نَرماشیر از شهرهای استان کرمان در جنوب شرقی ایران است.
در قدیم
لغت‌نامهٔ دهخدا در مورد نرماشیر می‌نویسد: شهری است [به ناحیت کرمان] خرم، و جائی آبادان و بانعمت و جای بازرگانان. (حدودالعالم). شهر مشهوری است از شهرهای بزرگ کرمان در یک منزلی بم و نیز در یک منزلی فهرج از طرف صحرا. (از معجم البلدان). نام شهری از بلاد کرمان قریب به شهر بم و معمور و آباد و دارزین ناحیه‌ای است از آنجا با هوای سرد که در تابستان آنجا توان ماند. (انجمن آرا) (آنندراج). این نام بر مجموعه ٔ دهات و آبادیهای قسمت شرقی بم اطلاق می‌شود، و آن ناحیتی است با هوای گرم و حنا و خرمای فراوان.
موقعیت جغرافیایی نرماشیر
جمعیت شهرستان نرماشیر بر‌اساس سرشماری سال 1390 بالغ بر 60 هزار نفر است و وسعت آن حدود یک هزار و 200 کیلو‌متر مربع و دارای دو بخش مرکزی و روداب است. این بخش از شمال به کویر لوت، از مشرق به شهرستان فهرج از جنوب به شهرستان ریگان از مغرب به شهرستان بم محدود می‌شود و واقع شدن این شهرستان در مسیر جاده بین‌المللی شهرت خاصی به آن بخشیده که همگان با نام آن آشنا هستند.
شرایط اقلیمی و آب و هوایی نرماشیر
شهرستان نرماشیر دارای آب و هوای متغیر است، فصل تابستان آب و هوایی بسیار گرم و سوزان، فصل زمستان دارای آب و هوایی بسیار سرد و خشک و در بهار هوایی بسیار مطبوع دارد.
محصولات کشاورزی نرماشیر
موقعیت آب و هوایی متغیر نرماشیر سبب شده که سالانه محصولات متنوعی در این شهرستان برداشت و صادر شود که از جمله این محصولات کشاورزی، باغی و زراعی می‌توان به عمده‌ترین آنها مانند خرما، پرتقال، انار، نارنگی، خیار سبز، هندوانه، ذرت، انواع سبزیجات، گیاهان دارویی، جو، گندم و یونجه اشاره کرد. اصلی‌ترین این محصولات خرما و دارای انواع مختلفی است و مشهورترین آن خرمای مضافتی است که در بین شهرستان‌های شرقی استان کرمان بیشترین خرمای صادراتی از باغ‌های این شهرستان صادر می‌شود.
صنایع دستی و جاذبه‌های گردشگری نرماشیر
صنایع دستی مشهور این شهرستان عبارتند از قالیبافی، گلیم‌بافی، مروارید‌بافی، سفالگری و حصیر‌بافی که با راه‌اندازی مرکز صنایع دستی و کارگاه‌های قالیبافی در روستاهای سید‌آباد و حسن‌آباد کناره رونق آنها دوچندان شده است. بر‌اساس اسناد معتبر تاریخی شهرستان نرماشیر یکی از مناطق آباد و پر‌رونق استان کرمان بوده و از آن جا که در مسیر کاروان‌رو قدیمی قرار داشته و شهرها و آبادیهای مختلفی تا حاشیه رودخانه نساء شکل گرفته است. در این آبادی‌ها و شهرها کاروانسراها، قلعه‌ها، بازارها، آتشکده‌ها، مساجد، آب انبارها و سایر بناهای حکومتی و تجاری ساخته شده که در حال حاضر تنها بقایای آنها به چشم می‌خورد.
آثار تاریخی نرماشیر
«قلعه باستانی» واقع در روستای قلعه شهید که تاریخ این بنا به اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجاریه می‌رسد و شکل معماری این قلعه همانند قلعه ارگ بم دارای دو برج بسیار بلند و زیبای خشت و گلی به ارتفاع 9 متر است و یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم نرماشیر محسوب شده و سالانه پذیرای گردشگران بسیاری است. قلعه چغوک‌آباد این قلعه در شش کیلومتری جنوب غربی رستم‌آباد مرکز نرماشیر و در روستای شهید چمن واقع شده و به نام قلعه شاه‌نشین شهرت یافته که مربوط به دوره پیش از اسلام است. از دیگر آثار باستانی نرماشیر می‌توان از ارگ ساسانی، قلعه شمس، زیارتگاه ملاسراج‌الدین، قلعه جمالی، دروازه شرقی شهر و صدها منازل در هم فروریخته نام برد که همه ساله در ایام نوروز بیشتر اهالی نرماشیر، بم و دیگر شهرهای همجوار از آنها دیدن می‌کنند. طی 30 سال گذشته اسناد تاریخی مهمی در این مکان‌ها دیده شده که بعضی در گوشه تاقچه منازل به فراموشی سپرده شده و بعضی توسط دوره‌گردهای نقره جمع‌کن از محل خارج شده است. اگر به تاریخ نگاهی بیندازیم، بنای شهر نرماشیر به دست اردشیر بابکان بوده که 5 هزار و 772 سال بعد از هبوط آدم بنای گواشیر نهاده شده است. اردشیر بابکان بعد از فتح عراق عرب و دیار بکر و شامات به کرمان مراجعت کرده و در سمت شرقی بم شهر نرماشیر را ساخت که تا‌کنون آثار آن باقی است و عوام آن ولایت خرابه‌های آن شهر را چغوک‌آباد می‌نامند. بخش مشخص خرابه‌های مذکور بر بلندای صفه‌ای به ارتفاع سه متر بنا شده و در آن مکان بر فراز آن صفه رفیع روز‌گاری ارگ ساسانی و شهر قدیم نرماشیر قرار گرفته است. ارگی که یک بدنه دیوار آن به ارتفاع هفت تا هشت متر از آن بر جای مانده است و خشت‌های قطور ساسانی به کار رفته در دیوار و محل دروازه ورودی ارگ مزبور با ضربی مشخص عهد ساسانی قابل رؤیت است. مشاهیر نرماشیر «ملا سراج‌الدین» عارف قرن نهم فرزند سید طاهر‌الدین محمد که در روستای کامرانیه مدفون است. «رفعت نظام نرماشیری» میرزا قاسم‌خان پسر خواجه محمد‌حسن از مشروطه خواهان این خطه است که به علت خیانت خان‌های آن زمان در بردسیر دستگیر و در باغ بهادر‌الملک در مشیز به دار آویخته شد. «پیر‌مراد شاه» از عرفای قرن هشتم نرماشیر به شمار می‌رود و مقبره وی در جنوب روستای فیض‌آباد بر روی تپه‌ای جزیره مانند که در وسط سیل باقیمانده است، وجود دارد. «محمد‌بن بحر‌الرهمی نرماشیری« از علمای بزرگ خطه نرماشیر و از شاگردان حضرت امام صادق (ع) بوده و در زمان خود شهرت جهانی در علوم اسلامی را داشته که بیش از 500 رساله مکتوب از وی باقی مانده بود که در یکی از آتش‌سوزی‌های خراسان از بین رفته است. «ناصح‌الدین نرماشیری« همان ابو‌زهیر خواجه‌ای بود که از بزرگان و محتشمین و وزیر سابقعلی از حکام دوران سلجوقیان بوده که به وزارت سیستان منصوب شده است. صنایع پیشتاز شهرستان نرماشیر با توجه به محصول خرما که جزو اصلی‌ترین محصولات نرماشیر است، این شهرستان دارای صنایع بسته‌بندی خرما، صنایع تبدیلی شیره خرما و صنایع تبدیلی ضایعات برگ خرما به نئوپان است.
منبع : سایت نرماشیر
