در جنوب شهر تاریخی مهدیشهر برروی قله کوه آثار قلعه ای بسیار کهن که از سنگ ، گچ و ساروج دیده میشود. این قلعه که مربوط به ایرانیان قبل از اسلام بوده کافر یا قلعه گبرها نام دارد. این قلعه تاریخی مانند قلعه های دیگر کومش در سیر ادوار تاریخ مورد استفاده اقوام و طوایف مختلف قرار گرفته است . فرقه باطنیان (اسماعلیان ایران ) از این قلعه به عنوان یک پناهگاه مهم استفاده نموده اند.
دیوارها و برج و باروی آن سنگ و گچ و ساروج و قسمتی از دیوارها از آجر است و پیداست که بنیاد دژ از زمان‌های دیرین بوده و همچنان که از اسم آن مشخص میشود بعداً مورد استفاده باطنیان یعنی پیروان حسن صباح(رجب 483 تا 6 ربیع‌الثانی 518 هجری قمری) قرار گرفته و بهمین جهت به رسم سلجوقیان(شاخهٔ بزرگ 429_552 هجری) که باطنیان را «ملاحده» می‌نامیدند، آنجا را «کافر قلعه» خوانده‌اند.
در سنگسر روایت می‌کنند که قلعه نشینان پس از سال‌ها پایداری سرانجام هنگامی که ناچار به ترک آن شدند سلاح‌ها، وجوه و اشیاء ذیقیمت خود را در جوار قلعه در شکاف کوهی گذاشتند و جلوی آن را با سنگ و صخره چنان گرفتند که به کلّی ناپدید شد و تا کنون کسی به آن دست نیافته است. ساختار خاص کوه گل رودبار و صخره های پرشیب آن به این فرضیه قوت می بخشد.
گرچه علّت ترک قلعه را ذکر نمی‌کنند امّا این واقعه باید پس از کشته شدن رکن‌الدّین خورشاه، آخرین خداوند دژ الموت(618_29 شوال 654 هجری) بفرمان هولاکوخان مغول(654_663 هجری) یعنی پس از 654 هجری انجام شده باشد و احتمالاً از حدود زمان حسن صباح تا این تاریخ مورد استفاده پیروان او بوده است.ومس نیز پیروانی داشته اند.
گفتنی است سابقه تاریخی این شهر به پیش از اسلام و حتی زمان سلسله های پیشدادی می رسد.در شاهنامه فردوسی از سنگسر که همان سگسر یا سگسار باشند سخن رفته است. در روایات ملی و حماسه های ایران نیز از سگسر و سکساران یاد شده است. همچنین به سگساران در چندین جا از شاهنامه فردوسی اشاره شده است . از جمله رای زدن تورانیان از جنگ ایران : در فرهنگ شاهنامه ذیل کلمه سگسار آمده است « از مرز و بوهای که داهیان در آن جای گرفتند» و راجع به داهیان در ذیل کلمه سکزی می خوانیم « … داه گروهی بودند از آرین که در دشت خوارزم جای گرفتند و پس از آن در کنار جنوبی دریای خزر جایگیر شدند. از … آنان مردم بستوه آمدند. پادشاه ایران گروه داه را پراکنده ساخت . یکدسته از آنان را به زابلستان کوچانید و آنان را سکزی خواندند… و دشت خوارزم داهستان نامیده شد که مخفف آن دهستان است و اکنون به دهستان معروف است و یکدسته از گروه داه را در زمینی جای دادند در طبرستان …». به این ترتیب می توان گفت سنگسر که در نواحی جنوبی دریای خزر قرار دارد جزئی از سگسار باستانی است و سنگسری ها از بازماندگان داهیان و با مردم سیستان ( سجستان ) و خوارزمیان قدیم از یک نژاد می باشند.
همچنین غلات (گندم و جو ) علوفه (یونجه و اسپرس) گردو و آلو در شهمیرزاد و انار ، انگور و زرد آلو در درجزین ، مهمترین محصولات و سوغات این شهرستان می باشد.
