درباره سینماگرانی که هرگز دیده نشدند!

همزمان با روزملی سینما به نمایندگی از صنوف مختلف سینما، سراغ برخی از هنرمندان در عرصه‌ جلوه‌های بصری، صدابرداری، طراحی گریم، طراحی صحنه‌ولباس و فیلمبرداری رفتیم و طی گفت‌وگوهایی کوتاه درباره مشکلات حرفه‌ای، با آن‌ها صحبت کرده‌ایم که درادامه می‌خوانید.

هویت‌حقوقی‌نیازهنرمندان
«امیررضامعتمدی» از هنرمندان طراح جلوه‌های بصری گفت: به نظرم موضوع امنیت شغلی و بالاخص بیمه، مشکل مشترک بین تمام صنوف سینمایی است. خانه سینما تنها متولی معرفی ما به صندوق اعتباری هنر است و این صندوق هم باید با ردیف بودجه‌های دریافتی‌اش از وزارت ارشاد، هنرمندان رابیمه کند. امروزه سهم حمایتی بیمه وجود ندارد و اعضا با هزینه شخصی خودشان را بیمه می‌کنند. بیمه‌ای که در حال حاضر وجود دارد قدرت انتخابی را برای هنرمندان ایجاد نمی‌کند وکیفیتی خاصی در پوشش خدمات و بازنشستگی ندارد.
وی افزود: به نظر می‌رسد که تا چند سال پیش تمرکزی درباره بیمه وجود نداشته و اولویت نبوده، چون کل مبلغ مورد نیاز بیمه در سطح ملی عدد قابل توجهی نیست و قابل عملیاتی شدن بوده است.
طراح جلوه‌های بصری فیلم مزارشریف درباره نقش سینمایی‌ها در حل این مشکل بیان کرد: در دوره فعلی خانه سینما به شدت پیگیر حل این مشکل است؛ اما در دوره‌های قبلی شرایط متفاوت بوده است که شاید آن‌ها هم معذوریتی داشته‌اند یا اولویت‌های دیگری وجود داشته. خانه سینما تنها امکان پیگیری این مشکلات را از وزارت ارشاد دارد که طبیعتاً وقتی بعد از چندین بار تلاش به نتیجه نرسد، تلاشش کم رنگ خواهد شد. متاسفانه درحال حاضر هنرمند، هویت حقوقی ندارد. به نظرم اگر وزیر جدید ارشاد، سازمان نظام هنری را به سرانجام برساند تا هنرمندان کشورمان تحت پوشش قوانین کشوری متناسب با شرایط خودشان باشند، سال‌ها دعای خیر هنرمندان بدرقه راهش خواهد بود.

اتحادصنفی‌نداریم
«ناصرانتظامی» از هنرمندان صدابردارسینمای ایران گفت: مساله دستمزدها مهم‌ترین مشکل امروز صدابرداران است. ما دربین صنوف مختلف سینمایی جزو کم‌درآمدترین‌ها هستیم که این موضوع واقعاً ناراحت کننده است. چون که صدابرداران به همراه دستیار و تجهیزات به سرصحنه می‌آیند، دوستان تهیه‌کننده کم لطفی می‌کنند و دستمزد آن‌ها را خلاصه می‌کنند.
وی درباره علت این مشکل افزود: خود ما هم علت این رویه را نمی‌دانیم. شما چند سکانس از بهترین آثارسینمای جهان، برای مثال نجات سرباز رایان را بدون صدا نگاه کنید، آیا لذتی از آن خواهید برد؟
صدابردار فیلم «من» با اشاره به تاثیرهمکارانش دراین روندنامطلوب بیان کرد: به نظرم نمی‌شود تمام مشکلات را به سمت مقابل ارجاع داد. شاید بخش زیادی از این مشکلات متوجه صنف خود ماست. متاسفانه اتحاد و هماهنگی لازم بین ما وجود ندارد، که اگر وجود داشت، کسی نمی‌توانست خارج از تصمیمات آن صنف عمل کند. امروز بسیاری از فعالان این حوزه، عضو انجمن ما نیستند و تهیه‌کنندگان هم از عضویت آن‌ها درانجمن سؤال نمی‌کنند. قبلاً برای دریافت مجوز یک اثر، باید امضای صدابرداران و... هم ذیل آن می‌بود ولی امروز این موضوع وجود ندارد و صاحبان آثار هم خود را برای استفاده از اعضا مکلف نمی‌دیدند. امروز اشخاصی با یک چهارم قیمت واقعی فعالیت می‌کنند و طبعاً خروجی آن‌ها هم حرفه‌ای نیست. تفاوت آقای میرشکاری حرفه‌ای با فردی بی‌تجربه همین‌جا مشخص می‌شود.

در مهمانی‌ها، گریمورانتخاب‌می‌کنند
«پروین نویدی» از هنرمندان طراح گریم گفت: درهای باز سینما که البته منحصر به صنف مانیست، یکی از مشکلات کارماست. من حدود16سال است که درکانون سینماگران جوان تدریس می‌کنم، هنرجویان مثل خود ما از آینه تمیز کردن کار خود را شروع می‌کنند؛ اما مواردی پیش می‌آید که هنرجو پس از یک‌ترم دیگر به کلاس نمی‌آید و علت آن هم فعالیت در یک پروژه سینمایی است. این‌که یک نفر پس از مدتی بسیار کوتاه مستقیماً وارد این حرفه درسینما شود، اصلاً اتفاق خوبی نیست.
وی درباره چگونگی راهیابی این اشخاص به پروژه‌های سینمایی افزود: برای مثال طرف دریک مهمانی فامیلی با یک تهیه‌کننده آشنا می‌شود و آن هم از این شخص بی‌تجربه دعوت به کار می‌کند. باید شرایطی ایجاد شود که هرکسی نتواند وارد فعالیت حرفه‌ای دراین صنف شود. متاسفانه گریمورهای باسابقه باید پشت این آدم‌ها در صف کار بمانند. دربرخی موارد ازبین مهمانان شب‌نشینی‌ها فردی را برای گریموری انتخاب می‌کنند که صرفاً ملاک آن روابط و کمترخرج کردن است؛ گریم با آرایشگری فرق دارد و امروز بیشتر گریم‌ها به آرایش تبدیل شده است.
چهره‌پرداز سریال کلاه پهلوی درباره اقدامات صنف دراین مورد بیان کرد: چند سال است که صنف ما درگیر حل این مشکل است ولی تاکنون اتفاقی رخ نداده. قرار شد که تهیه‌کنندگان طبق لیست خانه سینما گریمورهای خود را انتخاب کنند اما این موضوع عملی نشده است.
صنف‌بیش‌ازحدبزرگ‌شده
«آیدین ظریف» از هنرمندان طراح صحنه و لباس سینمای ایران گفت: شرایط کلی سینما و حالش بهتر شده و روزگار خوبی دارد و طبیعتاً این حال خوب به تمام اصناف منتقل می‌شود. اولین موردی که به نظر من می‌رسد عدم حمایت‌های لازم از هم‌صنفی‌هاست، که البته منحصر به صنف ما نیست. پروژه‌های زیادی با یک فرد آغاز می‌شود ولی در وسط کار، تهیه‌کننده شخص دیگری را جایگزین طراح صحنه و لباس قبل می‌کند.
وی افزود: شبیه یک ازدواج که مساله انتخاب درست و آگاهانه در آن بسیارمهم است، موضوع کار ما هم به همین شکل است و نیازمند یک انتخاب درست است؛ انتخابی که شخص باید در ادامه به پای آن بایستد و نتیجه هر اختلافی، پایان همکاری نباشد. متاسفانه برخی از همکاران، به راحتی جایگزین هم‌صنفی خود می‌شوند که خوب نیست.
طراح صحنه ولباس فیلم سیانور در ادامه بیان کرد: درمقطعی از زمان، موج تولیدات تله فیلم آغاز شد و پیرو آن به دلیل کمبود بودجه، دوستانی که قبلاً دستیار بودند، طراح شدند. البته بین آن‌ها استعدادهایی هم کشف شدند که باعث خوشحالی است؛ اما تعدادی از دوستانی که بی‌استعداد بودند، بعد از پایان موج تله فیلم‌ها به مرور کنار رفتند اما این اتفاق منجر به افزایش اعضای صنف شد. امروز صنف بزرگ شده است و بسیاری از اعضای آن آخرین فیلمی که کار کرده‌اند، به چند سال پیش برمی‌گردد.

از خانه‌ سینما سؤال ‌دارم
«شهریاراسدی» از هنرمندان فیلمبردار سینمای ایران گفت: درچندسال اخیر کمبود امکانات رفاهی از مهم‌ترین مشکلات ما بوده است. خانه سینما متولی پیگیری این مسائل است و باید دلیل این کمبودها از مدیران خانه سینما سؤال شود چون بنده اطلاع دقیقی درباره آن ندارم. اتفاقاً این سؤال خود ما هم است و کنجکاویم بدانیم چرا بعد از مدتی که دوباره خانه سینما بازگشایی شد، هیچ حرکت یا اتفاق خاصی درباره حل مشکلات رفاهی اعضا رخ نداده است.
وی افزود: امنیت شغلی برای هنرمندان بسیار مهم است ولی متاسفانه خلأ بزرگی دراین موضوع حس می‌شود. البته من چون داخل حلقه اول تصمیم‌گیرندگان خانه سینما نیستم، نمی‌توانم تحلیل درستی از علل این موضوع داشته باشم. مدیرفیلمبرداری فیلم «لاک‌پشت‌هاپروازمی‌کنند» در ادامه بیان کرد: یکی از بدترین اقدامات، حذف اسامی فیلمبرداران و مدیران تولید از پروانه ساخت است. اخیراً هم شنیده‌ام قرار است جایزه دستاورد فنی را ازجشنواره فیلم فجر حذف کنند. این موارد تماماً آسیب رساندن به اصناف مهم است و من این سؤال را از دوستان خانه سینما دارم که چگونه اجازه حذف نام مدیران فیلمبرداری را ازمجوز ساخت صادرکردند؟

* صبح نو