کوزَران یکی از شهرهای استان کرمانشاه در غرب ایران است.
این شهر مرکز بخش کوزران شهرستان کرمانشاه است. بخش کوزران سنجابی یکی از 5 بخش تابعه شهرستان کرمانشاه و در زمره مناطقیست که در آینده حرفهایی برای گفتن دارد . کوزران دارای ظرفیتهای بالقوه فراوانی در بحث توسعه پایدار است و مستعد رشد و تعالی بیشتر می باشد . کوزران هم اکنون با 6 هزار نفر جمعیت شهری و 10 هزار جمعیت روستایی بعنوان یکی از شهرهای جمعیت پذیر استان مطرح است و توانسته بخوبی مرکز خدماتی – بازاری – اداری و … برای خود و روستاهای بخشهای همجوارش باشد . در حال حاضر اکثر اهالی روستاهای محور روستاهای تختگاه بخش گهواره ، روستاهای محور نهرابی شهرستان روانسر ، روستاهای محور چهارزبر بخش ماهیدشت و روستاهای محور سراب نیلوفر بخش مرکزی کرمانشاه مراجعاتشان به کوزران میباشد تا مراکز بخشهای محل سکونتشان که بیانگر موقعیت ویژه و مستعد توسعه بیشتر کوزران است . منطقه کوزران ، دیار مردمانی با فرهنگی اصیل و مثال زدنیست . منطقه ای که کمترین نزاع ها و اختلافات قومی و قبیله ای را دارد و در آن نامی از اشرار دیده نمی شود و افتخاری بس ارزنده برای این خطه است . کوزران زادگاه کسانیست که عشق به میهن ، دین و ملت را در هم آمیخته اند و همواره ثابت کرده اند که در تاریخ کشور سهیم هستند . همچنانکه مجاهدت های ایل سنجابی در انقلاب مشروطیت ، مبارزه مردان غیور سنجابی با استعمار و نقش ویژه در ملی شدن صنعت نفت و حضور یکپارچه و مردانه جوانان این سامان در دفاع از ناموس و کیان مملکت در دهه 60 بر همگان آشکار و مبرهن است .
تاریخ پر گواه ایل سنجابی وافتخارات آن برهیچ کس پوشیده نیست . مردمان مهمان نواز ، فهیم و با فرهنگ غنی این سامان زبان زد عام و خاص می باشند . طبیعت زیبا و شگرف و دشت سبز سنجابی دیده هر بیننده ای را به خود خیره می نماید . مناطق خوش آب و هوای هفت آشیان و روستاهای محور کوه قلعه قاضی ، سراب زلال و همیشه جوشان قره دانه ، همواره با آغوشی باز پذیرای خیل دوستداران طبیعت بوده است . همجواری کوزران با شهرهای کرمانشاه ،اسلام آباد غرب ،گهواره ، روانسر ،جوانرود و ماهیدشت باعث شده که هر روز شاهد خیل عظیم جمعیت سیار و گذری از آن باشیم و موجبات مرکزیت این سامان را فراهم نموده است . طی سالیان اخیر نیز مسیر کوزران به عنوان یکی از محورهای اصلی مردم کرمانشاه و ایلام جهت تردد به مناطق اورامانات و شهر جوانرود مطرح گردیده و بر اهمیت کوزران افزوده است . از سویی نیز امید است با توسعه راههای بخش کوزران و تعریف مسیرهای جدید از جمله راه مواصلاتی ثلاث باباجانی کوزران هرچه زودتر به جایگاه واقعی اش دست یابد .قطعاً با درنظرگرفتن تمهیداتی جهت احداث جاده دسترسی کوزران – ثلاث باباجانی از طریق روستاهای باباکوسه به میرآباد و هلول ضمن پررنگ تر شدن تردد مردم این مناطق و دسترسی بیشتر به مرز دورنمایی بهتر را میتوان برای کوزران متصور شد
در بررسی‌های یاستان‌شناختی که در 25 درصد از دشت کوزران انجام شده تا کنون 84 محوطه و تپه باستانی مربوط به دوران‌هایی از نوسنگی (هزاره نهم، هشتم پ.م.) تا پایان روزگار قاجاریان شناسایی شده‌است.
