سوغاتیهای معروف ارومیه:
انواع نقل بیدمشک (ابریشمی،گردویی،زعفرانی،…) و حلوای گردو و حلوای هویج را میتوان از جمله مشهورترین سوغاتیهای ارومیه نام برد
و علاوه بر آن عرق بیدمشک و عرق بادرنجبو از شهرت بسزائی برخوردار است. عرقیات بیدمشک و بادرنجو علاوه بر خاصیت پزشکی برای
خوشبو و خوش طعم کردن شربت های گوناگون مورد مصرف قرار می گیرد.
خواص دارویی و درمانی عرقیات
بیدمشک :درمان کم خونی ،سرگیجه ،تقویت قلب
بادرنجبویه : درمان نارسایی قلبی ،تنظیم فشارخون ،نشاط آور
گلاب : مقوی اعصاب ،ملین ،تهیه شربت و شرینی
بهارنارنج : تقویت قلب ،تپش قلب ،رفع سکسکه
بومادران : درمان عضله ضعیف قلب ،ضد تشنج وصرع ،جنونهای خفیف
برگ بید : تب بر ،مسکن ،خواب آور،سردرد
برگ گردو : کاهش قند خون ،حساسیتهای پوستی
بابونه : تقویت معده ،اشتها آور ،صفرابر ،تقویت اعصاب
پونه: سرما خوردگی ،خلط آور ،ضدعفونی کننده ،بخور و غرغره
پیچک : درمان و پیشگیری لکه های دست و صورت ،ضد قارچ
ترخون : ضد میکروب ،مقوی معده ،مفید برای دستگاه گوارش
خاکشی (خاکشیر) : شستشوی روده ها ،رفع گرمی بدن ،مسکن
شاه اسپرم : دل درد،تقویت قلب و معده ،اسهال و استفراغ ،بادشکن ،سوء هاضمه
شوید : چربی خون،کلسترول ،اسید اوریک ،ضد سم
شاتره : حساسیتهای پوستی ،رفع خارش بدن ،تصفیه خون
شنبلیله : چاق کننده ،قند خون
گل گاوزبان : رفع دلتنگی ،نشاط آور ،تقویت اعصاب
گلپوره : سرفه ،ترشی معده ،ضد اسهال و استفراغ
گزنه : تقلیل قندخون ،عفونتهای جلدی ،استحکام لثه
کاکوتی : مقوی معده ،اشتها آور ،ضد قارچ ، دردمفاصل ،سوءهاضمه
کاسنی : ورم طحال ،تب نوبه ،تصیفه خون ،یرقان ،کلسترول
کیالک : تشنجهای عصبی ،ناراحتی قوای تناسلی ،مفید برای کبد
کرفس : رماتیسم ،درد مفاصل ،رقت خون ،چربی خون
کاهو : کاهش فشارخون ،ملین ،چربی خون ،خارش و حساسیت پوست
مرزه : مقوی قوای جنسی ،ضد انگل و کرم ،نقرس
نسترن : تقویت قلب ،ورم کلیه ،دردمعده ،رفع سردردی
هفت گیاه قند : درمان کامل قند خون
هندوانه کوهی : درمان بواسیر ،شستشوی روده
یونجه : تقویت اعصاب ،قندخون ،پوکی استخوان ،تقویت عمومی
شیرینی های سنتی :
باستخ(لوزانک): نشاسته ، شیره انگور،آب و گلاب را با هم مخلوط کرده و آن را روی اجاق گرم می کنند . پس از آن مایع آماده شده را در ظرف هایی ریخته و برای تزیین در آن گردوی خرد شده می ریزند .
تنور شیرینی سی : آرد سفید را با ماست خمیر کرده و مقداری شکر روی آن می ریزند و با دست به آن شکل می دهند و روی آن زرده تخم مرغ می مالند . خمیر را در سینی پهن کرده و آن را داخل تنور می گذارند .
سوجوق: نشاسته ،شیره انگورو گلاب را مخلوط کرده و با دست ورزمی دهند . به هنگام ورز دادن به آن گرو می افزایند و آن را به صورت نواری گرد در می آورند .سپس آن را قطعه قطعه کرده و با پودر نارگیل تزیین می کنند .
دوشاب حلوا ،نساء حلواو تره حلوا نیز از دیگرشیرینی های سنتی آذربایجان به شمارمی رود .
نان ها :
ارده : آرد را با شیر مخلوط کرده و به صورت خمیر در می آورند . آن گاه این خمیررا به گلوله های کوچک تقسیم می کنند و آن ها را با زرده تخم مرغ آغشته کرده و د روغن سرخ می کنند .
تنور چره : آرد گندم ،آب و نمک از موارد مورد نیاز این نان است . این نوع نان هنوز در دهات آذربایجان به روش سنتی پخت می شود .
یخاچره : شیر و آرد گندم را مخلوط کرده و روی آن زرده تخم مرغ می زنند و در تنور به صورت چانه ای می پزند .
تاواچره: آرد گندم ،گردو و آب را با هم مخلوط کرده و آن را در سینی که د رتنور قرار دارد ،پهن می کنند .
جزلا چره : برای تهیه این نان دنبه ای را که روغن آن گرفته شده با آرد و کمی پیاز مخلوط می کنند .
مناطق کرد نشین آذربایجان نیز خوراک های خاص خود را دارند . برخی ازاین خوراک ها عبارتند از : سه نگه سیر (کبابی که روی آن دوغ کشک و بلغور ،برنج و سبزی آب پز شده روی آن می ریزند .)، قوبوولی آبگوشت بدون آبی که به آن برنج اضافه شده است )،کاله جوش(مخلوط دوغ کشک ،روغن و خرده نان )،لپه و شوربا (مخلوط پیاز داغ ،سبزی وبرنج )،میوانی (آرد را در روغن سرخ کرده و به آن آب نیم گرم و مقداری نمک یا شکر اضافه می کنند و حرارت می دهند . این غذا مخصوص زن زائو است. ) ،کارگ ( مخلوط قارچ،پیاز ،کوراده-گیاه کوهستانی-و تخم مرغ )،بورانی (نیمروی تخم مرغ به علاوه ماست )و به ربه سیل(نوعی آبگوشت که به آن ماست و روغن اضافه می کنند ).
سوغات استان آذربایجان غربی عبارتند از: صنایع چوبی، انواع قالی و بافتههای دستی شامل گلیم، دستکش، شال گردن، کلاه، عرقیات از جمله عرقیات گیاهی، عرق بیدمشک، بادرنجبو، عرق نعناع، گلاب، انواع نقل، گردو و بیدمشک، حلوای گردو و حلوای هویج، انواع محصولات باغی و کشاورزی شامل انگور، سیب درختی، عسل، لبنیات، کشمش، نقل بیدمشک، حلوای گردو، بافتنی های دستی، صنایع چوبی و ریزه کاری فرشهای دستباف و …معرق کاری نیز از صنایع دستی مهم این استان است.