وداع با ابراهیم یزدی/ دعایی بر پیکر سیاستمدار کلاسیک نماز خواند

به گزارش خبرآنلاین، خبر درگذشت ابراهیم یزدی آخرین دقایق پایانی روز یکشنبه 5 شهریور، در صدر اخبار رسانه‎ها قرار گرفت و فضای مجازی را در نوردید. (اینجا)

وزیرامورخارجه دولت موقت و مشاور امام خمینی (ره) در نوفل لوشاتوی فرانسه که چند روز پیش در ازمیر ترکیه برای همیشه دنیای فانی را وداع گفت، امروز پیکرش بر شانه دوستان و دوستادارانش از حسینیه ارشاد تشییع و به خاک سپرده شد. حجت‌الاسلام سیدمحمود دعایی عضو مجمع روحانیون مبارز بر پیکر او نماز گذارد و او با بدرقه چهره‎های سیاسی متعددی همچون عبدالله نوری، محمدرضا خاتمی، محمد ملکی، لطف‌الله میثمی، مرتضی الویری، فیض‌الله عرب سرخی، ابوالفضل بازرگان، سیدمصطفی تاج زاده، محمد توسلی، محسن میردامادی، ابوالفضل قدیانی، حمیدرضا جلایی پور، آذر منصوری، احمدزیدآبادی، محسن آرمین، محمد سلامتی، محسن امین‎زاده، حبیب‎الله پیمان، فریده غیرت، حسین شاه حسینی، غلام عباس توسلی، محمدجواد مظفر، امیر خرم و ... تشییع شد.

نگاهی به زندگی سیاستمدار 86 ساله

ابراهیم یزدی در هفتمین ماه سال 1310 در یک خانواده مذهبی در قزوین چشم به جهان گشود. شش ساله بود که به همراه خانواده به تهران آمد و تحصیلات خود را در مدارسی همچون دارالفنون پشت سر گذاشت و در حالی که 22 ساله بود، تحصیلات خود در رشته داروسازی دانشگاه تهران را به اتمام رساند. با تاسیس نهضت آزادی ایران توسط مهدی بازرگان، یدالله سحابی و آیت‌الله سیدمحمود طالقانی، یزدی نیز به عضویت این گروه درآمد و شاخه امریکای نهضت آزادی را تاسیس کرد.(اینجا)

او در جریان انقلاب از مشاوران امام خمینی بود و به عضویت شورای انقلاب در آمد. یزدی پس از پیروزی انقلاب مدتی معاون نخست وزیر، وزیر امور خارجه و همین طور نماینده دوره اول مجلس بود. ابراهیم یزدی یکی از اعضای تیم مذاکره‌کننده ایرانی با آمریکایی‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی بود. او از همان زمان دبیرکلی نهضت آزادی را هم بر عهده داشت. (اینجا)

موج تسلیت هم‌قطاران

مگر می شود کسانی که از پیش از پیروزی انقلاب اسلامی برای پایان دادن به دیکتاتوری رژیم پهلوی در ایران گام برداشتند خاطره ای از ابراهیم یزدی نداشته باشند؟ درگذشت او، عاملی بود برای بازخوانی آن خاطرات در پیام‎های تسلیت چهره‎های سیاسی کهنه‎کار. چه آنکه رئیس جمهور او را از پیشگامان مبارزه در محافل دانشگاهی در سال‌های سیاه استعمار خارجی و استبداد ستمشاهی معرفی کرد که تشکیل حکومت دینی و احیای کرامت انسانی در آن دوران آرزویی دست نیافتنی می‌نمود.

حجت الاسلام سیدحسن خمینی یادگار امام (ره) نیز گفت: تلاش‌های زنده یاد دکتر ابراهیم یزدی در کنار امام در نوفل‌لوشاتو و سال‌های بعد از آن، در تاریخ کشور ماندگار خواهد بود.(اینجا) محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه دولت دوازدهم و صادق خرازی نیز در پیامی فوت این دیپلمات دولت موقت را تسلیت گفتند. ظریف، یزدی را مبارز برجسته دوران ستمشاهی خطاب کرد (اینجا) و خرازی او را انقلابی نامدار همسنگر بازرگان و شریعتی و چمران و دبیرکل نهضت آزادی ایران نامید.(اینجا)

"سیاست مداری مومن و منصف بود که در مبارزات ضد استبدادی و ضد استعماری همراه رهبر فقید انقلاب نقش موثری ایفا کرد" این را هم محمدرضا عارف رئیس فراکسیون امید مجلس و معاون اول دولت اصلاحات گفت.(اینجا)

علی مطهری فرزند شهید مطهری و نائب رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در صفحه اینستاگرام خود با انتشار عکس و خاطره ای از خانواده ابراهیم یزدی نوشت: واقعیت این است که ما با دکتر ابراهیم یزدی و همفکرانش مانند مهندس عزت‌الله سحابی رفتار خوبی نداشتیم، یک گروه اصیل سابقه‌دار اسلامی به نام نهضت آزادی ایران را به صورت یک گروه معاند معرفی کردیم و آنها را از آزادی بیان و بسیاری از حقوق اجتماعی محروم کردیم به این بهانه که اینها در بعضی از مسائل نظر دیگری غیر از نظر رسمی نظام جمهوری اسلامی دارند. (اینجا)

عباس عبدی فعال سیاسی اصلاح طلب نیز درباره او نوشت: مرحوم دکتر ابراهیم یزدی یک سیاستمدار به نسبت کلاسیک بود. سیاستمداری بود که می‌توانستی با نظرات او موافق یا مخالف باشی ولی در هر حال باید وجود چنین افرادی را برای بهبود نهاد سیاست در ایران بسیار مفید و موثر دانست. سیاستمداری که می‌شد با او گفت‌وگو کرد و این کم ویژگی نیست.(اینجا)

آخرین رای

ابراهیم یزدی اگرچه به نمایندگی از مردم تهران در روزهایی که شورای نگهبان شکل نگرفته بود، به مجلس اول راه یافت اما پس از آن صلاحیتش در هیچ انتخابات دیگری از سوی شورای نگهبان تایید نشد. اگرچه نهضت آزادی برخی انتخابات‎ها را تحریم کرد اما در یک دهه گذشته، تاکیدش بر این بود که باید بر حق مردم در انتخاب سرنوشتشان تاکید کرد. او بر همین اساس روز 29 خرداد 96 عصا زنان و با تکیه بر دوستانش به حسینیه ارشاد رفت تا آخرین انتخابش را برای آینده کشور رقم بزند. او به حسن روحانی رای داد و این آخرین فعالیت سیاسی یزدی بود. (اینجا)

بخشی از خاطراتی که منتشر نشد

ابراهیم یزدی، وزیر امورخارجه دولت موقت، روز 10 شهریور 1358 در حاشیه اجلاس سران جنبش عدم تعهد در هاوانا، پایتخت کوبا، با صدام حسین، رئیس‌جمهوری وقت عراق دیدار و گفت‌وگو کرد. نشریات وقت، محورهای دیدار و گفت‌وگوی یزدی با صدام را درباره مسائل مربوط به خوزستان، کردستان و تبلیغات مطبوعاتی دو کشور عنوان کردند و به نقل از یزدی نوشتند فضای حاکم بر کنفرانس و صراحت در بیان مسائل از جانب دو کشور رضایت‌بخش و این دیدار، سازنده بوده است. یزدی 35 سال پس از این دیدار، برای اولین‌بار متن کامل گفت‌وگوی خود با صدام حسین را در اختیار «تاریخ ایرانی» گذاشت که بخشی از خاطرات منتشرنشده اوست. (اینجا)

27216