دندان مصنوعی در طول تاریخ
دندانهای سالم، در طول تاریخ همیشه نشاندهنده سلامت بوده. برای انسانها از دست دادن دندانها ناراحتکننده بوده و بیدندانی را نشانه بیماری میدانستند. در زمانهای گذشته، معمولا بیماریها یا سوءتغذیه منجر به از دست رفتن دندانها میشد اما امروزه رژیم غذایی بد و بیماریهای لثه و پوسیدگی، عامل این مشکل است.
انسانها از همان زمانهای قدیم به فکر افتادند دندانهای از دسترفته را به نحوی جایگزین کنند. آثار به جا مانده نشان میدهد از 700 سال پیش از میلاد مسیح، ساخت انواع دندانهای مصنوعی شروع شده است. قدیمیترین آثار از منطقه ایتالیای کنونی یافت شده است. البته آن دندانها فقط برای زیبایی و پرکردن جای خالی دندانها به کار میرفتند و چندان استفاده علمی نداشتند، به حدی که حتی تا اواسط قرن 18 میلادی هم افراد هنگام غذاخوردن، دندانهای مصنوعی خود را از دهان خارج میکردند و به کمک لثههای خود غذا را میجویدند چون این دندانها کارایی چندانی نداشتند. بهتدریج با پیشرفت علوم و فنون، دندانهای مصنوعی فقط جنبه زیبایی ندارند و امروزه افراد میتوانند برای جویدن غذاها هم از دندانهای مصنوعی خود استفاده کنند.
اولین دندانهای مصنوعی را از استخوانهای تراشیده حیوانات یا عاج فیل میساختند. گاهی نیز دندانها را از دهان افراد دیگر به دست میآوردند؛ مثلا در جنگها، بعضی افراد سراغ جنازههای به جا مانده میرفتند و دندانهای آنها را از دهانشان بیرون میکشیدند و به قیمتهای گزافی به دندانسازان آن زمان میفروختند! آنها این دندانها را درون نوعی پلاستیک میگذاشتند و به عنوان دندان مصنوعی در دهان افراد قرار میدادند. مشکل عمده این بود که احتمال داشت این دندانها بیماری صاحبان قبلی خود را به صاحبان جدید منتقل کنند.
بعضی دندانهای مصنوعی را نیز از جنس چوب میساختند. یکی از این دندانهای مصنوعی چوبی متعلق به قرن 16 در ژاپن یافت شده است که شکلی تقریبا مشابه دندانهای مصنوعی امروزی دارد. در قرن 18 میلادی، بعضی سلمانیها و زرگرها در کار ساخت دندانهای مصنوعی بودند. در سال 1774، برای اولینبار دندانهای مصنوعی از جنس چینی ساخته شدند که نسبت به انواع قبلی، ظاهر بهتری داشتند اما به دلیل سفیدی بیش از حد، غیرطبیعی به نظر میرسیدند.
در سال 1820، یک طلاساز انگلیسی، شروع به ساخت دندانهای مصنوعی چینی با پایه طلا کرد. این دندانها، سازگاری خوبی با بافت دهان داشتند اما به دلیل طلای به کار رفته در آنها قیمتشان بسیار زیاد بود و فقط ثروتمندان آن روزگار قادر به تهیه آن بودند. به تدریج استفاده از پلاستیکهای سخت بادوام در ساخت دندانهای مصنوعی رواج یافت و در قرن 20 میلادی رزینهای آکریلی به بازار آمدند. امروز هم پایه اغلب دندانهای مصنوعی از همین جنس است. امروزه دندانها از جنس بادوام و در صدها رنگ و طرح ساخته میشوند و ظاهری بسیار طبیعی دارند و در مواردی از دندان واقعی قابل تشخیص نیستند.
منبع : هفته نامه سلامت