ساخت یخچالها در ایرانزمین بسیار متداول بوده است و بسیاری از مردم با یخچال شهرهای گردشگری همچون یزد و کرمان آشنایی دارند. یخچال بیارجمند نیز با همان کارکرد ایجاد شده و سالهای سال یخ مورد نیاز فصل گرم را برای مردم روستا تامین می کرده است. در فصل سرما آب کاریز را روانه این یخچال می کرده اند و منتظر می شده اند تا یخ بزند و پس از یخ زدن مقدار دیگری آب را اضافه می کرده اند . اگر به یکباره آب را وارد گودال یخچال می کردند با یخ زدن روی آن دیگر امکان یخ زدن لایه زیرین وجود نداشت چرا که یخ خود بصورت یک لایه عایق حرارت کار می کند. سالهای سال بود که یخچال بیارجمند کارایی خود را از دست داده بود و بدلیل فرسایش ساختمان آن نیز دچار ریختگی شده بود (عکس زیر) هرچند این فرسایش نمای خاص و زیبایی به آن داده بود ولی شدت آن بیش از آن بود که این سازه تحمل ان را داشته باشد. اما در سفر قبلی که به بیارجمند داشتم متوجه شدم که آثار باستانی شهر در دست تعمیر هستند. از جمله آنها همین یخچال بود که خوشبختانه بطور کامل مرمت شده بود. در ضمن سازه های قبرستان نیز در حال تعمیر هستند.
منبع : وبلاگ بیارجمند
