مجموعه امام تفت در میدان مرکزی شهرستان تفت قرار دارد. این مجموعه شامل مسجد، بقعه، حسینیه، آب انبار، بازار و مدرسه است که با فاصله بسیار نزدیکی از هم قرار گرفته اند. مسجد: مسجد امام (شاه ولی) به دستور “خانش بیگم” خواهر “شاه تهماسب” در قرن نهم هـ. ق ساخته شد. ساختمان مسجد از خشت و آجر و دارای تابستانخانه ای با ایوان، گنبد و گرمخانه ای در ضلع غربی آن است. بالای گنبد ماذنه ای وجود دارد و راه پله دسترسی به آن، از روی گنبد و در ضلع شمالی آن ساخته شده است. فرش بام گنبد از آجر خفته راسته است. پوشش گرمخانه طاق و تویزه آجری و به صورت کاربندی است. در چوبی ظریف و کنده کاری شده، کتیبه کاشی معرق به خط نسخ در اطراف در، یک قطعه چوب منبت و آلت سازی شده به شکل مثلث که بالای سردر نصب شده، شبکه گچبری ظریف، نور گیر بالای محراب و سنگ مرمر منصوب در محراب، از ظرایف هنری این بنا است. بقعه: این بنا شامل دو گنبد بزرگ و کوچک است. در دو طرف گنبد. ضلع های شمالی و شرقی. راهروهایی وجود دارد. در ضلع غربی آن، راهرو به یک ایوان با سه طاق نما و دو ستون نماسازی شده، تبدیل شده است. اختلاف ارتفاع بنا از کف میدان به اندازه هفت پله است. پوشش بام گنبد، ترکیب آجر لعاب دار سبز و لاجوردی رنگ و آجر ساده است و کلمه “علی” بر بام گنبد و کلمه “یا علی” در ساق آن تکرار شده است. هم اکنون، بقعه محل کتابخانه عمومی شهر است. حسینیه: در حال حاضر حسینیه صورت میدانی را به خود گرفته که ورودی آن از ضلع شمالی است. در ضلع شمالی است. در ضلع شرقی و غربی آن، دکان هایی ساخته شده که همگی آن ها دایر هستند. تنها قسمت باقی مانده حسینیه که صورت اصلی خود را حفظ کرده، ضلع جنوبی آن است که تکیه رفیع و کاشی های مسدس فیروزه ای رنگ دیواره آن، جلب نظر می کند. آب انبار: این آب انبار در ضلع جنوب شرقی حسینیه قرار دارد و دارای سردری آجری و سه بادگیر در اطراف خزینه است. بازار: مصالح ساختمانی بازار خشت و گل و پوشش بام آن اندود و کاهگل است. برخی از درهای قدیمی چوبی آن باقی مانده است. مدرسه: ساختمان مدرسه خشتی و نماسازی آن آجری است. پوشش سقف اتاق های مدرسه همگی در جهت طولی به صورت ضربی ساده و در جاهای ضروری جهت جلوگیری از رانش، از میل مهار استفاده شده است. قسمت ورودی ساختمان به صورت گل و بوته آجری، نماسازی شده است. لبه درگاه های ساختمان در قسمت مشرف به حیاط با به کارگیری آجرهای پیش ساخته موج دار، نما سازی شده اشت.
منبع : صداو سیمای یزد
