موزه سلاح های دربار در شمالی ترین نقطه مجموعه فرهنگی و تاریخی سعدآباد قرار دارد و ساختمان آن پیش از انقلاب اسلامی محل سکونت غلامرضا پهلوی برادر محمدرضا بوده است.
این موزه دائمی در برگیرنده بیش از 70 قلم اسلحه گرم از نوع شکاری، جنگی، کمری و ملزومات آنهاست که تعلق به پهلوی دوم و درباریان داشته اند. تعدادی از سلاح های این مجموعه اهدایی شخصیت های مهم سیاسی و نظامی دیگر کشورها به محمدرضا است.تنوع قابل توجه تفنگ های شکاری ساخت کارخانه های معروف اسلحه سازی اروپا و آمریکا از جمله رمینگتون، وینچستر، اسپیرینگ فیلد و برنو از ویژگی های این مجموعه می باشد.
همچنین نمایش انواعی از اولین سلاح های ساخته شده توسط کارخانه های تسلیحات ارتش شاهنشاهی سابق، توجه هر بیننده ای را به خود جلب می کند.اسلحه منحصر به فرد این مجموعه، تفنگ سر پر تک لول با سیستم سنگ چخماقی است که متعلق به قرن 17 میلادی و ساخت کشور هندوستان می باشد، تعدادی باروت دان چرمی متعلق به دوره قاجاریه نیز زینت بخش این مجموعه است.
تاریخچه سلاح های گرم با ساخت نوعی تفنگ دستی به اواخر قرن 14 میلادی باز می گردد. در قرن 15 ابتدا با ساخت تفنگ های فیتیله ای و سپس تفنگ های شمخال گام مهمی در تکامل سلاح های گرم برداشته شد. دراواخر قرن 17 تا حد امکان تفنگ شمخال تکامل پیدا کرد و در اوایل قرن 19 سیستم تفنگ پاشنه دار اختراع گردید. به تدریج با پیشرفت تکنولوژی، سلاح های گرم تکامل و توسعه و به نقاط مختلف دنیا از جمله ایران راه یافت.
در مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد تعدادی از اسلحه های گرم متعلق به دربار پهلوی دوم تحت عنوان «موزه سلاح های دربار» در معرض دید عموم قرار گرفته است.
زیرزمین موزه سلاحهای دربار که پیش از الحاق آن به موزه فاقد کاربری بود ، پس از اتمام عملیات مرمت و اجرای طرح گسترش موزه ؛در تاریخ دوم خرداد سال 1390 با حضور ریاست محترم سازمان میراث فرهنگی و گردشگری گشایش یافت .
این بخش از موزه سلاحهای دربار دارای چهار سالن نمایش است که در سالن اول طپانچه های متعلق به دوره قاجار با تزیینات عاج و صدف به نمایش گذاشته شده اند و در سالن های دیگر تفنگهای سرپر قدیمی با تزیینات عاج و فلز ، باروت دانهای چرمی و فلزی و نیز سلاحهای مربوط به دوره پهلوی همراه با فضاسازی تاریخی در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفته اند .
همچنین در بخشهای مختلف زیرزمین عکسهای تاریخی مربوط به دوران قاجار و پهلوی دیده می شود .
از دیگر آثار به نمایش در آمده می توان از کلاههای نظامی و مدالهای متعلق به دوره پهلوی نام برد .
سلاح (M16) در موزه سلاح های دربار
M16 را به عنوان دقیق ترین و بهترین اسلحه ی هجومی جهان می شناسند. این سلاح در سال 1960 میلادی توسط “یوجین استونر” طراحی و بوسیله ی کمپانی اِرما لایت امریکا تولید شده است و از کالیبر 223/0 رمینگتون ( 5/56 × 45 ناتو) بهره میبرد.
فشنگ کالیبر 223 رمینگتون در آمریکا از ارزانترین فشنگهای گلوله زنی است و به خاطر لگد کم، دقت بالا و خط سیر (Trajectory) مستقیم گلوله ی آن، طرفداران زیادی دارد.
M16 اسلحه ای بسیار سبک، ظریف و خوش دست است و پس از تولید عمومی اش به موفقیت های بزرگی دست پیدا کرد و هر ساله ارتقا یافت. به گونه ای که بیش از نیم قرن است که به عنوان اسلحه سازمانی امریکا و ناتو در خدمت ارتش های آنهاست. از سال 2004 میلادی آخرین مدل ارتقا یافته ی این سلاح با عنوان ام 4 تا به امروز در ارتشهای ذکر شده استفاده میشود.
یکی از مهمترین نکات مثبت این سلاح سبکی آن است و همانطور که گفته شد به عقیده همگان دقیقترین و بهترین اسلحه ی هجومی دنیاست. و از معدود نکات منفی آن این است که M16 حساسیت بسیار زیادی به گرد و خاک دارد و اگر دریچه ی کوچک آن مسدود نباشد و اندکی گرد و خاک وارد آن شود سلاح بلافاصله از کار می افتد.
این سلاح در یکی از ویترینهای طبقه دوم موزه سلاح های دربار واقع در بخش شمالی مجموعه سعدآباد قرار دارد.
منبع : مجموعه فرهنگی سعدآباد