بسیاری از زنان ممکن است در روابط زناشویی خود آمیزش دردناکی را تجربه کنند. این عارضه در اصطلاح پزشکی «دیس پارونیا» نام دارد و به داشتن درد تناسلی مداوم یا عود کننده ای که درست پیش از رابطه ی زناشویی، حین یا پس از آن رخ دهد گفته می شود.
اغلب زنان مبتلا به دیس پارونیا از یک درد سطحی هنگام زناشویی شکایت می کنند، اما این عارضه ممکن است شدت یا مکان های متفاوتی داشته باشد از جمله احساس درد هنگام گذاشتن تامپون، آمیزش در شرایطی خاص، درد سطحی در دهانه ی ورودی دستگاه تناسلی، درد عمیق در دستگاه تناسلی هنگام آمیزش، احساس سوزش یا درد مبهم و...
عوامل ایجاد کننده دیس پارونیا
نرم شدگی ناکافی
این عارضه اغلب به علت نوازش ناکافی پیش از رابطه ی زناشویی است. البته پس از یائسگی، زایمان یا هنگام شیردهی نیز به علت افت هورمون استروژن ممکن است نرم شدگی واژن به میزان کافی ایجاد نشود.
مصرف بعضی داروها
استفاده از بعضی داروها که میل یا برانگیختگی جنسی را مهار می کنند نیز می تواند نرم شدگی واژن را کم کند و به رابطه زناشویی دردناک منتهی شود. از جمله ی آن ها می توان به داروهای ضد افسردگی و ضد فشارخون، آنتی هیستامین (ضد حساسیت) و بعضی قرص های پیشگیری از بارداری اشاره کرد.
آسیب، تحریک و ضربه
آسیب ها و جراحت های ناشی از حوادث، جراحی لگن، اپیزیوتومی یا ناهنجاری های مادرزادی.
التهاب، عفونت یا مشکلات پوستی
عفونت در ناحیه ی تناسلی یا مجاری ادراری هم چنین اگزما یا سایر مشکلات پوستی در ناحیه ی تناسلی می تواند آمیزش را دردناک کند.
واکنش به فرآورده های پیشگیری از بارداری
حساسیت به فوم ها، ژل ها، لاتکس یا بعضی وسایل پیشگیری از بارداری می تواند درد به وجود بیاورد.
واژینیوسموس
انقباض و گرفتگی غیر ارادی عضلات دیواره ی واژن
وستپیبولیت
این عارضه که علت آن دقیقاً معلوم نیست، به صورت احساس سوزش یا مورمور شدن در مدخل واژن بروز می کند.
بیماری های مختلف
بیماری هایی شامل آندومتریوز، بیماری التهاب لگن، افتادگی رحم، رحم به عقب برگشته، فیبروم های رحم، التهاب مثانه، نشانگان روده ی تحریک پذیر، همورویید و کیست های تخمدانی ممکن است درد عمیقی هنگام آمیزش ایجاد کند.
سابقه ی سوء استفاده جنسی
اگر زنی چنین سابقه ای داشته باشد، این واقعه ممکن است در تشدید این عارضه نقش داشته باشد. پزشکان معمولاً برای تشخیص علت زمینه ساز درد اقدامات زیر را انجام می دهند:
بررسی سابقه پزشکی
پزشک برای حل این مشکل سابقه ی پزشکی کامل بیمار از جمله زمان شروع درد، مکان و شدت درد، ارتباط درد با وضعیت های متفاوت بدن، سوابق جراحی و زایمان ها را بررسی می کند.
معاینه لگنی
پزشک حین معاینه ی لگنی نشانه های تحریک پوستی، عفونت و مشکلات آناتومیک (بدنی) را بررسی خواهد کرد. پزشک ممکن است در معاینه ی دستگاه تناسلی و عضلات لگن از بیمار بخواهد محل درد را مشخص و برای معاینه از اسپکولوم استفاده کند یا از سونوگرافی و لاپاروسکوپی ( یک عمل جراحی که در آن یک وسیله دوربین دار باریک به نام لاپاروسکوپ به درون حفره شکم یا لگن فرستاده می شود) برای دیدن اندام های لگنی کمک بگیرد.
عفونت های داخلی
هر عفونتی در گردن رحم، رحم یا لوله های رحم ممکن است باعث درد عمیق شود.
درمان های جراحی و دارویی
جوشگاه های به جا مانده از جراحی هایی که در ناحیه ی لگن انجام شده اند (از جمله رحم برداری) گاهی ممکن است باعث مقاربت دردناک شوند. به علاوه درمان های سرطان شامل پرتوتابی و شیمی درمانی نیز باعث تغییراتی در بافت ها می شوند و رابطه ی زناشویی را دردناک می کنند.
استرس
عضلات کف لگن زنان بسیار به استرس حساس هستند، بنابراین استرس می تواند به آمیزش دردناک بینجامد.
مشکلات روانی و عاطفی
اضطراب، افسردگی، نگرانی در مورد ظاهر جسمی، ترس از صمیمیت و نزدیکی ممکن است با کاهش میزان برانگیختگی جنسی در زن باعث ناراحتی یا درد هنگام رابطه ی زناشویی شود.
درمان
درمانی که پزشک انجام می دهد بستگی به علت زمینه ساز درد دارد. در بیشتر مواقع بیمار و همسرش می توانند با ایجاد چند تغییر ساده در رابطه ی زناشویی خود درد را به حداقل برسانند. اگر دچار چنین مشکلی هستید راه حل های زیر می تواند به شما کمک کند.
هم کلامی با همسر
در مورد احساسات بد و خوب تان با همسرتان صحبت کنید؛ مثلاً اگر احساس می کنید باید آمیزش آرام تر باشد، حتماً به همسرتان بگویید.
هم چنین اگر در وضعیت بدنی خاص هنگام آمیزش احساس درد می کنید ممکن است با تغییر آن حالت و امتحان وضعیت های دیگر دردتان کاهش پیدا کند. ضمن این که نوازش طولانی تر پیش از آمیزش نیز به تحریک نرم شدگی طبیعی واژن کمک می کند.
استفاده از نرم کننده ها
نرم کننده های موجود در بازار شامل نرم کننده های با پایه ی آب یا سیلیکون، ممکن است رابطه زناشویی را برای شما راحت تر کنند.
- اگر عفونت یا یک عارضه ی پزشکی خاصی باعث درد شده باشد، درمان آن می تواند دیس پارونیا را برطرف کند. در اغلب زنان پس از یائسکی، دیس پارونیا ناشی از مقدار ناکافی نرم شدگی واژن به علت افت میزان هورمون جنسی استروژن است. در این مورد استفاده از کرم ها یا شیاف های واژنی این هورمون با تجویز پزشک مشکل را برطرف می کند.
- گاهی با انجام ورزش های کف لگن یا سایر تمرینات بدنی درد کاهش می یابد.
- بعضی تغییرات در عادات بهداشتی می تواند درد و ناراحتی را هنگام رابطه ی زناشویی به حداقل برساند. از شست و شو دهنده های معطری مانند شامپوهای بدن و ژل های دوش در ناحیه تناسلی استفاده نکنید. این فرآورده ها ممکن است باعث تحریک ناحیه ی تناسلی و مختل کردن نرم شدگی طبیعی آن شوند.
منبع:7 روز زندگی شماره 136