روستای بیده میبد

روستای بیده از توابع بخش مرکزی شهرستان میبد، با مختصات جغرافیایی 53 درجه و 59 دقیقه طول شرقی و 32 درجه و 14 دقیقه عرض شمالی، در 3 کیلومتری جنوب غربی میبد و 53 کیلومتری یزد قرار گرفته است.

این روستا از شمال به روستای مهرجرد، از غرب به روستای ایستگاه میبد و از شمال شرق به شهر میبد محدود می‌شود. ارتفاع این روستا از سطح دریا در حدود 1100 متر است و اقلیمی گرم و خشک دارد. آثار و ابنیه به جا مانده در روستای بیده قدمت و پیشینۀ تاریخی نسبتاً کهنی دارند. از جملۀ این آثار می‌توان به آسیاب آبی، برج صاحب‌الزمان، آرامگاه سید ابوالقاسم و خانه برونی اشاره کرد. مردم روستای بیده به زبان فارسی با گویش یزدی سخن می‌گویند، مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند. براساس نتایج سرشماری سال 1375 روستای بیده در حدود 1156 نفر جمعیت داشته است که در سال 1385 به 1427 نفر افزایش یافته است. بیشتر درآمد مردم روستای بیده، از فعالیت‌های زراعی، باغداری و دامداری تأمین می‌شود. گروهی نیز، در امور خدمات و تولید صنایع دستی اشتغال دارند. محصولات عمده زراعی این روستا شامل گندم و جو می‌باشد. باغداری نیز در روستای بیده رواج دارد و انار و پسته از محصولات آن است. انواع لبنیات مرغوب نیز در روستا به عمل می‌آید. روستای بیده در محدودۀ بیابانی و در میان تپه ماهورها استقرار یافته و بافت مسکونی متمرکزی دارد. اکثر خانه‌های آن، در یک طبقه با سقف مسطح و پنجره‌های کوچک ساخته شده‌اند. برخی از خانه‌های روستا، سقف‌های گنبدی دارند. مصالح عمدۀ به کار رفته در ساخت خانه‌ها شامل خشت، گل، آجر و آهن است. کوچه‌های روستا، تنگ و باریک، پیچ در پیچ و تو در تو می‌باشد. معماری روستا که جلوه‌های بسیار زیبایی دارد، از طبیعت کویری منطقه متأثر شده است. چشم‌انداز تپه‌های شنی پیرامون روستا، منظر شگفت‌انگیزی به آن بخشیده است.

آنچه روستای بیده را در زمره روستاهای واجد گردشگری ایران قرار می‌دهد، آثار تاریخی بسیار ارزشمند آن است که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از: بافت قدیمی روستا و خانه‌های قدیمی آن، اغلب سقف‌های گنبدی شکل دارند و از خشت و گل ساخته شده‌اند، سنت معماری خانه‌های کویری را به یاد می‌آورند و در نوع خود بسیار زیبا و جالب توجه می‌باشند. آسیاب آبی بیده، که از خشت و گل ساخته شده و متأسفانه بخش اعظم این آسیاب قدیمی، به مرور زمان از بین رفته است. برج و چاه صاحب‌الزمان، که بر روی تپۀ بلندی قرار گرفته و به صورت چهارضلعی و گنبددار است. اطراف این برج را درختان انبوهی فرا گرفته‌اند. آرامـگاه امامزاده سـید ابوالقاسم، کـه از اماکن مذهبی روستا با حجره و گنبد است. مصالح بنای این آرامگاه، از آجر، سیمان، خشت و گل می‌باشد. مسجد زیروگ یک بنای آجری است، که نورگیرهای گنبدی شکلی دارد و در سقف آن نیز نورگیر تعبیه شده است.

سقف‌ مسجد بسیار کوتاه است و داخل آن نیز، حجره مانند است. خانه برونی از خشت و گل ساخته شده و تزیینات داخلی بسیار زیبا و قابل توجهی دارد. سقف خانه دارای نورگیر، تزیینات و مقرنس کاری‌ بسیار زیبا و آراسته‌ای می‌باشد. در بعضی قسمت‌های خانه و بر روی دیوارها، نقوش کاشی‌کاری شده به رنگ آبی فیروزه‌ای مشاهده می‌‌شود. مردم روستای بیده، در اعیاد ملی و مذهبی نوروز، فطر و قربان به جشن و سرور و در ماه‌های محرم و صفر و در روزهای وفات و شهادت ائمه (ع)، به سوگواری می‌‌پردازند. نخل گردانی از مراسم ویژه این روستا در ایام محرم است. مردم این روستا، در مراسم عروسی و محافل خانوادگی از آهنگ‌ها و ترانه‌های محلی بهره‌گیری می‌کنند. پوشاک اغلب مردم روستای بیده، لباس‌های رایج شهری است. مردان عموماً کت، شلوار، جلیقه، پیراهن، کلاه و کفش می‌پوشند. زنان نیز از چادر، روسری، مانتو، شلوار، پیراهن و سایر پوشش‌های زنانه استفاده می‌کنند.

انار و پسته مهم‌ترین سوغات این روستا است. قالی بافی، مهم‌ترین صنعت دستی مردم این روستاست که بیشتر توسط زنان بافته می‌شود. از انواع غذاهای رایج محلی و خوش طعم این روستا می‌توان به انواع آش‌ها، خورشت‌ها، اشکنه و شولی اشاره کرد. همچنین، انواع شیرینی‌های محلی و خانگی نیز در روستا تهیه می‌شود. دسترسی: روستای بیده از طریق شهرهای میبد و اردکان با جاده‌ای‌ مناسب قابل دسترسی است

منبع : صدا و سیمای مرکز یزد