«صافی کف پا» به عدم وجود قوس طولی در کف پا و در حالت ایستاده گفته می شود. این وضعیت یکی از علل شایع مراجع بیماران به پزشک است و جالب است بدانید در مورد این که چه قوسی طبیعی است بین پزشکان اختلاف نظر وجود دارد! به عبارت دیگر، ممکن است به نظر یکی از پزشکان کف پای فرزند شما صاف و به نظر پزشک دیگری این صافی در حد طبیعی باشد! البته نگران نباشید با توضیحاتی که در قسمت های بعد خواهد آمد، این اختلاف نظر چندان هم مهم نیست.
در دوره ی نوزادی و شیرخوارگی به علت وجود چربی زیاد در پا، قوس کف پا قابل مشاهده نیست و به تدریج که این چربی ها کاهش می یابد. قوس کف پا نیز خود را نشان می دهد. به عبارت دیگر شما تا حدود دو سالگی قوسی در کف پای فرزندتان نخواهید دید. ولی به تدریج و با افزایش سن قوس کف پا پدیدار می شود.
تشخیص صافی کف پا
معاینه 1
کف پای صاف بر حسب نتایج معاینه، از نظر درد و انعطاف پذیری به کف پای صاف دردناک، کف پای صاف بودن درد، کف پای صاف انعطاف پذیر و کف پای صاف بدون انعطاف تقسیم بندی می شود. در هنگام معاینه باید به سن کودک که شروع به راه رفتن کرده است و نیز به سابقه بیماری در خانواده توجه کرد. بخصوص اگر سابقه ی وجود صافی کف پای دردناک در بزرگسالان آن خانواده وجود داشته باشد. باید از کودک در مورد این که آیا درد پای او مانع از انجام فعالیت های ورزشی می شود و هم چنین در مورد پیچ خوردگی مکرر مچ پا نیز سؤال و پاسخ و اطلاعات کامل ثبت شود، چرا که وجود این علامت می تواند بیانگر یک اختلال استخوانی باشد.
معاینه 2
برای تشخیص صافی کف پا؛ باید معاینه ی کاملی از لگن تا مچ پا انجام شود. نکته ی مهم این است که از نظر پزشکی، قوس پا در وضعیت ایستاده بررسی می شود. اکثر افراد وقتی نشسته اند و روی پای آن ها وزنی وارد نمی شود. قوس پای ظاهراً عادی دارند، ولی وقتی می ایستند و وزن روی پای آن ها وارد می شود. قوس کف پای شان صاف است.
گاهی کوتاهی تاندون آشیل، سبب می شود که کف پای فرزند شما صاف به نظر برسد و فقط معاینه ی دقیق پزشک می تواند این عارضه را معلوم کند.
عاقبت صافی کف پا
در حقیقت باید بگوییم اطلاعات کافی در این زمینه وجود ندارد، ولی تحقیقات نشان می دهند که بر خلاف تصور عموم، صافی کف پا یک بیماری خطرناک تلقی نمی شود. به عنوان نمونه در کانادا، مطالعه یی روی 3600 سرباز انجام گرفت که نشان داد صافی پا مشکل خاصی برای شان ایجاد نکرده است. عقیده ی رایج دیگر این است که تصور می شود صافی کف پا سبب انحراف انگشت شست می شود. البته تحقیقی که در انگلستان در این زمینه انجام گرفت، این فرضیه را رد کرد!
درمان صافی کف پا در کودکان
درمان های مختلفی برای صافی کف پا وجود دارند. ولی جالب است بدانید که اکثر آن ها علمی نیستند. و بر پایه ی تجربیات یا نظریات شخصی استوارند و تحقیقات علمی معتبری برای اثبات اثربخشی آن ها وجود ندارد. در دانشگاه تگزاس یک تحقیق جالب در این زمینه انجام شد؛ به این صورت که کودکان دچار صافی کف پا به سه گروه تقسیم شدند. به یک گروه «کفش طبی»، به گروه دیگر، «کفی ساده» و به گروه سوم «کفی تخصصی» (UCBL) دادند و این افراد به مدت سه سال تحت نظر متخصص قرار گرفتند که استفاده از کفش یا کفی، نقشی در درمان کف پای صاف انعطاف پذیر ندارد. بهترین درمانی که می توان برای صافی کف پای انعطاف پذیر بدون درد پیشنهاد کرد عبارت است از توجیه والدین. همان طور که ذکر شد در بعضی از موارد کف پای صاف، به تدریج قوس طبیعی پدیدار می شود و در سایر موارد نیز اگر کف پا صاف باقی بماند عمدتاً مشکل خاصی برای فرد ایجاد نمی کند.
در هنگام کوتاهی تاندون آشیل، باید کشش عضله ی مربوطه را به والدین آموزش داد. در اکثر موارد پای صاف انعطاف پذیر بدون درد هستند. ولی در بعضی اوقات فرد دچار درد پا زانو یا کمر می شود. در این موارد، پس از بررسی های لازم می توان استفاده از کفش یا کفی طبی را در این موارد توصیه کرد.
جراحی نیز در موارد زیر قابل توصیه است:
1) درد پا که با تجویز کفش یا کفی بهبود نیابد.
2) زخم شدن سطح داخلی پا ( سر استخوان تالوس).
منبع: نشریه 7 روز زندگی شماره 126