هفته نامه سلامت - دکتر آراسب دباغ‌مقدم*: درست است که یکی از لذت‌های سفر، غذا خوردن است، اما همه ما می‌توانیم در تمام طول سال، هرآنچه که دوست داریم را در شهر یا خانه خودمان مصرف کنیم، بنابراین اگر به شهر یا کشوری می‌روید که علاقه چندانی به غذاهای آنها ندارید، اصراری به غذا خوردن به هر قیمتی نداشته باشید. حالا اگر مجبور بودید غذاهای محلی بخورید یا اصلا علاقه به تجربه مصرف خوراکی‌های جدید در سفر داشتید، حداقل این 20 نکته ساده را که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم، رعایت کنید.
1. اگر در شهر یا کشوری که برای اولین بار به آنجا سفر کرده‌اید تصمیم به خوردن غذاهای محلی آن منطقه گرفتید، سعی کنید ساده‌ترین غذا که ترکیبات واضحی دارد، انتخاب کنید. غذاهای دارای ترکیبات مخلوط مانند گوشت‌ها و سبزی‌های چرخ‌شده که نمی‌توانید مواد اولیه آنها را تشخیص بدهید، اصلا گزینه مناسبی نخواهند بود.
2. اگر جزو افرادی هستید که حساسیت غذایی را در طول زندگی‌تان تجربه کرده‌اید، سعی کنید از خوردن سبزی‌های محلی یا غذاهای حاوی سبزی‌های محلی در شهرها و کشورهای دیگر خودداری کنید. به جای آن، از مسوول رستوران بخواهید فقط سبزی‌های آشنا و مشخصی که قبلا خورده‌اید را در غذای شما بریزد.
3. در شهرها یا کشورهای دیگر، میوه‌ها یا خوراکی‌های جدید را یک به یک امتحان کنید تا اگر به میوه یا خوراکی خاصی حساسیت داشتید، متوجه این حساسیت بشوید و دیگر آن خوراکی حساسیت‌زا را میل نکنید.
4. قبل از سفارش غذا در سفر، حتما از مسوول رستوران درباره مواد تشکیل‌دهنده غذایی که قرار است مصرف کنید، بپرسید. شاید نوع گوشت، سس، سبزیجات یا چاشنی‌هایی که قرار است در غذای شما باشند، باب میلتان نباشند و آشپز آن رستوران بتواند تغییراتی مطابق سلیقه غذایی‌تان در بشقابتان ایجاد کند.
5. یکی از ایمن‌ترین خوراکی‌ها در سفر، انواع نان‌های محلی هر منطقه است که هم می‌توانند با کمترین هزینه شما را سیر کنند و هم گزینه غذایی جذاب و متفاوتی پیش روی شما بگذارند.
6. سعی کنید لذت سفر را با خوردن یک غذای غیرمنطبق با سلیقه غذایی‌تان خراب نکنید و به خوردن خوراکی‌های سالم‌تر، اما ساده‌تر اکتفا کنید. این خوراکی‌های سالم و ساده می‌توانند شامل انواع لبنیات پاستوریزه، تخم‌مرغ و نان‌های محلی باشند.
7. اگر امکان آشپزی در سفر دارید، ساده‌ترین گوشت‌ها (یعنی گوشت‌هایی که طعم‌دار نشده‌اند تا بتوان سلامت‌شان را از ظاهر و بوی آنها تشخیص داد) را انتخاب و آنها را به‌صورت کبابی یا کاملا پخته مصرف کنید. در این صورت می‌توانید سس‌ها و چاشنی‌های موردعلاقه خودتان را هم به گوشت و مرغ اضافه کنید.
8. به شدت از مصرف فراورده‌های گوشتی مانند سوسیس و کالباس در سفرهای داخلی و خارجی خودداری کنید زیرا احتمال مسمومیت با این مواد غذایی، مخصوصا در سفر بسیار بالاست.
9. یکی از راه‌های افزایش سلامت در سفر، ارتقای قدرت سیستم دفاعی بدن است، بنابراین، تا می‌توانید در سفر مصرف آبمیوه‌های تازه و طبیعی، مخصوصا آب انواع مرکبات که حجم بالایی از ویتامین C را در خود جای داده‌اند در برنامه غذایی‌تان داشته باشید. اگر برایتان مقدور بود، با تمام وعده‌های غذایی خود یک عدد لیموی تازه هم میل کنید.
10. اگر خواستید خوراکی یا میوه جدیدی را در سفر امتحان کنید، کمترین حجم از آن میوه یا غذا را سفارش بدهید تا اگر ذائقه‌تان با آن هماهنگ نبود، یا سفارش خود را عوض کنید یا از آشپز و فروشنده بخواهید تغییراتی در سفارش شما ایجاد کند.
11. خوردن گوشت‌های نیم‌پز در سفر، به 2 دلیل به شدت ممنوع است؛ دلیل اول اینکه ممکن است منتقل‌کننده آلودگی و عامل مسمومیت باشند. دلیل دوم هم اینکه حتی در صورت سالم بودن، ممکن است سازگاری کافی با سیستم گوارشی‌تان نداشته باشند و مشکلاتی مانند نفخ شدید، ریفلاکس، اسهال یا یبوست ایجاد کنند.
12. هرگز در شهرها و کشورهای دیگر، آب غیربسته‌بندی ننوشید. حتی اگر به سلامت آب‌های بسته‌بندی هم اعتماد ندارید، می‌توانید آنها را قبل از مصرف حدود 5 دقیقه بجوشانید.
13. سبزیجات کبابی یا تنوری که با کمی روغن زیتون یا کنجد طعم‌دار شده‌اند هم می‌توانند گزینه بسیار خوبی در سفر باشند.
14. مصرف تخم‌مرغ نیم‌پز یا عسلی هم در سفر به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. از مسوولان رستوران‌های محلی بخواهید غذاهایی که حاوی تخم‌مرغ هستند را با تخم‌مرغ کاملا سفت برای شما سرو کنند.
15. ماهی، میگو و غذاهای دریایی، غذاهای جذابی هستند، اما حواستان باشد اگر قرار است در سفر، ماهی یا میگوی خاص و جدیدی را امتحان کنید، حتما ابتدا کمتر از 20 گرم از آن را مصرف کنید تا مطمئن شوید حساسیت غذایی به آن نوع خاص از ماهی یا میگو ندارید، سپس بشقاب کاملی سفارش بدهید.
16. در سفر، یخ مصرف نکنید. نوشیدنی‌های خنک سفارش بدهید که نیازی به افزودن یخ ندارند زیرا سلامت و بهداشت آبی که از آن یخ تهیه‌شده، به هیچ عنوان معلوم نیست.
17. سعی کنید وعده‌های غذایی را در رستوران‌های تمیز و بهداشتی میل کنید و دور بوفه‌ها و غذاهای خیابانی که امکان آلوده شدن مواد اولیه موجود در غذاهایشان بسیار زیاد است، خط بکشید.
18. غذاهای کمی تندتر در سفر سفارش بدهید. غذاهای تند و فلفلی، احتمال مسمومیت را کم می‌کنند.
19. در سفر از خریدن و خوردن خوراکی‌ها و آشامیدنی‌هایی که در آفتاب نگهداری می‌شوند، خودداری کنید. معمولا بازارچه‌های محلی، خوراکی‌های خود را خارج یخچال و در معرض نور آفتاب قرار می‌دهند و به فروش
می‌رسانند که این کار، احتمال فساد ماده غذایی را افزایش می‌دهد.
20. از مصرف امعا و احشای انواع حیوانات (حتی ماهی) در سفر نیز خودداری کنید. یادتان باشد ارگان‌های داخلی چهارپایان، ماکیان و ماهی‌ها، به شدت می‌توانند منتقل‌کننده آلودگی باشند.
ترجمه: فاطمه افروغ
آیا سرکه، سالاد را ضدعفونی می‌کند؟
یکی از باورهای عامه و رایج میان بیشتر افراد این است که اگر در سفر یا رستوران مقداری سرکه روی سالاد خود بریزند، دیگر نباید نگران آلودگی‌های احتمالی موجود در سالاد باشند و می‌توانند بدون دغدغه و نگرانی بابت مسمومیت، سالاد سبزیجات خود را مصرف کنند.
واقعیت این است که اسیدی کردن pH خوراکی‌های مصرفی می‌تواند به از بین رفتن میکروب‌های موجود در ماده غذایی کمک کند و اگر pH به زیر 6/4 برسد، میکروب‌ها تاحد قابل‌توجهی از بین می‌روند. این در حالی است که همین سرکه هم با ایجاد محیطی اسیدی، نه‌تنها نمی‌تواند صددرصد میکروب‌ها را از بین ببرد، بلکه به هیچ عنوان قادر به از بین بردن تخم یا کیسه‌های انگل هم نخواهد بود.
به عبارت ساده‌تر، اگر کاهو یا سایر سبزیجات به خوبی شسته نشده باشند و حاوی تخم انگل باشند، افزودن سرکه هم کمکی به ایمن شدن آنها نمی‌کند و باز هم احتمال مسمومیت و بیماری‌های گوارشی برای مصرف‌کننده وجود دارد. با این حساب، اگر در سفر یا رستوران، نسبت به حفظ سلامت و بهداشت سالادی که قرار است مصرف کنید، اطمینان ندارید، نمی‌توانید از سرکه هم انتظار معجزه داشته باشید و ترجیحا باید دور مصرف سالاد را خط بکشید.
*متخصص بهداشت مواد غذایی
