در مورد وجه تسمیه روستای سرچی سه نظریه وجود دارد
بزرگان ده می گویند:جایی که برای اولین بار روستا را در آن بنا نهاده اند به (به رچی)شهرت داشته است و در واقع نام قدیمی روستای مخروبه بوده است،محل کنونی روستا(سرچی) در سطح بالاتر از روستای قدیم(به رچی) واقع شده است.همچنین (به ر) به معنی پایین و(سه ر) به معنی بالا است.
دوم اینکه محل کنونی روستای سرچی،جایی سرسبز و با چمنزارهای فراوان است و از کلمه( سه رچین) سرچشمه گرفته است،یعنی منطقه ای سر سبز وبابا چشمه های آب فراوان.
سوم اینکه بر گرفته از کلمه کردی (سه رچیا) به معنی مکان مرتفع وسرسبز می باشد.
این روستا را رشته کوه های مرتفع وسر سبززاگرس محصور کرده است. سرچی در مسیر جاده ی سنندج-کامیاران و در55 کیلو متری سنندج در سه راهی بنام (سه ر بناو) و20کیلو متری جاده ی اصلی قرار داردکه در طی جاده آسفالته وشیبدار مسیر که تا گردنه سرچی ادامه دارد تاییدی بر مرتفع بودن ده می باشد. در مسیر جاده روستا، روستا های ( سه ربناو- نجف اباد- ماسان- کوله ساره) با دشتهایی وسیع وسرسبز وچشمه های اب شیرین وجود دارد ویکی از مراکزتولید غله در منطقه می باشد.
بعد از پشت سر گذاشتن کوله ساره وارد دره ای زیبا ودلنوازوطولانی با آب های جاری می شوید، دره ای با درختان زیبا و متنوع وسایبانهای خنک وچشمه های طبیعی وآبهای جاری چهره و رخسار رهگذران را نوازش می کند.در مسیر جاده آسمان آبی و کوه های آرام و همچنین رقص درختان چشم ها را نوازش می کند وموسیقی آبهای جاری وآواز پرندگان طنین انداز گوشها می باشد. بعد به تنگه اصلی تونل مانند و دل انگیز(هانه خوگان) می رسید که بر گرفته از محل زندگی حیواناتی مانند خوکها است.
دره سرسبز و وسیع و رنگین (چه مه رگاه)با آبهای جاری و روانش چشمان رهگذران را حیران ومبهوت خود می کند و انگیزه ادامه مسیر را هموارتر می کند،سپس به انتهای شیب که میرسید به گردنه سرچی می رسید.این بار با نگاهی وسیع تر و مناظری گوناگون تر که تا قله همیشه کفن پوش شاهو در وسعت منظر شماست و در پایین گردنه و دامنه قله های پست و بلند،دهی زیبا با مردمانی مهربان و ساده و سخت کوش و خستگی ناپذیر در میان باغهای سرسبز با درختان متنوع وجود دارد بنام(سرچی).
سرچی را باید شهر ستاره های افسونگر و رقاص آسمان نامید، زیرا نور افشانی و رقص ستارگان و ماه پر نقش و نگار و وجود کهکشان راه شیری در شبهای سرچی در هیچ جای دیگری وجود ندارد و دلهای خسته و چشمان زیبابینراساعت ها به سوی خود جذب می کند و انسان به عظمت خالق هستی بیشتر پی می برد
وضعیت جغرافیایی سرچی
sarchi (سرچی) یا ﺴَر (sar) چیا (chia) به ترتیب به معنی بالا,نک,بر بلندا… و کوه , بلندی است که با توجوه به مکان روستا و همچنین ارتفاع بیشتر روستا نسبت به روستاهایه همجوار مثل طاء… علت این نام گذاری بیشتر قابل درک است.سرچی یکی ازروستاهای استان کردستان ایران از توابع شهرستان کامیاران بخش موچش است .
سرچی روستایی است واقع دردهستان گاورود,بخش موچش , شهرستان کامیاران , استان کردستان ، این روستا در 14 کیلومتری سه راه سربناو (تقاطع جاده اصلی کامیاران سنندج )
ودر32کیلومتری کامیاران و52کیلومتری سنندج قرار دارد که بعد از روستاهای سربناو, نجف آباد, ماسان, کوله ساره قرار دارد وپس از این روستا روستاهایی از قبیل:
طاء, اندیمن, فرج آباد وفارس آبادقرار دارد.
روستای سرچی باداشتن ١٩٨٣مترارتفاع ازسطح دریا ،درپای کوههای سربه فلک کشیده ی چمرگاه (چمن گاه.که اصطلاحا” در کردی به چمن زار گفته میشود) قراردارد که همین امر
باعث طراوت بخشیدن به مناظر طبیعی این روستای خوش آب وهوا درفصل بهاروپاییز شده است که این یکی ازویژگیهای
منحصربه فردروستای سرچی می باشد. مختصات جغرافیایی :N34.59 E46.50
جاده بین روستای کوله ساره وسرچی که حدودا”5کیلومترمی باشد،پیچ های پرفرازونشیبی راپشت سرمی گزاردوازمیان انبوه
درختان زیبای چناروبیدهای کوچک وبزرگ چمرگاه می گذرد.
ازروستای کوله ساره به طرف سرچی(درفصل بهار) حرکت میکنیم
نسیم خنکی که دردامنه ی چمرگاه مشغول نوازش کردن برگ درختان ودل رهگذران میشود،خبرازرسیدن به بلندا وارتفاعات
میدهد که هر
فرهادی را مجنون شیرین وهرلیلی راشیرین مجنون میکند
بله درست حدس زدید، کم کم به گردنه ی بلند قامت وهمیشه سرفراز رایه ر (که اصطلاحا” درکردی به معنای راه گذر می باشد)
نزدیک می شویم، پس ازسرازیرشدن ازگردنه، شکوه وجلال روستای سرچی رادرمیان انبوهی ازدرختان وباغات که دور تادور
روستا راپوشانده ودره مرتفع وبلندی که مابین روستا و جاده منتهی به خود روستا قراردارد را میبینیم ،
ازجاده که به طرف روستا
به راه می افتیم ،باز ازمیان انبوهی از درختان چنار و بید که درجانب روستاقرار دارد وبه آن ویسره گفته میشود میگذریم،
که همه نشان از قدرت و عظمت آفریدگاری یکتاست و همه کس بادیدن این منظره و مشابه این جزیاد او به دل راه نمیدهد….
جمعیت روستایی
در حال حاضر روستای سرچی با داشتن 237 خانوار 1050 نفر سکنه دارد که %50 درصد آن مرد و %50 درصد آن زن میباشد از این رو جمعیت سرچی نسبت به 30 سال قبل حدود %30 درصد افزایش یافته و امیدواریم که این روند رو به افزایش یابد
وضعیت جوی روستای سرچی
وضعیت جوی این روستا از زمستان های سرد و پربرف وتابستان های خنک ومعتدل حکایت میکند ،طوری که در تابستان های گرم
فقط کمتر از%30 خانوارهای سرچی از وسایل خنک کننده مثل کولر استفاده میکنند.
منبع : وبلاگ کتابخانه تیشک روستای سرچی
