این تپه بازمانده تمدنی کهن است که به اعتقاد برخی باستان شناسان تاریخی آن به هزاره ی پنجم قبل از میلاد مسیح می رسد .تپه یاد شده در دشت صوغان 30 کیلومتری شمال شرقی دولت آباد از توابع بافت قرار گرفته است و تامرز استان 220کیلومتر فاصله دارد .
ارتفاع تپه 20متر و قطردایره ی پایین آنن 187متر است . نتیجه ی تحقیقات نشان می دهد که این محل درزمان ایلامیان شهر بزرگی بوده و تپه یاد شده سربازخانه و قلعه نظامی شهر راتشکیل میداده است .
حفاری های انجام شده به وسیله کارلوفسکی باستان شناس امریکایی درسال 1343و کشف اشیاء جدید منجمله مجسمه ای که در موزه ایران باستان نگهداری می شود , حقایق تازه ای رانشان داد .لازم به یادآوری است که تمدن هلیل در طول 400 کیلومتریمسیرخود گسترده بوده و از تپه یحیی یعنی شروع هلیل آغاز و تا جازموریان یعنی پایان آن ادامه داشته است .
تپه یحیی صوغان بعلت داشتن 7000 سال سکونت مستمر انسان از دوران نوسنگی تا چند قرن پس از میلاد اهمیت خاصی داشته و زنجیر ارتباط فرهنگی جنوب شرق ایران بوده و دره سند را با مصر پیوند می دهد.
بین هفت تا هشت هزار سال پیش مراکز روستا نشین در چند نقطه ایران، در منطقه تمدن جیرفت، تپه سیلک کاشان، شهر سوخته سیستان، تپه حصار دامغان، منطقه اوراتو آذربایجان، تپه گیان نهاوند، تپه یحیی صوغان و اطراف مرودشت وجود داشته است.
اندک شهرها ی باستانی شامل شوش، تپه ملیان موهنجو دارو تنها از لحاظ قدمت با «تپه یحیی» برابری دارند واما سند یا کتیبه ای که نام واقعی و قدیمی این شهر را مشخص می کند هنوز بدست نیامده و این منطقه مرکز بسیاری از فعالیتهای صنعتی و هنری بوده است و تکنیک های بکار رفته در تپه یحیی با کارهای مصریان باستان مشابهت دارد.
در طول تاریخ مهاجرت های انسانی و جابجائی انسانها همواره به دلیل دستیابی به شرایط بهتر زندگی بوده و در دوران باستان این شرایط بهتر عبارت از آب فراوان و خاک حاصلخیز برای کشاورزی بوده است.
ایران نخستین سرزمینی است که در آن مردم به استخراج و استعمال از فلزات پی برده اند تعدادی از نخستین کوره های ذوب مس و در تل ابلیس مربوط به هزاره پنجم قبل از میلاد بدست آمده قدیمی ترین فلزی که مورد استفاده انسان قرار گرفته مس بوده است.
