در سال 1347 موزه مردمشناسی از محل سابق به کاخ ابیض در مجموعه کاخ گلستان انتقال داده شد .
این کاخ یکی از کاخهای زیبای وقع در مجموعهٔ کاخ گلستان (در میدان ارگ تهران) است که امروزه به عنوان موزهٔ مردمشناسی مورد بازدید عموم قرار میگیرد.
این موزه شامل آثار مربوط به مردم شهرستانهای گوناگون ایران در دوره قاجاریه و معاصر میباشد.
موزه مردمشناسی دارای کارگاههای خطاطی، عکاسی، مجسمه سازی، نجاری و نیز کتابخانه، قرائت خانه، سالن سخنرانی و چهل و هفت غرفه مربوط به آثار گردآوریشده از سراسر ایران است.
آثار موزه به شیوه موضوعی طبقهبندی شده و به نمایش در آمدهاند. این موزه در میدان 15 خرداد داخل محوطه کاخ گلستان واقع شدهاست.
این بنا به علت سفیدی رنگ نمای ساختمان، که به شیوه بناهای قرن 18 اروپا گچبری و نماسازی شده بود و نیز به سبب آنکه پلهها سراسری کاخ مرمر سفید رگهدار بود، کاخ ابیض نامیده میشد.
در اواخر سلطنت ناصرالدین شاه سلطان عبدالحمید پادشاه عثمانی مقداری اثاثیه عالی و گرانبها از جمله چند دست مبل استیل لوئی شانزدهم و پردههای مخملی و دو قطعه آینه با قاب و پایهها و مجسمههای برنزی و مطلای زیبا و چند قطعه قالی بافت ترکیه برای شاه ایران هدیه فرستاد .
چون در آن هنگام تقریبا همه کاخها و تالارهای سلطنتی از تابلوها و اثاثیه متعدد پر وآراسته شده و جائی برای نهادن و نصب هدایای سل
طان عثمانی باقی نمانده بود ، از اینرو ناصرالدین شاه تصمیم گرفت که در گوشه جنوب غربی محوطه گلستان که سابقا محل کلاه فرنگی یا برج آغا محمد خانی بود ، کاخ جدیدی بنا نموده هدایای سلطان را در آن جای دهد .
با آنکه مسلم است کاخ ابیض در اواخر سلطنت ناصرالدین شاه ساخته شده ولی تاریخ دقیق بنای آن معلوم نیست ولی با توجه به نوشته ای بر روی یکی از کاشیهای نصب شده در عمارت : ” حسب الامر جناب جلالتماب آقای امین الملک دام اقباله عمل جان نثاران مهدی و صادق کاشی 1308 ” میتوان گمان برد که تاریخ بنای خود کاخ نیز در همین سالها بوده است .
دکتر فووریه طبیب مخصوص که در فاصله سالهای 1306 و 1309 ه.ق در ایران بود در کتاب خود با آوردن مطلب : ” و عمارتی که بتازگی بسبک معماری عهد لوئی شانزدهم در سمت مغرب ساخته شده است ” ، تا حدی این موضوع را تائید میکند .
گفته اند که نقشه کاخ جدید را خود ناصرالدین شاه کشیده و ابعاد تالار بزرگ آنرا مطابق عرض و طول بزرگترین قالی سلطان قرار داده است .
کاخ ابیض از همان ابتدای بنای خود به جلسات هیئت دولت اختصاص یافت. جلسات تا سال 1333 شمسی، در این کاخ و در تالار سلطان عبدالحمید تشکیل میشد. در سال 1344 به سبب تاجگذاری محمدرضا شاه پهلوی در ضلع غربی و نیز طبقه پایین ساختمان تغییراتی به وجود آمد و از سال 1347 تا به امروز به موزه مردمشناسی تبدیل شد.
پس از اتمام بنا ناصرالدین شاه دستور داد قالی بزرگ سلطان عثمانی را در تالار روبروی هم نصب کردند و ضمنا مقداری از تابلوهای رنگ و روغنی بزرگ از صورت پادشاهان و ملکههای کشورهای مختلف اروپا را که در سفرهای فرنگستان بعنوان یادگار بشاه ایران داده یا بعدا فرستاده بودند در تالار مذکور جابجا نصب کردند و بدین گونه تالاری با شکوه و در خور پذیرائی پادشاهان بوجود آمد و آنرا ” تالار عبدالحمید ” نام گذاری کردند .
در حدود سال 1332ه.ش که نخست وزیری از این مکان به خیابان کاخ منتقل شد کاخ ابیض در اختیار هنرهای زیبای کشور قرار گرفت و تعمیرات مختصری در آن بعمل آمده بمحل تشکیل نمایشگاههای موقتی و مرکز فعالیتهای اداره کل موزهها و فرهنگ عامه اختصاص داده شد .
از جمله نمایشگاه هایی که سال 1336 در این موزه برگزار گردید. نخستین نمایشگاه پوشاک زنان ایران بود. بعد از تشکیل وزارت فرهنگ و هنر و انتقال اداره فوق بمحل جدید خود و همزمان با تاجگذاری پهلوی دوم در سال 1346 ه.ش در وضع نمای غربی و اتاقهای طبقات پائین کاخ مطابق با شیوه اصلی بنا تغییرات و تعمیرات عمده ئی انجام گرفت و از انهدام و ویرانی آن که بعلت رطوبت و کهنگی ساختمان پیش آمده بود به کلی جلوگیری گردید .
و در سال 1347 ه.ش ببه موزه مردم شناسی اختصاص یافت.
تاسیس موزه مردم شناسی به سالهای آغازین دوران پهلوی باز میگردد. فرمان تاسیس این موزه در سال 1314 شمسی توسط رضاشاه پهلوی صادر گردید. پس از صدور این فرمان، کارشناسانی جهت جمع آوری اشیاء و لوازم زندگی مردم شهرها، روستاها و اقوام مختلف، به اقصی نقاط کشور اعزام شدند.
در مهرماه سال1316 شمسی، پس از تلاش زیاد این موزه در ساختمانی واقع در خیابان بوعلی که هم اکنون محل انجمن آثار و مفاخر ملی ایران میباشد، گشایش یافت .
موزه مردم شناسی یکی از قدیمیترین و غنیترین موزههای مردم شناسی در سطح کشور است.
این موزه در دو طبقه و از بخشهای متنوعی تشکیل میشود.
طبقه هم کف شامل بخش اداری و تالارهای نمایش است.
در طبقه دوم علاوه بر پوشاک مناطق مختلف ایران، پوشش مردان و زنان قاجار و موارد دیگر در معرض تماشای بازدیدکنندگان میباشند.