شهر جم مرکز شهرستان جم در استان بوشهر در جنوب ایران است. این شهر یکی از شهرهای آباد استان بوشهر است که در فاصله 265 کیلومتری با مرکز استان قرار دارد. این شهر در مقایسه با بیشتر شهرهای استان بوشهر ، آب و هوایی معتدل تر دارد ،ارتفاع این شهر از سطح دریا حدود 700 الی 800 متر است.همچنین فاصله این شهر تا خلیج فارس 25 کیلومتر میباشد.
کلیاتی درباره شهر جم
شهر جم در منطقهای کوهستانی با درجه حرارت متوسط 23 درجه سانتیگراد (8 درجه کمتر از عسلویه) واقع گردیدهاست.
رطوبت نسبی 34 الی 51 درصد (40 درصد پائین تر از عسلویه)
میزان بارندگی 308 میلیمتر در سال و وزش بادهای منطقهای مناسب.
خنکترین شهر در استان بوشهر
تنها شهری در استان بوشهر که انواع مرکبات پرورش مییابد.تقریبا کشت همه درختان در این شهرستان با موفقیت انجام شده است.
دسترسی به منابع گاز و آب در بطن کوههای همجوار.
قرار گرفتن این منطقه در 60 کیلومتری منطقه عسلویه بدون آلایندههای محیطی و صوتی.
دسترسی به راههای زمینی، هوائی (فرودگاه) و همجواری با راه ترانزیتی به شیراز(مسافت تا شیراز 270 کیلومتر)
پتانسیل گسترش مراکز اقتصادی در بخشهای کشاورزی، صنعتی و خدماتی.
اشتغال 42000 نفر بصورت مستقیم و 71500 نفر بصورت غیر مستقیم و بالا رفتن سطح معیشتی و درآمدی مردم منطقه و شهرهای همجوار.
توسعه مراکز فرهنگی، آموزشی، ورزشی و رفاهی در منطقه و بالا رفتن سطح سواد مردم.
قرار گرفتن پالایشگاه گاز فجر جم در این شهرستان که بزرگترین پالایشگاه گاز خاورمیانه و دومین پالایشگاه بزرگ گاز در جهان میباشد.
حدود جغرافیایی
این شهرستان از شمال و شرق به بخش اسیر شهرستان مُهر دراستان فارس از جنوب به شهرستان کنگان و از غرب به شهرستانهای دشتی و دیر محدود میشود.
جم از نظر فرهنگی و ارتباطی
این شهرستان از یک طرف به شهرستان فیروز آباد از توابع استان فارس متصل از طرف دیگر از طریق اتوبان 4 خطه جم – عسلویه به منطقه عسلویه قطب اقصادی انرژی ایران متصل گردیده است . وجود منابع کاری فراوان در این منطقه جم را به یک شهرستان مهاجر پذیر تبدیل کرده است که نتیجه آن ورود فرهنگ های گوناگون به این منطقه است. با پیشرفتی که شهرستان جم در سالهای اخیر داشته است انتظار میرود بزودی جم به یکی از شهرستانهای بزرگ در استان بوشهر مبدل گردد.
توابع
این شهرستان دارای دو بخش – دو شهرو پنج دهستان میباشد که (جم و ریز) نام دو شهر و دو بخش این شهرستان میباشند و دهستانهای آن نیز از این قرارند: (جم- کوری حیاتی – انارستان – تشان – ریز).
همچنین مرکز این شهرستان یعنی شهر جم نیز از چندین روستای بزرگ شکل گرفتهاست که عبارتاند از :ولایت – خواجه احمدی – قلعه کهنه و مالچه . از نظر وسعت بخش ریز از بخش جم بزرگتر است اما از لحاظ جمعیت و تراکم جمعیتی بخش جم جمعیت بیشتری را در خود جای دادهاست.
همچنین روستاهای دولنگه (بهارستان)، انارستان و بهرباغ که هر سه از بزرگترین روستاهای استان بوشهر هستند نیز در این شهرستان قرار دارند.
هم اکنون با توجه به سکونت خانوادههای کارکنان بخشهای مختلف صنعتی شاغل در عسلویه، جمعیت این شهر به شکل چشم گیری در حال افزایش است.
دین
با وجود اینکه جم در ناحیهای میان شهرستانهای سنی نشین جنوب استان فارس و بوشهر واقع شدهاست ولی مردم بومی این شهرستان، عمدتا شیعه هستند، با این همه در میان شهرک نشینان جمعیت چندی از اقلیتهای زرتشتی ، مسیحی و یهودی و نیز اهل سنت زندگی میکنند.
نژاد و زبان
تقریبا همه نژادهای ایرانی از فارس و و لر و بختیاری و… در شهرستان جم وجود دارد ولی مردم بومی این شهرستان اکثرا فارس ،و فارس-بختیاری هستند. مردم این شهرستان به زبان فارسی سلیس و روان صحبت میکنند.لهجه مردم جم فارسی با گویش ویژه است. یکی از لهجههای روان واصیل زبان فارسی در این منطقه رواج دارد که دارای ویژه گی هایی تقریبا منحصر به فرد است به عنوان نمونه میتوان از تلفظ صدای (آ)در کلمات((خانه، شانه، لانه، باران و…)) یاد کرد نمونه دیگر مربوط به کار برد شناسههای ((مان، تان، شان))به صورت کامل است یعنی در صحبت های روزمره مردم ترکیبات صحیح وکاملی همچون ((خانه مان ، پولتان ،خودشان و…)) بدون تبدیل الف به (و) ـ که در بیشتر لهجههای کشورمان رایج است به وفور به کار میرود .
نقاط دیدنی
کوه پردیس (پدری) – باغهای لیمو و زیتون – پیر بیبی بانو – پیر بیراهه آبگرمک(امام زاده جعفر)(باغها و آبشارهای زیبا) – جنگل گلوبردکان ریز (یک جنگل انبوه با رودی نسبتاً دائمی که از میان آن میگذرد. که در شمالی ترین قسمت ریز قرار دارد) – مناظر زیبای گود لح (چشماندازهایی زیبا در پشت کوههای بهرباغ و علیآباد) – حمام قاجاریه – آسیاب علیآباد (طاحونه حاجی مظفر) – رشته قنات قره چناق – تنگ حنا – بنو تنگمان – باغ پدری – سیسواران – باغهای بیدخوار، نرگسی، بیدبلند،کوری،منظر،حاجی آباد،صیدی ، پهگو، فرامرزی، انارستان و دیگر روستاهای زیبای جم و ریز – مناطق باستانی دایو و گلوقلات (گیر کلات) – پیر گلدسته – سد و گورستان تاریخی و باغهای روستای غربه – بناهای تاریخی روستای حرمیک-رشته قنات قدیمی روستاهای تشان ودرهبان