دکتر لادن سیفی
همانطور که همه مسلمانان اطلاع دارند، خانم‌ها در دوران خونریزی ماهیانه، حاملگی و شیردهی مجازند که روزه نگیرند؛ اما بعضی از زنان دوست دارند از قوانین شرعی سبقت بگیرند و خونریزی ماهیانه خود را در ماه رمضان بهم بزنندویا خانم‌هایی هستند که در حاملگی و شیردهی مسرندکه روزه بگیرند.
این در حالی است که یک خانم ایرانی در تمام عمرش که به‌طور متوسط 75 سال است، تنها در چند ماه رمضان، حاملگی یا شیردهی دارد.
با توجه به اینکه خوشبختانه امروزه براساس آمار تعداد فرزندان هر خانوار بطور متوسط دو فرزند است، حداکثر حاملگی و شیردهی در دوران باروری یک زن 5-6 رمضان را بیشتردر بر نخواهد داشت و با توجه به مسئولیت مهم انسان‌‌سازی، به‌ویژه در دوران حاملگی و شیردهی حتماً توصیه شرع به روزه نگرفتن مورد تأیید است و دلایل ان عبارتند از:
خوردن مایعات فراوان
روزه‌داری باعث ایجاد مواد کتونی در بدن می‌شود. این مواد بر مغز جنین تأثیر منفی دارند؛ لذا ناشتا ماندن به مدت بیش از 6 ساعت برای مغز جنین، به ویژه در مرحله تکامل مغزی، مضر است.
فرد حامله به دلیل هورمون پروژسترون مترشحه از جفت بیشتر از فرد غیرحامله دچار یبوست می‌شود؛ بنابراین اگر آب و سایر مایعات را هم محدود کند (با روزه‌داری) دچار یبوست بیشتر و عوارض حاصل از آن می‌گردد.
زن حامله بیشتر از فرد عادی در معرض عفونت سیستم ادراری است که عارضه‌ای خطرناک برای مادر و جنین می‌باشد. محدود کردن مایعات مثلاً در روزه‌داری از عواملی است که این احتمال را افزایش می‌دهد.
مواد لخته‌کننده خون در عروق زن حامله بیشتر از فرد غیرحامله است و احتمال ترومبوفلبیت یا لخته شدن خون در رگ‌ها رادر خانم‌های حامله بالا می‌برد. این عارضه بسیار خطرناک است و می‌تواند کشنده باشد. با کم آبی بدن در ماه رمضان غلظت خون بیشتر شده و احتمال این پدیده افزایش می‌یابد.
تأثیر رشد و کاهش حرکات. در روزه‌داری چون غذا و مایعات محدود می‌شود، جنین دچار تأخیر رشد و کاهش حرکات خواهد شد.لذا با توجه به افزایش احتمال شش عارضه فوق در خانم حامله روزه‌گرفتن به‌ویژه در روزهای بلند و گرم فصل تابستان برای خانم حامله توصیه نمی‌شود.
بعضی از خانم‌های حامله غیرشاغل برای روزه گرفتن از سحر تا نزدیکی افطار می‌خوابند که گرسنه و تشنه نشوند. این برخلاف فلسفه ماه رمضان است. ما باید طعم گرسنگی و تشنگی را بچشیم و فعالیت معمول‌مان را هم داشته باشیم. خانم روزه‌داری که صبح تا شب می‌خوابد و بی‌حرکت یا کم فعالیت است، بیشتر در معرض لخته شدن خون در عروق (عارضه پنجم) قرار دارد.
تعداد دفعات غذا را زیاد کنید
خانم‌های حامله در سه ماهه اول معمولاً به درجاتی تهوع، استفراغ، بی‌اشتهایی و ویار حاملگی دارند. توصیه‌ای که به این افراد می‌شود، این است که تعداد دفعات غذا را زیاد و مقدار هر نوبت را کم کنند؛ چون پُر یا خالی بودن معده هر دو می‌تواند تهوع و استفراغ را تشدید کند.
در ضمن به این افراد توصیه می‌شود که مایعات را در فاصله غذا و به مقدار کافی بنوشند تا دچار کم‌آبی ناشی از استفراغ نشوند. به نظر شما آیا روزه‌داری را می‌شود به این افراد توصیه کرد؟ مطمئن هستم جواب شما منفی است.
روزه‌داری در دوران شیردهی
در مورد خانم‌های شیرده یکی از عوامل مهم در افزایش حجم شیر، مصرف مواد غذایی، به‌خصوص مایعات است؛ پس محدود شدن مایعات به مدت 10-12 ساعت روزه‌داری حجم شیر را کم می‌کند؛ به‌ویژه در روزه‌داری تابستان که تعریق هم بیشتر می‌شود. وقتی روزه‌داری منجر به کاهش غذای اصلی کودک، یعنی شیر مادر شده و نوزاد مجبور به استفاده از شیرخشک شود، بدون شک به ضرر بچه و اجتماع خواهد بود؛ لذا روزه‌داری در این افراد توصیه نمی‌شود.
خانم‌های در سن باروری غیرحامله و غیرشیرده که اصرار دارند تمام ماه رمضان را روزه بگیرند و قاعدگی نداشته باشند و از این‌رو قرص ضدحاملگی را مصرف می‌کنند، باید بدانند که با هر شروع قرص احتمال لخته شدن خون در عروق بالا می‌رود؛ یعنی اگر کسی فقط برای ایام ماه رمضان قرص‌های ضدبارداری را به جای 21 روز تا 30 روز مصرف کند، بیشتر از فردی که قرص را مثلاً در یک سال می‌خورد، در معرض ترومبوفلبپت است.
حالا این فرد که قرص ضدبارداری را شروع کرده، فاکتورهای انعقاد خونش بالا رفته و اگر مایعات کم بخورد و به خاطر روزه‌داری فعالیتش هم کم شود، بدیهی است که بیشتر در معرض این عارضه خطرناک قرار می‌گیرد. گرما و تعریق هم خون را غلیظ تر می‌کند و چاقی، سن بالای 40 سال، سیگار و فشار خون بالا هم از عوامل خطر برای این افراد هستند.
ترومبوز سینوس کاورنوس همه ساله تعدادی از خانم‌هایی را که در ماه رمضان قرص ضدحاملگی را شروع کرده‌اند، با علائم سردرد و اختلال حسی و حرکتی و علائم سکته مغزی در بخش‌های داخلی یا اعصاب بستری و بار مالی درمان را به دولت و جامعه تحمیل می‌کند. لذا به خانم‌ها توصیه می‌شود که طبیعت خود را به هم نریزند و طبق دستور شرع درباره رمضان رفتار کنند و در طول قاعدگی، حاملگی و شیردهی به بدن خود فشار وارد نکنند.
