ایران یکی از نخستین زادگاه های انسان هوشمند در غرب قاره آسیا

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، بهروز بازگیر، سرپرست کاوش باستان شناختی غار کلدر با اعلام این خبر در نشست گزارش به همکار که به همت پژهشکده باستان شناسی در محل پژوهشگاه برگزار شد، گفت: تا قبل از کاوش های غار کلدر، همه توجهات روی منطقه شامات متمرکز بود اما کاوش های غار کلدر با 54هزار و 400سال قدمت، منجر به تاریخ نگاری لایه های پارینه سنگی تازه ای شد.

او در ابتدا با ذکر پیشینه ای درباره تکامل بشر و مسیرهای مهاجرتی انسان های هوشمند، توضیح داد که   گونه های انسان های هوشمند چگونه و  از چه مسیرهایی به قاره اروپا رسیده اند.

این باستان شناس از تنگه جبل الطارق، سیسیلی، کریدور فلسطین و باب المندب به عنوان چهار مسیر احتمالی پراکنش و مهاجرت انسان های هوشمند (هموساپین ها) نام برد و به دو موج مهاجرتی انسان های هوشمند اشاره کرد.

او افزود: نخستین موج و اولین داده های موجود درباره انسان های هوشمند، قدمت حضور این انسان ها در قاره افریقا را مربوط به 195هزار سال پیش اعلام کرده است.

بازگیر در ادامه از کشف شواهد 60 هزار ساله در استرالیا، پناهگاه صخره ای قفذه در منطقه شامات و غار فویان در چین با قدمت های 80 تا 120 سال هزار سال خبر داد.

به گفته وی، نخستین شواهد به دست آمده از حضور انسان هوشمند در قاره اروپا مربوط به 40 تا 43 هزار سال پیش است.

 کشف محوطه 300 هزار ساله در مراکش

او درباره موج دوم، به کشف محوطه ای در مراکش با قدمت 300هزار سال و همچنین به وجود سایت های متعدد از موج دوم مهاجرت انسان هوشمند در منطقه شامات و قاره آسیا اشاره کرد و گفت: سایت کسار اکیل در لبنان با قدمت 48 هزار سال، منوت در فلسطین اشغالی با 49 هزار سال و غار کلدر در خرم آباد از مهمترین این سایت ها هستند.

بازگیر افزود: تا قبل از کاوش های غار کلدر، همه توجهات روی منطقه شامات متمرکز بود اما کاوش های غار کلدر با 54هزار و 400سال قدمت، منجر به تاریخ نگاری لایه های پارینه سنگی تازه ای شد.

وی با اشاره به انجام مطالعات منطقه ای قبل از شروع کاوش غار کلدر گفت: فصل دوم کاوش غار کلدر با هدف تاریخ نگاری و لایه نگاری دقیق انجام شد.

این باستان شناس در ادامه به شناسایی توالی پارینه سنگی میانه و جدید در غار کلدر اشاره کرد و از کشف ابزارهای انسان های نئاندرتال و هموساپین در این غار خبر داد.

به گفته وی، در لایه نگاری انجام شده، چهار تاریخ ترمونومینسانس و سه مورد کرین 14 به دست آمد.

او افزود: در لایه چهارم آثار و شواهد انسان های هوشمند (پارینه سنگی جدید) شناسایی شد که با توجه به آنالیزهای ترمونومینسانس، تاریخ های 23هزار و 100 سال، 25 هزار و 500 سال، 26 هزار سال و 29  هزار و 400 سال به دست امد.

بازگیر در ادامه به نتایج آزمایش های کربن 14 اشاره کرد و گفت: این نتایج تاریخ های 38 هزار و 650 سال، 44هزار و 200سال و 54 هزار و 400 سال را در قسمت پایینی لایه پارینه سنگی جدید نشان داد.

او این تاریخ را نقطه عطفی در زمینه حضور انسان های هوشمند در ایران و غرب قاره آسیا اعلام کرد.

 کشف قدیمی ترین شواهد استفاده از قیر طبیعی در ایران و غرب قاره آسیا

بازگیر در ادامه از کشف قدیمی ترین شواهد استفاده از قیر طبیعی در ایران و غرب قاره آسیا خبر داد و گفت: در قسمت جاگذاری سرپیکان ها بر روی چوب از مواد چسبنده طبیعی استفاده می کردند.

او با اشاره به قدمت 54 هزار ساله لایه پارینه سنگی جدید غار کلدر، گفت: در نزدیکی محوطه یک منبع مواد خام پیدا شد که به نوعی منبع قیرطبیعی است.

این باستان شناس در ادامه از مقایسه همه محوطه های مهم پارینه سنگی زاگرس را از لحاظ کورونولوژی بعد از اکتشافات غار کلدر خبر داد و گفت: غار شنیدار در اربیل کردستان عراق، غار کوبه در استان کرمانشاه، غار یافته و کلدر در لرستان، غار بوف در نقش رستم شیراز مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند.

به گفته وی، در حال حاضر غار کلدر با 5هزار و 400سال قدمت بیشتر، قدیمی ترین غار در زاگرس محسوب می شود.

او از چاپ کرنولوژی غار کلدر به صورت رسمی در یکی از معتبرترین مجلات دنیا خبر داد و در ادامه به چاپ مقالات منتشر شده از نتایج کاوش غار کلدر در  مجلات معتبر داخلی و بین المللی اشاره کرد.

به گفته وی، در نشریه معتبر نشنال جغرافی، ایران به عنوان نخستین انسان های هوشمند در غرب قاره اسیا  معرفی شد.

بازگیر  با اشاره به این که به رغم پتانسیل موجود متاسفانه ایران تا پیش از این در مطالعات پارینه سنگی جهان جایگاهی نداشته است، گفت: ما تاریخ شروع پارینه سنگی قدیم را به درستی نمی دانستیم و پارینه سنگی میانه را در ایران بین 200 تا 40 هزار سال برآورد شده بود اما هیچ مستنداتی در این زمینه وجود نداشت و پایان این دوره را هم نمی دانستیم. برای پارینه سنگی جدید هم تاریخی بیشتر از 40هزار سال نداشتیم.

او افزود: با تاریخ نگاری انجام شده نه تنها موفق شدیم پایان پارینه سنگی میانه را به دست آوریم بلکه آغاز پارینه سنگی جدید نیز مشخص شد.

او با اشاره به این که هنوز جایگاه ایران از نظر کرونولوژی پارینه سنگی قدیم  مشخص نیست، یافتن محوطه های پارینه سنگی قدیم در محوطه را یکی از برنامه ها آتی اعلام کرد.

این باستان شناس در ادامه پیشنهاد راه اندازی سایت  موزه و اکوکمپ گردشگری را مطرح کرد و گفت: برنامه مقدماتی آماده و طرح اولیه به استاندار استان لرستان ارائه شده است و امیدواریم با آماده سازی زیرساخت ها و نیز کمک سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اقدامات لازم برای ثبت جهانی محوطه را انجام دهیم.

به گفته بازگیر، با راه اندازی موزه و مرکز پژوهشی، سایت موزه و اکوکمپ گردشگری در این محوطه حدود یک هزار و هشتاد شغل  درشهرستان خرم آباد ایجاد خواهد شد.