تاریخ خبر : 1393/7/23 – خبرگزاری میراث فرهنگی – گردشگری – دفتر مطالعات وزارت امورخارجه صبح امروز میزبان سمپوزیوم بین‌المللی برای زمینه‌سازی گردشگری پایدار بود که با همکاری سازمان میراث و گردشگری و بخش امور اجتماعی و اقتصادی سازمان ملل متحد با حضور معاون اول رییس جمهور، رییس سازمان میراث و گردشگری، رییس سازمان محیط زیست، معاون دبیرکل سازمان ملل متحد، نماینده UNDP ، سفرا و مهمانان و کارشناسان خارجی و جمعی از مسئولان، دست اندکاران و اساتید حوزه گردشگری برگزار شد.
به گزارش CHN، “مرتضی رحمانی موحد” معاون گردشگری صحبتهای خود را با تاکید بر توجه به توسعه گردشگری پایدار آغاز کرد گفت: «واژه توسعه پایدار در زمینی متولد شد که مفهوم آن پیشبرد و متحقق همزمان توسعه اجتماعی و اقتصادی با رعایت مسائل زیست محیطی بود. در این راستا حفظ محیط زیست می تواند به بهبود وضعیت معیشت کمک کند و سبب رونق اکوتوریسم شود.»
او در ادامه از حفظ دانش سنتی وتجربیات مردم بومی و جوامع محلی به عنوان عوامل کمک کننده به توسعه پایدار نام برد و افزود: «ایران محل تلاقی فرهنگ های مختلف است و از جاذبه های متنوع گردشگری برخوردار است. در این میان رشد گردشگری سبب حفظ و اشاعه میراث فرهنگی، توسعه صنایع دستی و ایجاد اشتغال در اقشار مختلف جامعه می شود که باید مورد توجه سرمایه گذاران قرار گیر.»
درآمدزایی گردشگری مستقیم به جوامع محلی برسد
در ادامه این مراسم “گری لوییس” نماینده مقیم UNDP در تهران صحبتهای خود را با زبان فارسی آغاز کرد و در ادامه با ارائه پیام های مهمی درخصوص گردشگری پایدار گفت: «افزایش تعداد بازدیدکنندگان از ایران بسیار چشم گیر است و پیگیر آن هستیم که ایران در سند بین‌المللی گردشگری مشارکت کند تا این کشور منتفع و ثروت عظیم ایران با شهروندان جهان به اشتراک گذاشته شود.»
او در ادامه به فعالیت 27 ساله خود در سازان ملل متحد و سفر به 70 کشور اشاره کرد و گفت: «ایران در بین تمام آن کشورها یکی از زیباترین و جذاب‌ترین‌هاست چراکه تنوع جغرافیایی زیادی از کوه و تالاب گرفته تا دریا و کویر را داراست و هم‌اکنون 17 اثر تاریخی آن در یونسکو ثبت شده و آثار دیگری برای ثبت جهانی در راه است.»
نماینده مقیم UNDP در تهران همچنین به ظرفیت ایران در گردشگری سلامت اشاره کرد و ادامه داد: «ایران در بخش پزشکی ظرفیت زیادی دارد و هزینه‌های آن در مقایسه با سایر کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه بسیار مناسب است. در کنار همه این جذابیت‌ها مردم سخاوتمند قرار دارند که پتانسیل ایران را برای جذب گردشگر بیشتر می‌کند.»
اما گری لوییس در ادامه از نگرانی هایی درخصوص توسعه گردشگری ایران سخن گفت و افزود: «اگر ایران بخواهد گردشگری را به عنوان منبع عمده اشتغال در نظر بگیرد، باید برنامه‌ریزی دقیق‌تری انجام دهد و در درجه اول مطمئن باشید آسیبی به محیط زیست وارد نمی‌شود.»
او این ابراز نگرانی را تنها درخصوص معقوله کم آبی مطرح نکرد بلکه نگرانی ها به وضعیت اقلیم جهان و پیشبینی که درخصوص گرم تر شدن وضعیت آب و هوایی ایران مطرح است سوق داده شد چنانکه ادامه داد: «باید در برنامه‌ریزی و زیرساخت‌ها به این موضوع توجه کرد تا صنعت گردشگری پایدار مورد حمایت قرار گیرد.»
نماینده مقیم UNDP در تهران همچنین تأکید کرد: «باید تضمین شود درآمدزایی گردشگری مستقیم به جوامع محلی می‌رسد. اکنون زمان برنامه‌ریزی است و باید این کار خوب انجام شود تا منابع را درست استفاده کنیم، کمتر آب استفاده کنیم و ظرفیت‌ها را در نظر بگیریم. مشارکت‌ها نیز تصویب و درآمدها در جوامع محلی به کار گرفته شود. در شرایط فعلی فرصت‌های زیادی برای ایران وجود دارد. در پی این فرصت ها باید شرایط برای استفاده بهتر از امکانات را ایجاد کنیم.»
برنامه ریزی کلان برای توسعه گردشگری پایدار
“مسعود سلطانی فر” معاون رییس جمهور و رییس سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری نیز در مراسم آغاز به کار سمپوزیوم بین المللی گردشگری پایدار با اشاره به توسعه و توسعه پایدار به عنوان یکی از مقوله هایی که در دهه های اخیر در مورد آن بحث های فراوانی شده است گفت: «به طور کلی می توان گفت که انسان به صورت فطری، کمال جوی و توسعه طلب است. تمایل انسان به توسعه و پیشرفت، خط پایانی نمی شناسد، حال آنکه برای توسعه لوازم و منابعی مورد نیاز است که اغلب محدود است.»
او در ادامه به تعریف و مفهوم توسعه پایدار اشاره کرد و ادامه داد: «توانایی انسانها و جوامع مختلف در مدیریت استفاده از منابع محدود برای رسیدن به حداکثر توسعه است. در چنین شرایطی واضح و مبرهن است که مدیران و برنامه ریزان در جوامع مختلف باید طوری عمل کنند که نه تنها مسیر توسعه را با استفاده از منابع موجود برای جامعه خود هموار سازند بلکه باید به فکر نسلهای آینده نیز باشند. به عبارت دیگر باید اطمینان پیدا کنند که برنامه های توسعه ای در عین حالی که به نیازهای امروزی جوامع پاسخگو باشد، نیازها و توانمندی های نسل های بعدی را نیز مدنظر قرار دهد. »
معاون رییس جمهور افزود: «اگر توسعه پایدار را به مفهوم برخورداری و بهره مندی یکسان بخش های مختلف یک جامعه از امکانات و منابع موجود تفسیر کنیم، بدون تردید گردشگری می تواند عامل مهمی در نیل به این هدف عالی تعریف شود. زیرا منابع و جاذبه های گردشگری و مناطق گردشگری پذیر در جوامع مختلف معمولا از آمایش سرزمین و پراکندگی جغرافیایی متوازنی برخوردار هستند. مثلا در کشور ما ایران، این قبیل منابع و جاذبه ها تقریبا به صورت متعادل در سطح کشور ، از شهرهای بزرگ گرفته تا مناطق روستایی و دورافتاده پراکنده هستند. از این منظر ، توسعه گردشگری می تواند توزیع عادلانه درآمدها، کاهش فقر و کاهش مهاجرت های بی رویه به سوی کلان شهرها را به دنبال داشته باشد. »
سلطانی با اعتقاد برآنکه توسعه گردشگری با در نظر گرفتن ابعاد و جنبه های زیست محیطی،اقتصادی ، اجتماعی- فرهنگی و برقراری تعادل مناسب میان این سه جنبه امکان پذیر است خاطرنشان کرد: «موارد سه گانه زیر می تواند توسعه بلند مدت را تضمین کند:
الف) احترام به اصالت اجتماعی- فرهنگی جوامع محلی میزبان، محافظت از میراث فرهنگی و ارزش های سنتی آنان، کمک به شکل گیری ارتباطات میان فرهنگی و فرهنگ اغماض و گذشت.
ب) تضمین شکل گیری تعاملات اقتصادی پویا و بلندمدت ، تمهید منافع کامل تمامی دست اندرکاران و مولفه های دخیل در فرایند گردشگری، ایجاد اشتغال پایدار و فرصت های درآمد زایی و امکانات و تسهیلات لازم برای جوامع محلی میزبان و کمک به فقرزدایی
ج) استفاده مناسب از جاذبه ها و منابع طبیعی به عنوان عنصر کلیدی در توسعه گردشگری هر منطقه، بدون ایجاد اخلال در فرآیند اکولوژیکی منطقه و کمک به محافظت از میراث طبیعی و تنوع زیست محیطی
در این میان با نزدیک شدن به سال 2015 زمان اجماع ملل و کشورهای جهان برای انجام اقدامات جهانی به منظور ریشه کنی فقر، ارتقای سطح زندگی، آسایش آحاد جامعه و صیانت از محیط زیست در سایه اهداف توسعه هزاره، اطمینان واثق دارم که زمان آن فرا رسیده تا تدابیر عملیاتی اتخاذ کرده “از مفهوم به واقعیت” و “از تفکر به سوی عمل” گام برداشته و نقطه عطفی در راستای رفاه نسل های آتی رقم بزنیم . «
رییس سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری اظهار کرد: «به منظور نیل به اهداف توسعه پایدار و اجرای دستور کار توسعه پس از سال 2015 ، نحوه مدیریت در گردشگری و دستیابی به دستاوردهای این صنعت بسیار حائز اهمیت می باشد. صنعت گردشگری امکان تحقق اهداف توسعه هزاره به ویژه توانمندسازی زنان، برابری جنسیتی، فقرزدایی و محیط زیست پایدار را به ارمغان می آورد. رونق گردشگری موجب ارتقای سطح زندگی جوامع شده و نقش حیاتی در ایجاد و تقویت صلح و آشتی میان ملل دارد. مایه تاسف است که این روزها جهان ما با پدیده ای به نام افراط گرایی به عنوان مانعی در مسیر ارتقای گردشگری پایدار دست و پنجه نرم می کند . بدون شک مشی زیانبار افراطیون نه تنها عداوت و خشونت را افزایش داده بلکه تخریب های برگشت ناپذیری برای نسل های فعلی و آتی بشر به جای خواهد گذاشت. »
معاون رییس جمهور در مقام یک دولت مرد، این رفتار ضدانسانی نسبت به بشریت و میراث فرهنگی و طبیعی را محکوم کرد و گفت: «همانطور که جناب آقای دکتر روحانی ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران نیز همواره در مجامع بین المللی تاکید نموده اند ، دولتها و ملتها را به جهانی ضدخشونت و افراط گرایی دعوت می نماییم .در این نقطه مایلم بر نقش مثبت گردشگری پایدار به عنوان نقطه توازن جنبه های فرهنگی- اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی و همچنین عامل صیانت از میراث تاریخی فرهنگی و تنوع زیستی تاکید کنم. این امر مهم زمانی قابل درک است که منابع طبیعی، تاریخی و فرهنگی را به عنوان ثروتی غیرقابل جایگزین مدنظر قرار دهیم. این نگرش مسئولانه نسبت به کارایی منابع، راه را جهت نیل به اقتصاد سبز در عصر نوین شهرنشینی و مدنیت هموار خواهد نمود. از این رو ضروری است گردشگری پایدار و کارایی منابع، مدنیت، حفاظت از تنوع زیستی و محیط زیست به صورت یکپارچه در نظر گرفته شود. »
سلطانی فر در ادامه به نکاتی درخصوص دستیابی به اهداف توسعه هزاره اشاره کرد و گفت: «ضروری است تمامی موارد فوق و فصول مشترک آن ها، با اولویت برابر مدنظر قرارگیرند و برای هر کدام برنامه ریزی مناسب ،پایدار و هماهنگ با سایرین به عمل آید. به منظور تدوین و عملیاتی نمودن سیاست های ملی و محلی گردشگری، موافقت نامه های بین المللی و یا سایر روندهای گردشگری، این رویکرد قویاً توصیه شده است. لذا بدین وسیله ضمن تاکید بر لزوم یکپارچه سازی اصول توسعه پایدار با سیاست ها و برنامه های کشور، آمادگی جمهوری اسلامی ایران را برای افزایش همکاری های دوجانبه و چندجانبه در این زمینه اعلام می کنیم. »
رییس سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری خاطرنشان کرد: «دولت تدبیر و امید جمهوری اسلامی ایران با رویکردی تحلیلی و عمیق و همه جانبه با در نظرگرفتن ظرفیتهای فراوان ایران در بخش گردشگری فرهنگی و تاریخی، طبیعی، مذهبی و زیارتی و گردشگری سلامت برنامه های گسترده ای برای رسیدن به اهداف سند چشم انداز بیست ساله در1404 هجری شمسی برابر با 2025 میلادی تدوین کرده تا بتوانیم در آن سال میزبان حداقل 20 میلیون گردشگر خارجی باشیم که از جاذبه های مذهبی، تاریخی فرهنگی طبیعی ایران بازدید کرده و ضمن گسترش تعامل فرهنگی با مردم کشورهای مختلف به درآمد ارزی 25 تا 30 میلیارد دلار برسیم و در اولین گام از این برنامه ریزی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برنامه های عملیاتی و اجرایی شش ساله آینده( سال پایانی برنامه توسعه پنجم و برنامه پنج ساله ششم) را تهیه و تقدیم دولت نموده است که امیدواریم با اجرای آن به اهداف سند چشم انداز بیست ساله نزدیک شویم. »
به گزارش CHN، در نخستین روز سمپوزیوم گردشگری پایدار نشست‌هایی با موضوع مدل‌ها و مطالعات موردی برنامه‌ریزی یکپارچه گردشگری با هدف دستیابی به توسعه پایدار، مدل‌های گردشگری پایدار در محیط‌های شهری و روستایی، چشم‌اندازهای همکاری‌های منطقه‌ای در توسعه گردشگری پایدار برگزار می‌شود.
در روز دوم نیز مفاهیم، روش‌ها و نمونه‌های محل‌های اقامت گردشگری پایدار، ارتقاء سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های بخش دولتی و خصوصی در گردشگری و میهمان‌نوازی، سیاست‌ها و راهبردهای برنامه‌ریزی منسجم در گردشگری در سطوح ملی، محلی و حفظ میراث فرهنگی، ارتقاء کارآیی منبع و حفاظت از محیط زیست در گردشگری، سرمایه‌گذاری و تأمین منابع مالی در سطح بین‌المللی در حوزه گردشگری و مهمان‌نوازی، آموزش نیروهای انسانی و توسعه ظرفیت‌ها برای گردشگری پایدار، کارت‌های ملی، حفظ تنوع زیستی و طبیعت‌گردی پایدار، چشم‌انداز‌هایی برای همکاری‌های بین‌المللی در زمینه گردشگری پایدار با هدف توسعه به بحث و بررسی گذاشته می‌شود.
این پنل‌ها توسط نمایندگانی از سازمان جهانی جهانگردی، وزارت گردشگری هند، دفتر برنامه‌ریزی توسعه گردشگری فیلیپین، دانشگاه علامه طباطبایی، سازمان اقتصاد خلاق و تجارت اندونزی، دانشگاه تهران، واحد پژوهش‌های گردشگری کمیسیون اروپا، سازمان همکاری‌های اقتصادی اکو و D8 بانک جهانی، موسسه هماهنگی‌های برنامه جامع گردشگری،اقتصاد و مدیریت مهمان‌نوازی دانشگاه کلمبو و سریلانکا، هتل‌های روتانا از امارات، وزارت گردشگری کامبوج، کمیته امور جوانان، ورزش و گردشگری دولت تاجیکستان، یونسکو، دانشگاه اصفهان، وزارت کشاورزی ایران، وزارت گردشگری ماداگاسکار، پژوهشکده گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و کارشناسانی از ژاپن، کره جنوبی و آلمان ارائه می‌شود.
