تاریخ خبر :1393/09/02-‘محمد محمدی’ روز یکشنبه به خبرگزاری جمهوری اسلامی گفت: در صورت تامین این میزان اعتبار و مساعد بودن شرایط آب و هوا کار بازسازی این اثر با ارزش تاریخی تا پایان سال جاری به پایان خواهد رسید.
وی افزود: کار مرمت اضطراری آرامگاه شیخ رضی الدین علی لالای ادکانی با کمک خیران میراث فرهنگی و اعتبارات سال 92 این اداره بتازگی پایان یافته است.
وی افزود: در این مرحله مرمت اثر شامل شمع بندی، سبک سازی گنبد بقعه، تقویت و استحکام بخشی و مرمت بخشی از گنبد، پر کردن روزنه ها و جرزهای بدنه و دیوارهای بنا، مرمت و بازسازی طاق های ورودی شمالی و طاق داخلی، مرمت و بازسازی پنجره ها و ساخت آن و مرمت و بازسازی دیوار خارجی ضلع جنوبی بوده است.
وی اعتبار هزینه شده برای مرمت آرامگاه شیخ رضی الدین علی لالای ادکانی را افزون بر 150 میلیون ریال عنوان کرد و افزود: بخشی از اعتبار هزینه شده برای مرمت آن از سوی دوستداران میراث فرهنگی در تهران و یکی از خیران روستای ادکان اسفراین تامین شده است.
به گفته وی مساعدت خیران میراث فرهنگی برای مرمت بقاع متبرکه عارفان در این شهرستان از سال 84 آغاز شده است.
شیخ رضی الدین علی لالای ادکانی چهاردهمین قطب سلسله زهبیه است که آرامگاه این عارف در روستای ادکان در فاصله 22 کیلومتر اسفراین قرار دارد.
این اثر به شماره 5948 با قدمت اواخر ایلخانی در هشتم مرداد سال 81 در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
رضیالدین، علی بن سعید جوینی اسفراینی مشهور به رضیالدین علی لالا اسفراینی، از اقطاب صوفیه و بزرگان سلسله کبرویه است.
وی از اعاظم اولیا و عموزاده حکیم سنایی است.
پدرش همراه حکیم سنایی، همسفر کعبه بود و در خسرو شیرگیر که از توابع ولایت جوین است، کدخدا شد.
شیخ رضیالدین علی لالا نیز در خسرو شیرگیر ولادت یافت.
وی مردی متقی و موحد بود و در مجاهدت و بی آلایشی و ترک دنیا از برجستگان روزگار خویش بود.
بنا به گفته ابن کربلایی، علی لالا با پای پیاده بسیار سفر و محضر 313 تن از مشایخ بزرگ عصر خویش را درک کرد تا این که به مصاحبت نجمالدین کبری نایل آمد.
تربیت او را مجدالدین شرفالدین بغدادی بر عهده داشت. علی لالا ابوالرضا بابارتن هندی را در هند دیده و محضر او را درک کرده است.
جامی در نفحات الانس نیز گفته است: شیخ در صحبت بسیاری از مشایخ رسیده و از دست 124 تن از ایشان، که مکمل بوده اند، خرقه پوشیده و پس از مرگش 113 خرقه از آن جمله از او باقی مانده است.
قاضی نور اللَّه شوشتری نیز در وصف الحال او گفته است: خواجه اهل حال و لالای عترت و آل بود.
در بندگی تو آن که یکتاست لالا علـی، علـی لالاسـت
غلام سرور لاهوری، وفات و محل مرگ رضیالدین علی لالا را سال 642 هـ . ق در ادکان اسفراین ثبت کرده است.
هر چند منابع در باب محل دفن وی اختلاف کردهاند اما این قول مقرون به صواب مینماید زیرا شیخ بیشتر عمر خود را در اسفراین گذرانده و جانشین وی نیز شیخ احمد ذاکر گورپانی بوده است که اکنون خانقاه وی در فاصله اندکی در غرب ادکان قرار دارد. امین احمد رازی نیز محل دفن وی را اسفراین ثبت کرده است.
علاوه بر این در اسفراین به عنوان تنها شهرستان خراسان شمالی آرامگاه رشید الدین محمد بیدوازی (دوره ایلخانی) به شماره 2192 و آرامگاه شاهزاد محمد باغشجرد (دوره صفوی) به شماره 5950 در فهرست آثار ملی ثبت شده، وجود دارد.
اسفراین در فاصله 60 کیلومتری جنوب شرقی بجنورد، مرکز استان خراسان شمالی واقع است.