اکثر افراد انتظارات درستی از مراکز مشاوره نداشته و در نتیجهٔ همین بیاطلاعی، نمیتوانند حقوق خود را از مراکز مشاوره مطالبه کنند. آشنایی با برخی ویژگیهایی که هر مرکز مشاورهای باید داشته باشد، ممکن است کمک کند تا در صورت فقدان آنها در تصمیم خود برای مراجعه در اولین فرصت تجدیدنظر کنید. توجه داشته باشید ویژگیهایی در این نوشته معرفی میکنیم که غالب آنها را در یکبار مراجعه میتوانید تشخیص دهید و از سویی حداقلهایی هستند که هر کسی در این حوزه مشغول به کار است موظف به رعایت آنهاست. پس اگر مرکز مشاورهای که به آن مراجعه کردهاید یا مشاور و روانشناسی که از او وقت گرفتهاید این مسائل را رعایت نمیکند، بهتر است هر چه زودتر در تصمیم خود تجدیدنظر کنید.
وقتدهی نامشخص
اگر مرکزی به شما وقت دقیقی نمیدهد و میگوید بین ساعت چهار تا هفت بعدازظهر مراجعه کنید و بعد از مراجعه هم مجبورید به عنوان مثال تا نه شب منتظر بمانید و در نهایت هم با عجله با مشاور یا روانشناس در عرض ده، پانزدهدقیقه صحبت کنید، در انتخاب خود شک کنید. برنامهریزی درست برای وقتدهی مناسب به مراجعین یکی از ابتداییترین اصول حرفهای است و مشاور یا روانشناس هر چقدر هم معروف و مشهور و کار درست باشد، موظف است برای شما بهدرستی وقتی را اختصاص دهد. وقتی بین انرژی و زمانی که صرف و خدماتی که دریافت میکنید تناسبی وجود نداشته باشد، احتمال ایجاد سرخوردگی در شما افزایش یافته و شانس بهرهگیری از جلسات مشاوره بهشدت کاهش مییابد.
مشاورهٔ غیررسمی
هیچ مشاور یا روانشناسی که به اصول حرفهای آشنا باشد، با مراجعین خود در فضاهای غیررسمی مانند پارک، خیابان یا اتومبیل قرار ملاقات نمیگذارد.
اگر روانشناس یا مشاوری به بهانهٔ کمبود وقت به شما چنین پیشنهاداتی داد، کمی به کیفیت خدماتی که دریافت خواهید کرد، شک کنید. در عین حال چنین قرارهایی ممکن است، به روابط دوگانه بین مشاور و مراجع منجر شود.
منظور از روابط دوگانه این است که مراجع در عین حال که برای مشاوره مراجعه میکند، با مشاور یا روانشناس روابط دوستانه، عاشقانه یا بازرگانی و تجاری نیز برقرار میکند. اولین قربانی چنین موقعیتی قطعاً مراجع است، چرا که ممکن است آسیبهای عاطفی جدی ببیند و البته از خدمات مشاورهای محروم بماند.
صداهایی که همه میشنوند
شما از مرکزی وقت گرفته و چنددقیقه قبل از وقت خود به مرکز میرسید. در همان چنددقیقه که زودتر رسیدهاید، میتوانید به اطلاعات خوبی دست پیدا کنید.
اگر در اتاق انتظار مرکز مشاوره نشسته و منتظرید نوبتتان بشود، چند لحظه در سکوت به صداهای اطراف خود گوش دهید. اگر بهراحتی میتوانید صدای مراجع قبلی را که در اتاق مشغول صحبت است، بشنوید، میتوانید مطمئن باشید دیگران نیز صدای شما را زمانی که داخل اتاق مشاوره میروید، خواهند شنید.
اگر هم تصور میکنید که میتوانید با آرام صحبتکردن این مسئله را حلوفصل کنید، بدانید احتمالاً تلاش شما با شکست روبرو خواهد شد؛ چرا که در زمان مشاوره یا باید به موضوعی که دربارهٔ آن صحبت میکنید فکر کنید یا بر کنترل بلندی صدای خود تمرکز داشته باشید و این یعنی عدم استفادهٔ درست و کافی از وقتی که برای شما در نظر گرفته شده است.
مراجعین در تماس با هم
برخی مراکز که تأکید زیادی بر حفظ حریم شخصی مراجعین خود دارند، مرکز را به شکلی طراحی میکنند که مراجعی که از اتاق مشاوره خارج میشود با مراجعینی که منتظر نوبت خود هستند روبرو نشود، با توجه به فضاهای کوچکی که این روزها در اختیار مراکز مشاوره است، نمیتوان چنین انتظاری را از همه داشت؛ اما حداقل میتوان انتظار داشت سیستم وقتدهی به صورتی باشد که مراجعین حداقل زمان را در مرکز معطل شده و البته با دیگر مراجعین رودررو نشوند.
پس اگر دوست ندارید آشنایی را در اتاق انتظار مرکز مشاوره ببینید سعی کنید در همان مراجعهٔ اول برآوردی از وضعیت مرکز داشته باشید تا این مسئله باعث نشود بعد از چند بار مراجعه، کار را در میانهٔ راه رها کنید.
منشی؛ نمایندهٔ سیاستهای مرکز
توجه به رفتار منشی مرکز ممکن است به شما کمک کند دربارهٔ درستی انتخاب خود تصمیم بگیرید. اگر منشی دربارهٔ مراجعین دیگر با شما صحبت میکند، داستان زندگی آنها را تعریف میکند و دوست دارد بهرغم میل باطنی شما دربارهٔ مشکلتان اطلاعات به دست آورد، بهتر است در انتخاب خود کمی شک کنید.
از سویی اگر میبینید پروندهٔ مراجعین در معرض دید شما یا دیگر افراد است یا منشی آنها را مطالعه میکند، باز هم در انتخاب خود شک کنید.
اگر هم دربارهٔ رفتار منشی با مشاور صحبت کردید و در نوبت بعدی تغییر چندانی در رفتارش با شما یا دیگران ندیدید، بهتر است زودتر در انتخاب خود تجدیدنظر کنید. حفظ حریم خصوصی شما و رعایت رازداری یکی از اولین حقوقی است که هم مشاور و هم سایر افرادی که در آن مرکز کار میکنند، موظفاند به آن پایبند باشند.