به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری میزان، با فرا رسیدن عید قربان موضوع کشتار دام و توزیع گوشت و چگونه مقابله با آلودگی‌های دامی در افغانستان بیش از همیشه مطرح است.
«محمد امین بیانی» نویسنده افغانستانی و کارشناس شهرسازی در یادداشتی به بررسی وضعیت کشتار دام و راه‌های مقابله با آلودگی ناشی از آن را مورد بررسی قرار داده است.
در این یاداشت آمده است: موضوع کشتار دام و توزیع گوشت و چگونگی مقابله با آلودگی‌های ناشی از آن سابقه طولانی دارد. در ماده شانزدهم کتاب آیین شهرداری‌ها نوشته ابن اخوه در قرن هفتم هجری چنین آمده است: محتسب به قصاب‌ها اجازه ندهد تا در مغازه‌های خود کشتار کنند، زیرا راه به خون و سرگین آلوده می‌شود که ناشایست و ممنوع است و معبر عمومی و تراوش نجاسات به جامعه مردم سبب امراض است، پس حق آن است که در کشتارگاه ذبح کنند.
این موضوع بیانگر آن است که نظام مدیریتی شهرهای اسلامی در صدها سال پیش به چگونگی زیستگاه و مکان فعالیت و سلامت اصلی ترین رکن هر شهر یعنی شهروندان توجه داشته اند.
اولین کشتارگاه اروپا طی قرون وسطی در شهر سیه نا ایتالیا پایه گذاری شد. چون شهرداری سیه نا معتقد بود علت شیوع بسیاری از امراض مسری در شهر، پساب ناشی از کشتار دام سبب آلودگی آب شهر و در نهایت بیماری مردم می شود.بنابراین کشتاردام بایستی به بیرون شهر و در محل مخصوص به خود منتقل شود.
به تازگی وزارت بهداشت افغانستان از شیوع بیماری تب کنگو در کشور ابراز نگرانی کرده است.
این وزارت می‌گوید در شش ماه نخست سال جاری 150 مورد بیماری تب کنگو در افغانستان ثبت شده که از این میان 33 نفر جان خود را از دست داده‌اند.
براساس آمار این وزارت، سال گذشته 163 مورد بیماری تب کنگو در افغانستان ثبت شده بود که از این میان 18 نفر جان باختند.
در روزهای عید سعید قربان نگرانی‌ها از شیوع بیماری مشترک بین انسان و دام بیشتر می‌شود. چون اکثر مردم افغانستان به پاس گرامیداشت عید عبادت و بندگی، مشغول به انجام سنت حسنه قربانی کردن احشام و مواشی و توزیع گوشت بین فقرا هستند.
در افغانستان کشتارگاه به اندازه کافی وجود ندارد. فرایند بسته بندی و توزیع گوشت بهداشتی بدون نظارت دستگاه‌های اجرایی و حکومتی است.
معدود کشتارگاه‌های صنعتی افغانستان در شرایط اسفباری به سر می‌برد. این مراکز فاقد تجهیزات کافی بهداشتی برای دفن باقی مانده اجساد حیوانات، فاقد آب کافی و سالم، فاقد آزمایشگاه و غیره هستند.
سلاخی به روش سنتی و اولیه به هیچ وجه پاسخگوی نیاز چند میلیون نفری کابل، بامیان، هرات، مزار و دیگر شهرهای افغانستان نیست.
همانطور که اشاره شد اولین برنامه ریزی، نظارت بر چگونگی کشتاردام در شهرهای اسلامی توسط نهاد حسبه در شهرهای اسلامی شکل گرفت.
اقداماتی که بر اساس ارزش‌های دینی و فرهنگی جامعه اسلامی شکل گرفت و مسلمین به عنوان پیشگامان توجه به شهرنشینی شناخته می‌شدند.
این مفاهیم بعدها توسط مسلمانان به جنوب اروپا راه یافت، آنچه سبب شد اروپای درمانده و طاعون زده قرون وسطی بر مشکلاتش فایق آید این بود که اروپاییان از مسلمانان تقلید کردند و عمل کردند.
با ورود به عصر صنعتی شدن همان یافته‌هایی که از مبانی نظری و فلسفی در الگوهای مدیریت و برنامه ریزی شهری کپی برداری شد به روز شد.
امروز در سراسر اروپا فرایند تامین گوشت از مزرعه تا آشپزخانه به صورت مکانیزه و کاملا بهداشتی صورت می‌گیرد.
بهداشت در تضاد با فرهنگ و اعتقادات و باورهای مسلمین نیست. بلکه متاثر از جهانبینی دینی ماست که روزی از ما ملت پیشرو ساخته بود و امروز از اروپاییان ملت پیشرو ساخته است.
احداث کشتارگاه مناسب به عنوان تامین‌کننده گوشت مورد نیاز مردم یکی از ضروریات اقدامات جهت تامین بهداشت و سلامت عمومی جامعه افغانستان می‌باشد و باید به عنوان یک وظیفه دینی و انسانی به آن اهمیت داد.
در کنار گرامیداشت عید قربان توجه به سلامت جامعه اسلامی وظیفه شرعی و دینی متولیان امر است.
اگرچه تا کنون نسبت به این وظایف اهمال و سستی شده از این پس نباید در زمینه ایجاد کشتارگاه صنعتی فرصت‌سوزی شود زیرا بیماری‌های مشترک انسان و دام می‌تواند مشکلات ریشه‌ای زیادی ایجاد کند.
امروز مرکز ویژه‌ای برای درمان این بیماری‌ها در کابل ایجاد شده، اگر دیر اقدام کنیم مجبور خواهیم شد در تمام شهرها بیمارستان مخصوص بیماری دامی احداث نماییم!
علاوه بر آن که متولیان این امر می‌بایست نسبت به ایجاد کشتارگاه‌های شهر و منطقه خود با ملاحظات زیست محیطی اقدام نمایند. زیرا «کشتارگاه از آلوده‌ترین و خطرناک‌ترین کاربری‌های شهری» است.
برای تولید محصولات گوشتی بهداشتی و استاندارد مورد نیاز مردم بایستی در جهت ظرفیت سازی تاسیسات و تجهیزات کشتارگاهی شهری تلاش شود.
سازمان ها و نهادهای عدیده‌ای به طور مستقیم و غیر مستقیم بر شکل‌گیری شهرها تاثیر می‌گذارند. ولی بطور قطع و لازم الاجرا شهرداری به عنوان یگانه نهاد اجرایی شهر، موظف به ایجاد امکانات برای بهداشت شهر، جلوگیری از شیوع امراض مسری انسانی و حیوانی عمومی و جلوگیری از احداث اماکنی که مخالف اصول بهداشت در شهرها می‌باشد است.
طبق رویه شهرداری‌ها در تمام جهان احداث و نگهداری کشتارگاه و سنجش معیارهای سلامت و حفظ و نگهداری و پایش دایمی استاندارهای بین المللی آن بر عهده شهرداری است.
با توجه به اثرات زیان آور بهداشتی دفع غیر اصولی پسماندهای کشتارگاه، در بروز بیماری‌های همه گیر مسری و تاثیرات مخرب زیست محیطی، هیچ بهانه‌ای برای اهمال و کم کاری باقی نمی‌ماند. چون هیچ چیز بالاتر از سلامتی ساکنین شهر نیست.
کشتارگاه باید خارج از محدوده شهر باشد. همچنین نباید کشتارگاه را در جهت توسعه شهر مکان یابی کرد.
فاصله کشتارگاه تا شهر نیز باید رعایت شود و برای کشتارگاه بزرگ 4 کیلومتر، متوسط3 و کوچک 2 کیلومتر در نظر گرفته شود.
موقعیت در ارتباط با شبکه راه ها نیز اهمیت خاصی دارد و کشتارگاه بایستی در نزدیکی یکی از شریان‌های مواصلاتی به شهر باشد، همچنین حریم 150 متری با راه رعایت شود.
از نکات مهم دیگری که باید در نظر گرفته شود این است که کشتارگاه باید در مکانی احداث شود که ارتفاع آن پایین تر از سایر نقاط شهر باشد.
همچنین کشتارگاه نباید در مسیر باد غالب و در حریم رودخانه دائمی قرار گیرد و همچنین کشتارگاه باید امکان تامین آب فراوان توسط لوله کشی یا چاه عمیق فراهم باشد.
موقعیت کشتارگاه نسبت به صنایع آلاینده نیز مهم است و کشتارگاه نباید در مجاورت آلودگی ناشی از صنایع، گرد و خاک قرار گیرد.
از نکات دیگری که مورد اهمیت قرار دارد این است که کشتارگاه در مکانی جانمایی شود که قابلیت برای عبور پیاده و سواره احشام و مواشی باشد.
و مورد آخر تصفیه و دفن زباله است که تاسیسات مربوط به تصفیه و دفن باقی مانده اجساد در محل کشتارگاه باید ایجاد شود.
/
