پیشتازی آسیا در خروج خودروهای بنزینی

باید با سوخت‌های فسیلی خداحافظی کنیم. موج استقبال از خودروهای برقی از اروپا آغاز شد، اما امروز به قاره کهن رسیده و چین و هند را به تدوین قوانینی سخت‌گیرانه واداشته است. به‌نظر می‌رسد کشورهای دیگر نیز راهی جز هم‌صدایی با تغییرات جهان ندارند. چین برای پایان دادن به فروش خودروهایی با سوخت فسیلی برنامه‌ریزی کرده است. هند نیز تا سال 2030 بازارهای خودروی خود را به مدل‌های برقی واگذار خواهد کرد. چنین اخباری، یک یا دو سال پیش باورپذیر به‌نظر نمی‌رسید. اما در‌حالی‌که آمریکا به رهبری ترامپ تمامی معاهده‌های زیست‌محیطی را زیر پا می‌گذارد، در آسیا گام‌های جدی و دور از انتظاری برای بهبود شرایط برداشته می‌شود. تمایل به تولید خودروهای برقی در حال تبدیل شدن به سیلی تمام‌عیار در جهان است، سیلی که خودروهای بنزینی را با خود خواهد برد.به این ترتیب چین و هند، دو قطب بزرگ آسیایی، به کشورهایی چون فرانسه و انگلستان خواهند پیوست که بناست فروش خودروهای احتراق داخلی را از سال 2040 متوقف سازند. تنها راه فراگیر کردن خودروهای برقی همین تغییر بنیادین سیاست‌‌های دولتی است. مطابق تحلیلی که به‌تازگی بلومبرگ منتشر کرده است تا آغاز سال 2040 خودروهای برقی بیش از نیمی از فروش خودرو در سراسر جهان را به خود اختصاص خواهند داد. با سیاست‌گذاری‌هایی نظیر آنچه هند و چین در هفته‌های اخیر اعلام کرده‌اند، به وقوع پیوستن این پیش‌بینی دور از انتظار نخواهد بود.

سیاست‌های دولتی، پیشران اصلی
چین در حال حاضر بزرگ‌ترین بازار خودروهای برقی است و صنعت خودروهای برقی در این کشور بسیار پررونق است. اما هنوز تعداد خودروهای برقی که در سطح جاده‌ها تردد می‌کنند، نسبت به تعداد خودروهای بنزین‌سوز و دیزلی بسیار کمتر است. هند از چین عقب‌تر است و هنوز باتری خودروهای برقی را تولید نمی‌کند. این موضوع می‌تواند تولید بومی خودروهای برقی را با کُندی مواجه سازد. چین به تنهایی یک سوم بازار خودروی جهان را تشکیل می‌دهد. فروش خودروهایی با سوخت فسیلی در این بازار عظیم متوقف خواهد شد. شین گوبین، معاون وزیر صنعت و فناوری اطلاعات چین پس از اعلام این خبر گفت که بسیاری از کسانی که امروز در چین رانندگی می‌کنند، دوره حکمرانی خودروهای برقی بر جاده‌های چین را تجربه خواهند کرد. درست نظیر همان سناریویی که برای نروژ، انگلستان و فرانسه پیش‌بینی شده است. جدول زمانی ممنوعیت فروش خودروهای با موتور درون‌سوز در چین هنوز نهایی نشده است، اما این زمان‌بندی به زودی اعلام خواهد شد. گوبین افزود هشدارهای لازم به خودروسازان داده شده است تا راهبردهای خود را با شرایط زمانه همسو سازند. در سال‌جاری، بیش از 800 هزار جایگاه شارژ برقی احداث خواهد شد. دولت خودروسازان را موظف کرده است که از سال آینده لااقل 8درصد از فروش را به خودروهای برقی یا هیبریدی اختصاص دهند. این رقم تا سال 2025 به 20 درصد می‌رسد.یکی از مقامات وزارت دارایی چین هم گفت مسوولان، تسهیلاتی تا سقف نیمی از بهای خودرو را برای خریداران خودروهای برقی و برخی خودروهای هیبریدی در نظر گرفته‌اند تا از تولیدکنندگان حمایت کنند.

اهمیت این خبر زمانی مشخص می‌شود که بدانیم مهم‌ترین عوامل تعیین‌‌کننده بازار در صنعت خودرو هیچ‌گاه خودروسازان نبوده‌اند، بلکه همواره دولت‌ها با سیاست‌هایی که در این زمینه تنظیم می‌کنند نبض بازار را در دست داشته‌اند. به‌طور مثال خودروهای دیزلی بیش از نیمی از بازار خودروی اروپا را تشکیل می‌دهند در‌حالی‌که در آمریکا خودروهای دیزلی کمتر از یک درصد بازار را در اختیار دارند. دلیل آن تفاوت در قوانین مبارزه با آلاینده‌ها است که منجر به سیاست‌گذاری‌‌های متفاوت در زمینه مالیات سوخت و نیز مشوق‌های دولتی است. استفاده از کاربراتورها در بسیاری از بازارهای خودرو رخت بربسته‌اند؛ زیرا استفاده از انژکتورها سبب کاهش آلایندگی اگزوزها می‌شود.هند نیز مسیر مشابهی در پیش گرفته است. این کشور با سبقت گرفتن از آلمان و ژاپن، جایگاه خود را به‌عنوان سومین بازار خودروی جهان تا سال 2020 تثبیت خواهد کرد. هند تصمیم دارد تا سال 2030 ترتیبی اتخاذ کند که 44 درصد از ناوگان حمل و نقلش را خودروهای برقی تشکیل دهند. هند این تصمیم را با تعیین مالیات کمتر بر خودروهای برقی پشتیبانی می‌کند. به‌طوری که در نظام هماهنگ مالیاتی جدید، فروش این خودروها 31 درصد کمتر از خودروهایی با موتور درون‌سوز است.فرانسه و انگلستان، ششمین و هفتمین بازارهای خودروی جهان، برنامه‌ریزی کرده‌اند تا سال 2040 خودروهای غیربرقی را از رده خارج کنند؛ در‌حالی‌که کشور کوچک نروژ قصد دارد 10 سال زودتر به این هدف برسد. هیچ کدام از این افق‌های زمانی، با در نظر گرفتن کاهش روزافزون قیمت باتری‌ها، بلندپروازانه نیست. در اروپا و آمریکا هزینه خرید و نگهداری خودروهای برقی تا میانه دهه 2020 با خودروهای غیر برقی برابری خواهد کرد. آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد مصرف بنزین در خودروهای سواری به نقطه اوج خود رسیده و تا سال 2040 تنها 7 درصد بر میزان تقاضا افزوده خواهد شد.

انقلاب در جاده‌ها
فروش خودروهای برقی ظرف مدت 20 سال آینده از خودروهای درون‌سوز پیشی خواهد گرفت. این الگو به سرعت در حال گسترش است زیرا خودروسازان بزرگ، بخش عمده‌ای از بودجه تحقیق و توسعه و البته اعتبارات و لابی‌های خود را صرف جایگزین ساختن خودروهای برقی می‌کنند. 9 سال پیش، تعداد مدل خودروهای برقی از انگشتان یک دست تجاوز نمی‌کرد. اما امروز هریک از خودروسازان مطرح، تولید لااقل یک مدل خودروی برقی باتری‌دار با برد مسافتی طولانی را در برنامه دارند. هر هفته اطلاعاتی تازه از مدل‌های برقی جدید با قابلیت‌های بیشتر منتشر می‌شود و به مصرف‌کنندگان این نوید را می‌دهد که در انتخاب خودروهای برقی ناگزیر نخواهند بود از خواسته‌هایشان صرف نظر کنند. انواع خودروهای برقی کم‌هزینه یا لوکس، کوچک یا بزرگ، پر زرق و برق یا ساده، ارائه شده‌اند یا در آینده نزدیک برای فروش در سراسر جهان عرضه خواهند شد. البته با تمام تمهیدات قانونی اندیشیده شده، به‌نظر نمی‌رسد فروش خودروهایی با موتور درون‌سوز حتی تا 2050 و پس از آن نیز کاملا ممنوع شود. اما نکته تعیین‌کننده این است که با افزایش هزینه‌های نگهداری و مشکلات زیرساختی نظیر برچیده شدن پمپ‌های بنزین، تنها علاقه‌مندان و کلکسیونرها خودروهای درون‌سوز را خواهند خرید. نظیر آنچه امروزه در مورد خودروهای اسپورت و قدیمی رایج است.