قلعه مسک

از سال های دور ، پادشاهان وشوالیه ها برای حفاظت از خود و نیروهایشان در برابر حملات دشمنانشان، به ساخت بنا هایی دارای استحکامات نظامی به نام قلعه اقدام نموده و در آن سکونت داشتند. در معنای مفهومی قلعه این گونه بیان شده است که در این بناها سربازان وسپاهیانی برای حفاظت از حاکم و کماندارانی برروی برج های آن برای دیدبانی هستند. از جمله قلعه های ایرانی که نشان از تاریخ و تمدن کهن ایران زمین دارد قلعه تاریخی مسک در استان خراسان جنوبی می باشد. این قلعه در روستای مسک از توابع شهرستان درمیان در دوره صفویه بنا شده و در دوره معاصر به شماره 8277 در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است. این بنا دارای پلان های چهارضلعی مشتمل بر حصار، 9 برج، دروازه ورودی و معماری داخلی است. دروازه ورودی قلعه در ضلع جنوبی با آجر ایجاد شده است به علاوه در طرفین آن 2 برج مدور وجود دارد. از فضاهای داخلی قلعه بخش های کمی باقی مانده که طاق ها، درگاه ها، بخاری های دیواری، اتاق ها و دالان ها کمی قابل تشخیص است. به گفته یکی از معتمدان روستا، در زمان قدیم که روستا امنیت کافی نداشت مردم درون قلعه زندگی می کردند تا از حمله دشمنان در امان باشند و هنوز هم آثار خانه ها درون قلعه کاملا مشهود است. در سال های اخیر این بنای سترگ تاریخی به حال خود رها شده و اقدام های مرمتی و حفاظتی خاصی در آن انجام نشده است البته دیوارهای این بنای تاریخی حدود 10 سال پیش توسط میراث فرهنگی مرمت شده است ولی این روزها وضعیت خوبی از نظر ماندگاری در برابر بارندگی های سالانه و شرایط جوی ندارد و هر چه می گذرد قامت قلعه خمیده تر و فرسوده تر می شود. سال 1328 توسط علامه فرزان در قلعه مدرسه ای ایجاد شد که تا چند سال پیش مورد استفاده قرار می گرفت اما در حال حاضر این مدرسه به تالار زرشک خشک کنی تبدیل شده است. به گفته معتمدان روستا، این قلعه چندان مورد توجه نیست و رو به فراموشی و تخریب گذاشته است.