-*حمید رضا میرزاده: ظاهرا قرار نیست سازمان حفاظت محیط زیست به این زودی رنگ آرامش ببیند. جنجال بر سر اظهارنظرهای عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، چه در مراسم معارفه و چه در معدود مصاحبه‌های تلویزیونی و چه در جمع خبرنگاران، هنوز ادامه دارد و گویی قرار نیست به اتمام برسد.
کلانتری گرچه دغدغه آب دارد و به درستی کمبود آب را بزرگ‌ترین مشکل محیط زیست کشور می‌داند، اما آن‌طور که از اظهارنظرهایش برمی‌آید، ظاهرا قصد دارد تمامی توجه این سازمان را معطوف مساله آب کند؛ حتی به صراحت می‌گوید که " نباید مسئله آب را فدای مسئله کوچکی مانند یوزپلنگ کرد. "
گرچه با تعبیری خوشبینانه، می‌توان چنین اظهارنظری را پذیرفت؛ اما پذیرش چنین جمله‌ای، به هیچ‌وجه نباید به این معنا تلقی گردد که سازمان محیط زیست مجاز است حیات وحش را فدای مساله آب کند. چرا که سازمان حفاظت محیط زیست، گرچه متولی حفظ منابع آب نیست، اما در مورد حیات وحش، تنها متولی است.
جنجالی‌تر از این موضوع، اظهارنظر کلانتری درباره موضوع محصولات دستکاری‌شده ژنتیکی، موسوم به "تراریخته‌ها" می‌باشد. او به صراحت، مخالفان این محصولات را "فاقد منطق" می‌داند! دست برقضا مهم‌ترین متحدان برعلیه تراریخته‌ها، گروه فعالان محیط زیست هستند که ناظران اصلی فعالیت سازمان حفاظت محیط زیست محسوب می‌گردند. این اظهارنظر کلانتری، به تعبیری "شمشیر از رو بستن" برای سبزها تعبیر شده است؛ گروهی که اتفاقا می‌توانند مهم‌ترین حامیان کلانتری باشند.
موضع‌گیری کلانتری درباره تراریخته‌ها، تنها اظهارنظری ساده نبود و ماجرا آنجایی شکل دیگر به خود گرفت که شبکه خبر سیما موضوع برنامه "تیتر امشب" خود را "محصولات تراریخته؛ آری یا خیر" قرار داد و حضور "بهزاد قره‌یاضی" از چهره‌های جنجالی طرفدار محصولات تراریخته، به عنوان نماینده سازمان حفاظت محیط زیست در این برنامه، سبزها را شوکه کرد. این درحالی بود که اگرچه سبزها از ارتباط نزدیک قره‌یاضی و کلانتری خبر داشتند، اما هیچ‌خبری مبنی بر انتصاب او به عنوان مشاور، مدیر و... در سازمان حفاظت محیط زیست منتشر نشده بود. قره‌یاضی مخالفان تراریخته‌ها را "تروریست" خوانده و در شب دوم مناظره هم در برنامه حاضر نشد و به جای او، "سمیرا کهکی" در مناظره شب دوم حاضر شده و خود را نماینده سازمان حفاظت محیط زیست خواند؛ درحالی که او نیز همانند قره‌یاضی، هیچ ارتباط سازمانی رسمی‌ای با این سازمان نداشت. این شباهت نه فقط در ارتباط سازمانی که در ادبیات دو نماینده نیز وجود داشت؛ آن‌جا که کهکی با یک پله تخفیف، مخالفان تراریخته‌ها را "دروغگو" خواند!
در یک کلام، مناظره شبکه خبر بی‌سابقه بود ؛ چراکه جای مدافع و مخالف عوض شده بود. دست کم سازمان حفاظت محیط زیست، در موضع مخالف حضور داشت.
کلانتری دو روز بعد از مناظره، در جمع خبرنگاران به صراحت اعلام کرد که دو نماینده سازمان متبوعش در مناظره، هیچ پست و سمتی در پردیسان ندارند. او حتی این نکته را نیز تائید کرد که قره‌یاضی، خود "تولیدکننده" برنج تراریخته است و با این گفته، علامت سوال بزرگی را در ذهن مخاطبان به وجود آورد که چگونه یک تولیدکننده - که دارای منافع مالی شخصیی است - به نمایندگی از سازمانی نظارتی در یک مناظره تلویزیونی شرکت می‌کند؟ آن هم سازمانی که با توجه به موضع‌گیری‌های یک دهه اخیرش، به نظر می‌رسد که بدنه کارشناسی‌اش با تولید و عرضه تراریخته‌ها مخالف است!
دیگر جای سوال و ابهام وجود ندارد که موضع‌گیری سازمان حفاظت محیط زیست در دوره جدید درباره تراریخته‌ها، موضع شخص کلانتری و اطرافیانش است که اتفاقا همین اطرافیان نیز خود از تولیدکنندگان این محصولات و از مدافعان آن هستند.
تعبیر بدبینانه اینکه، این گروه در پی مخالفت ١٢ ساله این سازمان با تولید این محصولات، حالا که کرسی ریاست پردیسان را در اختیار گرفته‌اند، عرصه را برای فعالیت خود باز دیده‌اند تا به اهداف خود برسند؛ البته خوب می‌دانند که تنها همین چهارسال را فرصت دارند!
انتصابات کلانتری نیز، دلیل دیگری بر این مدعاست. او دو معاون خود را مشخص کرد با این تفاوت که "کریم شافعی" که از بیرون سازمان حفاظت محیط زیست آمده بود، حکم "معاون توسعه مدیریت و امور مجلس" را گرفت، اما "حمید ظهرابی" از مدیران متخصص و باتجربه در سازمان حفاظت محیط زیست، حکم "سرپرست معاونت محیط طبیعی" گرفت. کلانتری چندی بعد در جمع خبرنگاران اعلام کرد که قصد دارد "سعید نمکی" (ایمنولوژیست و معاون اجتماعی سازمان مدیریت و برنامه ریزی) را به سمت معاونت محیط طبیعی منصوب کند!
چنین رفتاری دو تعبیر دارد؛ بدبینانه آن‌که کلانتری قصد ندارد برسر راه تراریخته‌ها در میان مدیران سازمان خود، مخالف داشته باشد و خوشبینانه اینکه به کارشناسان و مدیران این سازمان اعتماد ندارد!
چه عدم اعتماد و چه تلاش برای بازکردن راه تجارت و تولید تراریخته‌ها، هر دو نیاز به تغییرات اساسی در ساختار و ماهیت سازمان حفاظت محیط زیست دارند. چرا که "ژن" این سازمان، حفاظت از حیات وحش و زیستگاه‌ها و منابع حیاتی و به بیان دقیق‌تر "حفاظت از اندوخته ژنی کشور" بوده که تناقض جدی با تولید محصولات تراریخته و البته برخی اظهارات کلانتری دارد.
چنین تغییر بزرگی در سازمان حفاظت محیط زیست، نیاز به تغییر ماموریت‌ها، قوانین و مقررات حاکم بر این سازمان دارد که عین "دستکاری ژنتیکی" است!
آن‌طور که از عملکرد یک‌ماهه کلانتری برمی‌آید، او به دنبال ساخت نمونه تراریخته از سازمان حفاظت محیط زیست و جایگزینی آن با نمونه اصلی است؛ متاسفانه قسمت دردناک و البته نگران‌کننده آن، منافع گروهی اطرافیان و نزدیکان او در این دستکاری ژنتیکی پردیسان است!
*روزنامه نگار و فعال محیط زیست
منبع :کافه حیات
