به گزارش خبرنگار گروه حقوقی و قضایی خبرگزاری میزان، مشورت و حل اختلاف از مفاهیم مقدس ادیان الهی و از جمله دین مبین اسلام بی شک نهاد شوراهای حل اختلاف به عنوان یکی از برجسته‌ترین نماد‌های مردم سالاری دینی در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، در سال‌های اخیر مورد اهتمام مسئولان عالی قضایی به ویژه حضرت آیت اله آملی لاریجانی قرار گرفته است.
موفقیت در بسط و توسعه این نهاد مردمی را همچنین می‌توان در راستای تحولات مثبت مجموعه قضایی به سوی قضا زدایی و ارتقاء مشارکت‌های مردمی در امور شبه قضایی ارزیابی نمود. از همین رو می‌توان اهداف متعدد از جمله کاهش بار مسئولیت‌های غیر قضایی، تسریع در انجام امور مراجعان، تسهیل در دسترسی آحاد جامعه به عدالت و ... برای تاسیس این نهاد مقدس متصور بود، از این رو قانون گذار با عنایت به آموزه‌های روشن و متقن دینی و سیره ائمه معصومین علیهم السلام و با رویکرد ترویج فرهنگ صلح و سازش و اصلاح ذات البین؛ مبادرت به وضع و تدوین قانون شوراهای حل اختلاف نموده است.
از سویی وجود مجموعه‌ای از کارکنان افتخاری و اعضاء متعهد، متخصص و تحصیل کرده مردمی که ایثار گرانه و بدون داشتن رابطه استخدامی با مجموعه، که معمولا محل درآمد دیگری نیز ندارند، بر لزوم اهتمام مسئولین گرانقدر در جهت تلاش و قدردانی مادی و معنوی از این اقدامات صادقانه و خالصانه اشاره می‌کند.
به هر روی و علی رغم برخی کاستی‌های موجود، شاهد روند رو به رشد و فزاینده ارتقاء سطح کمی و کیفی شوراهای حل اختلاف در مسیر انجام وظیفه به ویژه در سطح استان خراسان رضوی بوده ایم به نحویکه این عملکرد مطلوب، مسئولان محترم را بر آن داشت تا نسبت به افزایش صلاحیت رسیدگی شورا‌ها در دعاوی حقوقی و کیفری اقدام نمایند.
بر این اساس شاهد اقبال عمومی به ویژه اصحاب دعوی برای پیگیری مطالبات حقوقی خود از طریق شوراهای حل اختلاف هستیم به نحویکه آمار پرونده‌های ارجاعی به شوراهای حل اختلاف استان خراسان رضوی نشان دهنده این مهم بوده و در این راستا و با تلاش اعضاء و کارکنان محترم 260 هزار پرونده در سال 95 توسط 476 شعبه مورد رسیدگی قرار گرفته و مختومه شده و در این میان بیش از 43 هزار پرونده به صلح و سازش انجامیده است.
بایگانی راکد مرکز استان (مشهد) در پایان اسفند 95 دارای 387/052/2 فقره پرونده راکد می‌باشد. مقدمات خلاصه نویسی و پالایش پرونده‌ها انجام و از فروردین ماه 1396 با بکارگیری حدود 30 نفر نیرو در شیفت صبح و بعدازظهر کار خلاصه نویسی و پالایش و ثبت پرونده‌ها آغاز شده است و پیش بینی می‌شود حدود 600000 پرونده خلاصه نویسی و سپس امحا می‌گردد.
در شهرستان‌ها نیز بایگانی راکد شورا‌ها اغلب با دادگستری یکی می‌باشد و کار خلاصه نویسی و امحای آن‌ها همزمان با پرونده‌های دادگستری در سال 95 و 96 انجام و اقدام می‌گرد.
پرونده‌های مهم شورای حل اختلاف این استان در سال گذشته نیز به شرح زیر است:
رسیدگی به تعداد 2417 پرونده در شعبه‌های ویژه زندان و آزادی 383 نفر زندانی در سال 95
رسیدگی به تعداد 223 پرونده در شعبه ستاد دیه و آزادی 223 نفر زندانی در سال 95
مختمه شدن 43681 پرونده به صلح و سازش در طول سال 1395
تشکیل شعب ویژه خانواده و رسیدگی به تعداد 12163 پرونده مهم خانواده در سال 1395
مختومه شدن بیش از 90% پرونده‌های ارجاعی به شعب کیفری شوراهای حل اختلاف (مستقر در دادسراها) به صلح و سازش و گزارشاصلاحی
موفقیت شوراهای حل اختلاف صالح آباد در پرونده قتل عمد که احتمال درگیری طایفه‌ای داشت و شورای مذکور موفق به کنترل و مدیریت آن گردید.
رسیدگی به پرونده موضوع قتل غیر عمدی و ایجاد مصالحه بین طرفین و صدور گزارش اصلاحی در شعبه 185 شورای حل اختلاف
در پایان سال 95 استان خراسان رضوی دارای 298 شعبه شهری و 206 شعبه روستایی و جمعا دارای 504 شعبه بوده و میانگین پرونده‌های وارده به شعب شهری استان 870 فقره و استان در این زمینه در رتبه 7 کشوری است که نسبت به سال 94 تغییری نداشته است.
شوراهای حل اختلاف استان خراسان رضوی در سال 1395 مجموعا تعداد 43681 فقره از پرونده‌های وارده خود را از طریق صلح و سازش به سرانجام رسانده اند.
با توجه به تاکید مقام معظم رهبری در خصوص شعب شوراهای حل اختلاف ویژه زندان و نقش آن در فرآیند قضا زدایی، مرکز امور شوراهای حل اختلاف توجه خاصی به توسعه و بهینه سازی این شورا‌ها دارد. در استان خراسان رضوی تعداد شعب ویژه زندان 11 شعبه اعلام شده است.
میزان پرونده‌های وارده این شعب در پایان سال 95 تعداد 2909 فقره و میزان پرونده‌های مختومه این شعب نیز در پایان سال 95 تعداد 2897 فقره گزارش شده است؛ که از این میزان 1198 فقره معادل 41/5درصد با صلح و سازش مختومه شده است. همینطور در مدت مشابه تعداد 510 زندانی آزاد شده اند.
/
