گاستریت یا همان ورم معده در واقع التهاب یا عفونت خفیف در لایه مخاطی معده است که در اثر کشیدن سیگار، زیاده روی در خوردن مواد غذایی که به سادگی قابل هضم نیستند، ترشح بیش از اندازه اسید معده که اغلب در نتیجه مصرف نوشیدنی های الکلی صورت می گیرد، ابتلا به عفونت های باکتریایی یا عفونت های ویروسی، آنمی پرنشیز، بیماری های خودایمنی، رفلاکس مزمن صفرا، مصرف زیاد کافئین و مصرف برخی از داروها مانند آسپرین و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، استرس، رژیم غذایی نامناسب، خستگی یا کار زیاد و در نهایت وجود باکتری هلیکوباکتر پیلوری در معده ایجاد می شود و در صورتی که گاستریت به صورت مزمن در بیاید مهم ترین نکته برای مبتلایان، مداومت در اجرای نکات زیر است:
انتخاب هوشمندانه غذا، در حقیقت یک رژیم غذایی ثابت برای تمام مبتلایان به گاستریت وجود ندارد، زیرا افراد مختلف به طور یکسان به غذاهای گوناگون حساسیت نشان نمی دهند و بدانید که داشتن رژیم غذایی متعادل و متنوع، یعنی استفاده از تمام گروه های غذایی در طی روز برای تأمین نیاز سلول های مخاط گوارش و حمایت سیستم ایمنی، اصلی ترین توصیه غذایی است. پس باید از تمام گروه های غذایی استفاده کنید و حذف گروه میوه و سبزی و موادغذایی غنی از فیبر را فراموش نفرمایید. فقط آن موادغذایی را از گروه های غذایی حذف یا محدود کنید که باعث تحریک شما می شوند و نباید کل گروه غذایی را حذف کنید. به یاد داشته باشید که فیبر موجود در سبزیجات، میوه جات و حبوبات برای سلامت دستگاه گوارش شما مفید است. باز تأکید می شود محدودیت غذایی در افراد مختلف متفاوت است؛ اما محدودیت های مشترک در این مبتلایان، ادویه جات زیاد، نعنا، غذاهای تند، چرب و دیرهضم هستند. سوسیس، کالباس و فست فودها، سس های چرب و سس گوجه فرنگی، پنیر پیتزا، خامه، مقدار زیاد سیب زمینی سرخ شده، کباب های چرب، دیزی، فلافل و سمبوسه از این قبیل غذاها هستند. در موارد حملات حاد به طور کلی بهتر است غذاهای جامد و گوشتی محدود شوند.
مصرف شیر و فرآورده های لبنی را به 3 واحد یا کمتر محدود کنید و بدانید مصرف بیش از این مقدار باعث تحریک ترشح اسید معده می شود، اما به هیچ عنوان لبنیات را حذف نکنید و حتماً از انواع کم چرب یا بدون چربی استفاده فرمایید.
نوشیدن 6 تا 8 لیوان آب و مایعات در طی روز به کنترل اسید معده کمک می کند. بهترین زمان برای خوردن آب یک ساعت قبل یا بعد از غذاست. آبمیوه هایی که اسید کمی دارند، مانند آب هلو، سیب و انگور (صد درصد طبیعی) انتخاب های مناسبی بعد از آب هستند؛ اما آب پرتقال و سایر مرکبات، شکلات گرم یا شیر کاکائوی گرم، چای نعنا و قهوه حتی به صورت دکافئینه نباید جزء عادات نوشیدنی روزانه شما باشد. الکل از مضرترین موارد برای مبتلایان به گاستریت است.
رعایت نظم در ساعات غذا خوردن و پرهیز از خوردن در فواصل نامنظم و کوتاه مدت نیز از نکات بسیار کلیدی است، زیرا این امر باعث تحریک مداوم و ترشح اسید می شود. بنابراین بهتر است 3 ساعت فاصله بین خوردن مواد غذایی رعایت شود. ضمن آنکه آرام خوردن غذا و عادت به دست کشیدن از غذا در هر وعده قبل از احساس سیری نیز نباید فراموش شود. مبتلایان به گاستریت باید جدا از خوردن غذا در شرایط استرس، همراه با تلویزیون و یا هنگام مطالعه پرهیز کنند. از مصرف چند نوع غذای مختلف در یک وعده حتماً پرهیز فرمایید و در هر وعده یک نوع غذا را انتخاب کنید. سیب، هلو، آب هویج، آب اسفناج، موز، عسل و برنج از موادغذایی بسیار مناسب برای مبتلایان به گاستریت هستند.
منبع: نشریه دنیای تغذیه، شماره 108