آیا میدانستید ...
.... ناخنهای هر یک از انگشتان دست شما، میزان رشد متفاوتی دارند، به گونهای که ناخنهایی که در بلندترین انگشتان قرار دارند، ازسریعترین رشد برخوردارند.
وضعیت غیر عادی در ناخنها اغلب اولین نشانهی وجود یک مشکل جدی مثل کمبود مواد غذایی، عدم تعادل هورمونی، و یا حتی سرطان پوست است. این مقاله نگاهی دارد به مسائل جزئی و مهم مرتبط با سلامت که ناخنهای شما میتوانند آنها را آشکار کنند.
ناخنها اساساً، پروتئینهای مرده هستند، و از کراتین ـ همان مادهای که شاخ، سم، و پنجههای حیوانات را تشکیل میدهد، ساخته شدهاند. اما ناخن انسان با ناخن حیوانات تفاوت میکند ـ ناخن حیوانات تنها دارای پوشش نیمه شفافی در اطراف بستری از بافت نرم مملو از مویرگهای کوچک و اعصاب هستند و در نتیجه، هیچ تغییر فیزیولوژیکی را منعکس نمیکنند.
حتی نگاهی گذرا به رنگ ناخنهایتان، میتواند چیزهای زیادی را برای یک پزشک مشخص سازد. اما، رنگ ناخن تنها شاخص نیست؛ لکههای سفید، شیار، و هلالچه (نیم دایره کوچک سفید در ته ناخن)، همگی میتوانند در مورد وضعیت کلی سلامت شما چیزهای زیادی را نشان دهند. بهرحال ناخن نه تنها مشکلات جسمانی شما را نمایان میسازد، بلکه میتواند وضعیت روانی فرد ـ همچون استرس یا بیماری وسواسی جبری ـ را آشکار کند.
اگر چه ناخن به جهت تشخیص سریع مفید است، اما تعیین بیماری یا اختلال باید به پزشک واگذار شود، که ایشان نیز به احتمال زیاد به کمک چندین آزمایش تشخیصی دیگر با دقت وضعیت سلامت شما را معلوم میسازد. با این وجود، تغییر در رنگ یا بافت ناخنها میتواند نشان دهندهی وجود مشکلات مربوط به سلامتی، از جمله موارد زیر باشد:
کمبودهای تغذیهای
اگر به دلیل خستگی یا فرسودگی به پزشک مراجعه کنید، نخست دستان یا دقیقتر آنکه انگشتانتان را معاینه میکند. به این دلیل که کوچکترین تغییر در ظاهر ناخنها میتواند بخاطر مشکلات تغذیهای باشد، که از جملهی آن نمونههای زیر میباشد:
Koilonychia ☜ یا ناخن قاشقی شکل که میتواند به دلیل کم خونی فقر آهن یا کمبود ویتامین B12 ایجاد شود. و همچنین میتوانند ناخنهای شما را در مقایسه با رنگ معمولشان کمرنگتر یا سفیدتر سازند.
☜ لکههای سفید کوچک و یا خطوط روی ناخن میتواند نشان دهندهی رژیم غذایی فاقد روی باشد.
عفونتهای قارچی
عفونتهای قارچی مانند مخمر کاندیدا candida yeast یا پای ورزشکارathlete's foot باعث میشود که ناخن بی رنگ، زرد ، سبز، سفید، و یا حتی سیاه شود. ناخن یا ناخنهای آلوده به این قارچ نیز ضخیم شده و بسیار ناخوشایند و کریه به نظر خواهند رسید. این ناخنها شروع به ترک خوردن و پوست انداختن میکنند و حتی ممکن است تمام ناخن کنده شود.
عفونتهای مکرر نیز میتواند نشان دهندهی یک سیستم ایمنی به خطر افتاده و دیگر بیماریها، به عنوان مثال دیابت باشد.
پسوریازیس
ناخنهای آسیب دیده و زشت، همچنین میتواند به دلیل بیماری پسوریازیس باشد، که باعث میشود پوست به رنگ قرمز در آمده و بثورات یا دانههای پوستهدار به وجود آیند. پسوریازیس ناخن میتواند به ناخنها رنگ زرد قهوهای داده و یا حتی ناخن از بستر خود جدا شود که به آن اونیکولیز onycholysis گویند. نشانهی دیگر پسوریازیس، سوراخ سوراخ شدن ناخنها است که در آن سوراخهای کوچک و پین شکلی و یا حفرههایی روی ناخن ظاهر میشوند.
بیماریهای کبد
ناخنهای تری Terry nails، یک بیماری مرتبط با ناخن است که با وجود نواری تیره در انتهای ناخنها مشخص میشود و علامت و شاخص محکمی است که نشان دهندهی بیماریهای کبدی همانند سیروز کبدی است، اگر چه این حالت میتواند به دلیل افزایش سن، عوارض قلبی یا عوارض مرتبط با کلیه باشد.
مشکلات تیروئید
ظهور نوارهای کوچک، لبهدار و عمودی روی ناخن میتواند نشان دهندهی مشکلات تیروئید باشد. ناخنهای شکننده و برآمدگیهای عمودی در افراد مبتلا به کم کاری تیروئید همراه با پوست خشک، حافظه ضعیف، و افزایش وزن بسیار شایع هستند.
ملانوم
نوار عمودی به رنگ سیاه یا قهوهای بر روی ناخن میتواند اولین نشانه ملانوم یا سرطان پوست باشد. اگر چه این حالت میتواند به دلیل صدمهی ایجاد شده و یا عارضهی قلبی باشد، بهترین کار معاینهی فرد توسط پزشک است.
مشکلات گردش خون
رنگ مایل به آبی ناخنها میتواند نشانهای از گردش خون ضعیف به علت یک بیماری ریوی باشد. فقدان اکسیژن میتواند همچنین منجر به چماقی شدن دستان clubbing of the hands شود که در آن پد انگشت ضخیم شده و ناخنها در اطراف آنها به پایین انحنا مییابند. این عارضه میتواند ناشی از چندین بیماری قلبی و ریوی، مانند سرطان ریه، سل، یا فیبروز کیسهای باشد. برخی عوارض قلبی نیز میتواند بستر ناخن را به رنگ قرمز در آورد.
بنابراین، ناخن میتواند سرنخ برخی بیماریهای جزئی و همچنین جدی باشد که شخص ممکن است از آن رنج ببرد. اما، عوارض زیادی هستند که میتوانند ناخنها را به شیوهای مشابه تغییر دهند، و بنابراین، بایستی برای تشخیص بیماریها با در نظر گرفتن سایر علائم و آزمایشهای تشخیصی از آنها نیز استفاده کرد.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبهی آموزشی داشته و نباید به منظور جایگزین توصیههای یک متخصص امر پزشکی در نظر گرفته شود.