی خواسته ام طرح مورد نظرش را ارائه کند تا غذاخوری را براساس آن دایر کنم، ولی ده سال است از این کار شانه خالی می کند. میراث فرهنگی باید طرح کلی دهکده را ارائه دهد تا اهالی طبق آن به ساخت و ساز مجاز بپردازند. این سازمان هیچ طرحی ارائه نمی دهد و ما هم به دلیل نبود امکانات مناسب، شرمنده مسافران و گردشگران می شویم.وی با بیان این که اینجا جای خوبی برای زندگی است؛ به شرط این که زیرساخت هایش را فراهم کنند، تصریح می کند: کندوان 650 نفر جمعیت دارد و برای سرریز جمعیت جا نیست؛ بنده هم که این رستوران را دایر کرده ام تا به مردم خدمت کنم میراث فرهنگی شکایت کرده و اجازه کار نمی دهد. مغازه هایی هم که با ایرانیت درست شده ، همگی غیرمجاز است و میراث فرهنگی از صاحبان آنها شکایت کرده است.کیانی خاطرنشان می کند: مسئولان معتقدند چون اینجا توریستی است نباید به بافت آن لطمه ای وارد شود. قول داده اند شهرکی احداث کرده و تحویل مردم دهند، اما پس از گذشت سال ها به وعده های خود عمل نکرده اند. این که باید بافت تاریخی دهکده حفظ شود منطقی است، ولی قبل از آن باید جایی برای سکونت مردم در نظر بگیرند.

احداث روستای جدید برای سرریز جمعیت

در همین حال مدیر پایگاه پژوهشی کندوان مهاجرت روستاییان از کندوان را تکذیب می کند و می افزاید: کسانی که گفته می شود از این روستا مهاجرت کرده اند، افرادی هستند که به صورت موقت در این روستا سکونت دارند و تابستان ها برای کار و بهره بردن از ظرفیت گردشگری روستا در آن حضور می یابند. علیرضا قوچی در عین حال یادآور می شود: برای کسانی که مسکن ندارند یا واحدهای مسکونی غیرمجاز آنها مشمول حکم تخریب شده است، روستایی در فاصله 500 متری کندوان در حال احداث است تا سرریز جمعیت به آن منتقل شود. به گفته وی، اکنون حدود دو تا سه بلوک این روستای تازه تاسیس در حال احداث است و امیدواریم تا پایان سال 94 کار ساخت تمام روستا به پایان رسیده و آن را در اختیار متقاضیان قرار دهیم.وی با بیان این که این روستا 170 خانوار و 700 نفر جمعیت ثابت دارد، می افزاید: این جمعیت حتی در تابستان به 220 خانوار نیز افزایش می یابد.

قوچی با تاکید بر این که کندوان امکانات خوبی مثل آب، برق، تلفن و اینترنت دارد، درباره نبود گاز و مدرسه در روستا می گوید: بردن گاز شهری به روستا درست نیست، زیرا آلاینده های آن موجب تخریب سنگ های آهکی می شود، اما این کمبود با تحویل گاز کپسولی و نفت به صورت یارانه ای به مردم جبران می شود. نبود دبیرستان در روستا نیز به آموزش و پروش و سیستم جمعیتی آنها مربوط است و در این زمینه کاری از دست ما برنمی آید.

مدیر پایگاه پژوهشی کندوان یادآور می شود: با وجود این، اقدامات خوبی در کندوان در جهت تامین رفاه ساکنان و جذب گردشگران انجام شده، به طوری که گردشگر ورودی به این روستا که در تعطیلات نوروز سال 89، 12هزار و 500 نفر بوده، امسال به 350 هزار نفر افزایش یافته است.فرماندار اسکو نیز ثبت ملی شدن کندوان و در آستانه ثبت جهانی بودن این دهکده را دلیل صادر نشدن مجوز ساخت و ساز عنوان می کند و می گوید: طی 15 سال گذشته از طرف دولت طرح هایی به شکل رسمی در کندوان آغاز شده است تا این دهکده را برای ثبت در یونسکو آماده کند.

مرتضی علیخانی با اشاره به تدوین طرح جامع کندوان توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان می افزاید: انتظار می رود این طرح نیمه دوم سال 93 از طرف میراث فرهنگی و معاونت عمرانی استانداری ابلاغ شود تا شاهد تحولات بزرگی در این دهکده باشیم.

وی تصریح می کند: در چارچوب طرح مذکور زیرساخت های لازم را برای سرمایه گذاری بخش خصوصی در کندوان فراهم خواهیم آورد و با توجه به ظرفیت هایی که وجود دارد لازم است مردم در بخش توسعه طرح های گردشگری بیشتر مشارکت داشته باشند تا صنعت گردشگری ما نیز از حالت رکود خارج شود.

فرماندار اسکو با بیان این که روزانه نزدیک به 8000 نفر از کندوان بازدید می کنند و هر روز شاهد افزایش تعداد و تنوع مسافران هستیم، یادآور می شود: در شهرستان اسکو دو هتل وجود دارد که جوابگوی نیاز مهمانان نیست؛ در سه ماه نخست سال ظرفیت تمام هتل ها و مسافرخانه ها تکمیل می شود.

وی خاطرنشان می کند: در طرح جامع کندوان احداث یک هتل توسط بخش خصوصی پیش بینی شده است، اما این طرح هنوز ابلاغ نشده و بخش خصوصی هم ورود نکرده؛ زیرا برای ورود بخش خصوصی به عرصه های سرمایه گذاری باید زیرساخت های عمومی و مطمئن فراهم شود.