بازار تهران؛ قلب گردشگری پایتخت

تهران – ایرنا – مجموعه قدیمی بازار بزرگ تهران، مکان و ظرفیت مناسبی برای توسعه و رونق صنعت گردشگری است که می توان از آن به عنوان قلب گردشگری پایتخت یاد کرد.

می گویند تهران قدیم، پنج محله داشته که هر کدام از این محلات دارای پاتوقی بود که هر پاتوق نیز به چند گذر تقسیم می شد.
مجموعه بازار تاریخی تهران هم که بنای اولیه آن به دوره شاه طهماسب صفوی باز می گردد، هم اینک بافت قدیمی و تاریخی شهر و محله ای به همین نام دارد که در کنار دیگر بناهای تاریخی محدوده خود همچون مسجد امام(ره) و مسجد جامع، علاوه برایفای نقش به عنوان یک مرکز عمده تجاری و اقتصادی، یک مجموعه تاریخی مناسب و منحصربفرد گردشگری در قلب پایتخت است.
قدیمی ترین بخش های بازار بزرگ تهران عبارت است از بازار لباف ها، کرجی دوزها، سراج ها و نعل چی ها که در زمان فتحعلی شاه قاجار چهار سوق بزرگ و کوچک هم به آن اضافه شد.
بازار تهران در دوره ناصر الدین شاه دارای راسته ها و تیمچه های بیشتری شد، در این دوره بخش های اصلی بازار نیز شامل بازار کفاش ها، بازار فرش فروشان، بازار امیر، بازار ساعت فروش ها، بازار زرگر ها، بازار عباس آباد، بازار بین الحرمین، چهار سوق بزرگ وکوچک، بازار آهنگر ها، بازار مسگر ها، بازار پاچنار وبازار چهل تن(مربوط به دوره فتحعلی شاه قاجار) شد.
هر چند گسترش بافت شهر نشینی و خیابان کشی سریع تهران، معماری سنتی بازار را دچار آشفتگی کرده اما این قسمت ها نیز شامل سردر بازار در قسمت سبزه میدان، بازار امیر، چهار سوق بزرگ، تیمچه های حاجب الدوله، قیصریه و مهدیه و نیز بازار کفاشان، فرش فروشان، زرگرها، ساعت فروشان، بین الحرمین وامیر است و می توان گفت بنای اولیه سبزه میدان مربوط به اوایل دوره صفوی است و دوران قاجار توسط حاجب الدوله تغییرات عمده ای در آن رخ داد به گونه ای که یکی از مراکز مهم اجرای مراسم مذهبی در تهران تبدیل شد.
همچنین در ضلع جنوبی سبزه میدان می توان سر در زیبائی را دید که به راسته بازار راه دارد.
با این تفاسیر بخش های قدیم بازار تهران دارای پوشش طاق و گنبدی است که برای تامین روشنایی از روزنه هایی در سقف استفاده شده، چهار سوق بزرگ هم با یک فضای هشت ضلعی و گنبدی با گچ کاری داخل آن از دیدنی های بازار تهران است.
مسجد جامع در مرکز بازار و نزدیک به مسجد امام خمینی (ره) قرار گرفته که فاصله بین این دو مسجد بین الحرمین نامیده می شود که از این حیث بنای مسجد جامع را به عهد شاه عباس دوم صفوی و بنای مسجد امام را نیز با قدمتی حدود 180سال به دوره فتحعلی شاه قاجار نسبت می دهند که این دو مسجد بازار از زیباترین اماکن مذهبی و تاریخی پایتخت به شمار می روند.
محدوده بازار تهران و محله سید اسماعیل با بنای یک آب انبار تاریخی مواجه شده که تاریخ ساخت آن مربوط به دوران قاجار است، اما چیزی که بیش از همه در این آب انبار توجه گردشگران را به خود جلب می کند، مخزن بسیار بزرگ آن می باشد که در نوع خود منحصر به فرد است.
مخزن آب انبار اکنون به قهوه خانه و رستوران تبدیل شده و اگر سری به این آب انبار بزنید به طور حتم و برای به دور کردن خستگی، ناهار یا چای را در آنجا میل خواهید کرد.
پس از گشت و گذار در بازار تاریخی پایتخت، خالی از لطف نیست با حضور در دکان ها و حجره های قدیمی که کماکان بسیاری از خریداران را به سمت خود جلب می کند، اجناس مورد نیاز خود را نیز تهیه کنیم.
مجموعه بازار تاریخی تهران در سال 1356 با شماره 1540در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسید.