طلیعه:
یکی از آرمانها و اهداف قیام امام زمان(عجل الله تعالی فرج الشریف) احیای دستورها و احکام الهی است، همان گونه که در دعای عهد میخوانیم: «اوست احیاگر احکام تعطیل شده قرآن». به تبع چنین مطلبی، منتظران حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرج الشریف) که سعی در هماهنگی اعمال خود با ایشان را دارند، باید در صدد تلاش برای یادگیری احکام الهی و نیز عمل به آن باشند. احکام منتظران سلسله مقالاتی است که از مسائل و احکام شرعی مربوط به مناسبتها و مکان و اعمال متناسب با امام زمان(عجل الله تعالی فرج الشریف) سخن میگوید.
احکام عمومی درباره معصومین(علیهم السلام)
رعایت برخی از مسائل شرعی بین همه ائمه(علیهم السلام) و از جمله حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرج الشریف) مشترک است.
1. مَس نمودن نام معصومان(علیهم السلام) بدون وضو، حرام و گناه است و کسی که وضو ندارد، حرام است اسم خداوند متعال را به هر زبانی نوشته شده باشد مسّ نماید و همچنین بنا بر احتیاط واجب مسّ اسم مبارک پیامبر و امامان(علیهم السلام) و حضرت زهرا(علیها السلام). البته برخی از مراجع تقلید همچون آیات عظام مکارم، زنجانی و سیستانی فرمودهاند: مسّ نام پیامبر و امامان(علیهم السلام) و حضرت زهرا(علیها السلام) در صورتی که هتک حرمت و بیاحترامی باشد حرام است و الا حرام نیست.1
پرسش: تماس بیوضو با نام مکانهایی که به نام امام زمان(عجل الله تعالی فرج الشریف) نامگذاری شده، مانند مهدیه یا مهدی شهر، چه حکمی دارد؟ پاسخ: مانعی ندارد.2
2. تماس بدن انسان جُنُب، زن حائض و نَفساء با نامهای خدا، پیامبران و معصومان(علیهم السلام) حرام است. 3
پرسش: آیا خانمها در ایام عادت (حیض) میتوانند دعاها و زیارتهای مربوط به امام زمان را بخوانند؟ پاسخ: بلی، اما نباید با نامهای خدا و معصومان(علیهم السلام) و آیات قرآنی که در زیارتها و دعاها آمده، تماس بدنی داشته باشند.
3. اگر مسلمانی به یکی از دوازده امام دشنام دهد یا با آنان دشمنی داشته باشد نجس است.4
4. دروغ بستن سخنی به ائمه معصومین(علیهم السلام) حرام و گناه است و گاهی آثار دیگری دارد. مثلاً اگر روزهدار به گفتن یا به نوشتن یا به اشاره و مانند اینها به خدا و پیغمبر و جانشینان آن حضرت عمداً نسبت دروغ بدهد اگرچه فوراً بگوید دروغ گفتم یا توبه کند، روزه او باطل است.5
5. سلام و صلوات برای ائمه(علیهم السلام) به ویژه ذکر نام آنها، لفظاً و کتباً، در روایات، مطلوب خوانده شده است.6
6. در بسیاری از موضوعات احکام، اعتقاد به ائمه دوازدهگانه و از جمله امام دوازدهم، شرط صحّت و درستی آن مطرح شده است مانند: شرط مرجعیت که باید شیعه دوازده امامی باشد.7 امام جماعت که باید شیعه دوازده امامی باشد،8 تلقین میّت به دوازده امام. برای محتضر شهادتین و اقرار به دوازده امام و عقاید حقّ، مستحب است.9
7. زیارت ائمه معصومین(علیهم السلام) مستحب است از جمله زیارت امام زمان(عجل الله تعالی فرج الشریف) که زیارت نامههای فراوانی دارد.10 همچنین سفرهای مستحبی برای زیارت ائمه معصومین سفارش شده است.11
8. غسل زیارت برای ورود هر یک از مشاهده مشرفه حضرات معصومین(علیهم السلام) مستحب است و وقت آن پیش از داخل شدن است. و یک غسل برای زیارتهای مکرر در یک مکان کفایت میکند.12
9. تمام ائمه در زمان حاکمیت و قدرت میتوانند دستور به جهاد ابتدایی دهند، اجرای حدود نمایند و... 13
10. در کتب ادعیه، نمازهایی برای هدیه به آن بزرگواران نقل شده است که به تناسب ایام هفته، هر روز به امامی اختصاص دارد و روز جمعه به امام زمان(عجل الله تعالی فرج الشریف) هدیه میشود و این نماز، چهار رکعت است، البته هر دو رکعت به یک سلام و (مثل نماز صبح) میان هر دو رکعت دعایی دارد.14
پینوشتها:
1. توضیح المسائل مراجع، ج1، م 319.
2. استفتاء.
3. توضیح المسائل مراجع، ج1، ص225، م355.
4. همان، م110.
5. همان، م1596.
6. مرأت الکمال، ج2، ص179.
7. توضیح المسائل مراجع، ج1، ص1453.
8. همان، م1453.
9. همان، م 536.
10. موسوعه زیارات معصومین، مؤسسه الهادی، ج4، ص320.
11. مرآت الکمال، ج3، ص144، عروة الوثقی، ج2، کتاب الحج.
12. غایة القصوی، ج1، ص276.
13. فرهنگ فقه، ج2، ص110.
14. مفاتیح نوین، ص1056.
منبع:نشریه امان ،شماره 29 ،فروردین و اردیبهشت 1390