یکی از شکایت های نسبتاً شایع، مخصوصاً در سنین جوانی، به ویژه در بین آقایان، ترشحات خط بین دو باسن و کثیف شدن لباس زیر است که دلیل آن، کیست مویی یا همان سینوس پاپلونیدال است که علت دقیقی برای آن شناخته نشده اما عواملی از قبیل رویش غیرطبیعی موها از دلایل اصلی آن است.
ایجاد فشار در ناحیه پوست ممکن است از علل دیگر آن باشد. این بیماری بیشتر در افراد پرمو دیده می شود؛ مخصوصاً در کسانی که شغل های نشسته دارند؛ به همین علت، به آن بیماری رانندگان هم گفته می شود.
زیاد نشستن های طولانی، چاقی، صدمات
پوستی و التهاب در پوست و سابقه فامیلی از جمله عوامل مستعد کننده ابتلا به این بیماری است.
علایم کیست های مویی شامل درد، تورم، آبسه و عفونت است.
کیست های مویی ممکن است به سرعت و ظرف چند روز اتفاق بیفتند و سبب بروز مشکلات طولانی مدت شوند.
در صورتی که افراد هیچ دردی نداشتند، توصیه می شود که منطقه مبتلا شده به آرامی از مو تراشیده شود و این سطح کاملاً تمیز شده و بعد از شست و شو، خشک شود اما در صورت بروز علامت شدید و عفونت حاد لازم به جراحی اورژانس و خارج کردن عفونت از آبسه است.
این کار در بیمارستان انجام می شود و لازم است روزانه پانسمان آن تعویض شود اما گاهی این کیست ها بعد از جراحی مجدداً باز می گردند و به قولی مزمن می شوند. بسته به وضعیت کیست های مویی ممکن است چند عمل لازم باشد یا درمان به مدت چند هفته یا چند ماه ضروری باشد.
بیشتر بیماران هنگامی مراجعه می کنند که مو وارد بدن شده و یک عفونت موضعی ایجاد کرده و به فولیکولیت تبدیل شده و بعد از آن به مرور زمان به صورت یک آبسه درآمده که موجب درد و ایجاد توده می گردد. در این حالت، بیمار موقع نشستن درد دارد که این مرحله ی حاد بیماری است و لازم است با بی حسی موضعی و شکاف روی آن، ترشحات و چرک خارج شود و بیمار با دستور شست و شوی روزانه مرخص شود.
در مرحله بعدی که بعد از چند هفته است، بیمار باید جهت جراحی اصلی مراجعه کند. در عده ای از بیماران هم به علت تخلیه خود به خود آبسه، محل تخلیه به صورت یک فیستول باقی مانده و مجرا کاملاً تکامل یافته و بیمار دائماً دچار ترشح خواهد شد و هیچ وقت این سوراخ بسته نخواهد شد.
در زمان معاینه پشت بیمار، بالای خط مرکزی بالای شکاف باسن اغلب یک یا چند منفذ دیده می شود که ممکن است ترشح واضح داشته باشد. در این مرحله بیمار درد ندارد و فقط از ترشحات ناحیه شکایت می کند. این ترشحات اغلب قهوه ای مایل به قرمز رنگ و گاهی بدبو هستند.
در مرحله اول که بیمار با درد مراجعه می کند، به عنوان آبسه پایلونیدال و در مرحله بعد که مجرا تشکیل شده و بیمار ترشح دارد، این مشکل را به عنوان سینوس پایلونیدال معرفی می کنند.
سینوس پایلونیدال باید جراحی شود و احتمال بدخیمی روی پوست در برخی مقالات گزارش شده است.
روش های مختلفی برای جراحی آن وجود دارد و احتمال عود مجدد در این جراحی متفاوت است و بستگی به تکنیک جراحی دارد.
آمادگی های قبل از عمل سینوس چیست؟
* بعد از اینکه بیمار به وسیله جراح ویزیت شد برای وی برگ پذیرش بستری صادر می شود.
جراح در صورتی که صلاح بداند قبل از عمل با متخصص بی هوشی و احیانا با متخصص قلب (در مورد افراد بالای 40سال) مشورت می کند. بیمار لازم است سابقه ابتلا به بیماری های قبلی و بیماری های مادرزادی و داروهایی که مصرف می کند را به اطلاع پزشک برساند. چنانچه آسپیرین مصرف می کرده باید 7 تا 10 روز قبل از عمل قطع شود.
* قبل از عمل باید موهای ناحیه عمل را تا فاصله زیادی از محل سینوس از بین برد و به دنبال آن استحمام شود.
* حداقل از 12 ساعت قبل از عمل باید ناشتا بود.
مراقبت های بعد از عمل
* قبل از ترخیص در مورد نحوه ادامه درمان، داروهای مورد نیاز و زمان مراجعه بعدی، نحوه استحمام، مدت استراحت، نحوه فعالیت های روزانه، نحوه پانسمان از جراح سوال نمایید. موهای ناحیه عمل باید هر هفته از بین برده شوند در غیر این صورت ممکن است بیماری عود کند. بعد از حذف موها باید با استحمام موها را از بدن دور نمود.
* در صورتی که جراح زخم را باز نگه دارد باید زخم زیر نظر جراح و به طریقی که وی توصیه می کند پانسمان گردد. لذا در این حالت نیز حتماً قبل از ترخیص اطلاعات لازم را اخذ نمایید. معمولاً دراین وضعیت زخم با گاز پانسمان پر می کنند. قبل ازتجدید پانسمان بهتر است بیمار از روز سوم به بعد استحمام کند و خصوصاً زخم خود را در وان آب گرم حاوی بتادین قرار دهد و سپس پانسمان نماید. معمولاً برای پر شدن زخم به 2 تا 3 ماه وقت نیاز است.
* در مواردی که آبسه شکافته شده است باید آنتی بیوتیک های تجویز شده را طبق نظر پزشک مصرف نمایید.
* در مواردی که بعد از جراحی زخم بسته شود مراقبت از زخم مشابه زخم های معمولی است ولی به دلیل مجاورت و نزدیکی زخم به مقعد، باید مراقبت بیشتری در جهت کاهش آلودگی زخم به عمل آید. بعد از هر بار اجابت مزاج بهتر است زخم را در وان آب گرم حاوی بتادین به مدت 15 دقیقه قرار داد.
* درد ناحیه عمل در این بیماری به قدری شدید است. بهتر است قبل از ترخیص از تجویز و دریافت داروی مسکن مطمئن باشید. استفاده از توالت های فرنگی باعث کمتر شدن درد می شود.
* در صورتی که نشستن برای بیمار مشکل و با درد همراه باشد باید یک بالشتک که وسط آن سوراخ باشد تهیه و از آن استفاده نمود در این صورت زخم در ناحیه سوراخ قرار می گیرد و فشاری بر آن وارد نمی شود.
عوارض سینوس پایلونیدال
عوارض زودرس:
ممکن است در حین عمل قسمتی از مجرای سینوس در حاشیه زخم باقی مانده و از دید جراح دور بماند. در این صورت بقایای سینوس مجدداً رشد نموده و به یک سینوس کامل تبدیل می شوند.
عوارض دیررس:
شامل عفونت ثانوی ناشی از باقی ماندن مو یا بقایای چرک غلیظ شده می باشد. مراقبت ناکافی یا عدم توجه کافی به زدودن موها از علل این عارضه است.
منبع: نشریه راه کمال شماره 37