در مقوله معارف دینی دو رویکرد وجود دارد:
رویکرد نهادین (ظاهری):عده کثیری به دلیل بی رنج و زحمت بودن آن این رویکرد را انتخاب کرده اند(فاسقین و منافقین جزءاین گروه اند).
رویکرد یقین، اخلاص و شهادت: به دلیل اینکه انسان باید همه دارایی خود را دراین راه بگذارد این عده بسیار اندک اند.(یاران امام زمان جزءاین گروه اند)چرا باوجود تعدادزیادی منتظر ظهور، حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف)قیام نمیکند؟ زیرا آن تعدادی که به رویکرد اول توجه دارند غالب اند.در قرآن 330 بار کلمه قل آمده است که همه حاکی از هشدارهای تکان دهنده است. یکی از این هشدارها آیه 100 سوره مائده است (بگو پلید و پاکیزه یکسان نیست هرچند کثرت پلید تو را به شگفت آورد). یعنی گاه کثرت افرادی که در مسیری، اخلاص ندارد خیلی زیاد است ولی با این کثرت نمی شود دین را حاکم کرد.این یک حقیقت است. باید شناخت که آیا ما جزء این دسته هستیم یا نه؟در تفسیر آیات سوره آل عمران علامه طباطبایی حکایتی را ذکر می کند:« زمانی که یهودیان در اورشلیم به ضعف و متلاشی شدن دچار شدند به کتاب شان تورات پرداختند. با این توجه دیدند در تورات اشاره شده که پیامبر آخرالزمان قراراست در محلی بین «کوه احد» و «ایر» ظهور کند و حکومت صالحان را پایه ریزی خواهد کرد. بعضی از قبیله های اورشلیم از سرزمین شان حرکت کردند و به سرزمین شامات منطقه حجاز، شهری به نام یثرب آمدند وآنجا ماندگار شدند و دائم به مردم یثرب این وعده را می دادند که به زودی پیامبری ظهور خواهد کرد و مشرکین را نابود خواهد کرد و آنها غالب خواهند شد و دائماً منتظر ظهور پیامبر بودند. سالیانی سپری شد و در طی این سالها آنها تغییر کردند و در منطقه فدک، خیبر،بنی قریظه و بنی نظیر برای خودشان مال وامکانات به دست آوردند. وقتی پیامبر به مدینه هجرت کرد، خطبه ای برای مردم یثرب خواند و همه را دعوت کرد اما یک دسته از کسانی که با پیامبر مخالفت کردند همین یهودیان منتظر بودند، همین کسانی که به رویکرد عمیق و درونی دین نرسیده بودند و دنیازدگی در وجودشان رسوخ پیدا کرده بود.»
یاران واقعی امام زمان چه کسانی هستند؟ کسانی همانند عمار یاسر، خباب بن ارس،حبیب بن مظاهر و... حقیقت یاران امام زمان در ایمان آنها نهفته است و در قرآن از صفات مومنین زیاد یاد شده است.باید حقیقت ایمان را شناخت.
ایمان در لغت
ایمان از ریشه امن و امنیت است و به معنای یک اعتقاد راسخ که در زبان اظهار می شود است، همچنین در اعتقاد قلبی ثبوت دارد و در اعمال انسان آشکار می شود.امام علی (علیه السلام) می فرماید: ایمان گفتاری است که همراه آن گفتار، عمل وجود دارد.
مراحل دیانت
دیانت 4 مرحله دارد:1-اسلام(اقرار زبانی)2-ایمان (اعتقاد قلبی عمیق و عمل به ارکان دین)3-تقوا (پرهیز از شبهات، عمل به دستورات دین ،اعتقاد به غیبت)4-یقین(حقیقت و درجات آن را مشاهده می کنند.)امام سجاد (علیه السلام)فرمودند:«در دوران غیبت ولی ما ، امام زمان،حضرت یارانی دارند که از یاران ما بهتر هستند.» سوال کردند چرا؟فرمودند:«آنها از یاران ما اهل بیت بالاترند چون ما را ندیدند ولی به دستورات ما عمل کردند ما را با چشم ظاهر ندیده با چشم چشم دل دیده و باور کردند.»(جلد 74 بحارالانوار).
اوصاف یاران امام زمان در قرآن
توحید خالص:غیر از خدا کسی را نمی شناسند و برای خدا بندگی می کنند)فرقان /68).پیامبر فرمودند:بهترین ایمان به خدا، این است که یقین بدانی هرکجا باشی ،خدا با توست.
یقین تزلزل ناپذیر:شک و دودلی در دل یاران حضرت راه ندارد (حجرات /15)
عاشق خدا هستند (مائده /54)
انفاق می کنند با وجودی که خودشان نیاز دارند.
اطاعت محض (توبه /71)،در کلامی امام صادق (علیه السلام)می فرمایند:«ایمان این است که از خدا اطاعت شود و معصیت خدا صورت نگیرد.»
در خوف و رجا هستند؛ از یک سو امید به رحمت خدا دارند و از سوی دیگر احساس قصور می کند. یاران امام زمان خوف عاقلانه و عاشقانه نسبت به خدا دارند(انفال /2) در معارف دینی و اخلاقی 3 نوع ترس مطرح می شود، جبن، ترسی که به واسطه بی عقلی و بزدلی صورت می گیرد. خوف :ترسی عاقلانه که به واسطه عقل و درایت است.خشیت :ترس عاشقانه، در سوره بقره آیه 218می خوانیم: «مومنان کسانی هستند که ایمان ثابت،هجرت از وطن،جهاد در راه خدا و امید به رحمت خدا دارند.» حضرت علی (علیه السلام) می فرمایند: «اهل دین علاماتی دارند، وقتی شب فرا می رسد، چهره اش را بستر زمین قرار می دهد...(یعنی با اشک ریختن و خلوت کردن با خدا)». چنین کسانی چون همه سرمایه شان خدا و بندگی خداست ، از فقر نمی ترسند(ترس در وجودشان معنی ندارد، دنیا برایشان ارزش ندارد).
بسیار ذاکر خدا هستند، لحظه ای قرار ندارند و دائماً در ذکر خدا هستند.کسانی که از یاد خدا غافل باشند ،زندگی پرمشقتی دارند (طه/124)
روحیه شکرگزاری دارند(ابراهیم /7)
عبادت عاشقانه :یعنی غوطه ور شدن در عبادت با حضور قلب (سجده /15و16)
روحیه توکل:یعنی خدا را وکیل در کارها قرار می دهند (انفال/2)
رضای در راه خدا:رضا از توکل بالاتر است ، زیرا راضی هستند به آنچه خدا می داند.
اهل تسلیم هستند:تسلیم از رضا بالاتر است،چون دیگر منیت وجود ندارد،تسلیم درگاه خدا هستند و صبورند(احزاب/36)
منبع : ماهنامه موج عصر شماره 13 و 14