«هولوگرام» موضوع پر حاشیه مدیریت شهری تهران در سال‌های اخیر است که مفسده‌های بسیاری را به همراه داشته است. برگه‌های هولوگرام که در واقع همان تراکم سیارساختمانی است، روشی بود که در دوران 12 ساله مدیریت محمدباقر قالیباف در شهرداری بنا شد تا شاید راهی برای تامین درآمدهای شهری در اجرای طرح های عمرانی باشد.
به گزارش ، روزنامه قانون در ادامه نوشت: هولوگرام، اوراق بهادری است که به طلبکاران شهرداری اجازه هزار متر مربع تراکم می داد و بر دو نوع پلاک مشخص و هولوگرام سیار در ازای بدهی‌ها اعطا میشد. این روش یکی از مهم‌ترین شیوه‌های تسویه بدهی‌های شهرداری در سال‌های اخیر بود که پدیده ای را به نام فروش هولوگرام در شهرداری رقم زد و تخلفات مالی زیادی را نیز ایجاد کرد. چنانچه پیمانکارانی که پروژه‌های عمرانی را اجرا کرده و حال از شهرداری طلب دارند، شهرداری به جای آنکه این بدهی را نقدی پرداخت کند، در ازای این بدهی به فرد هولوگرام می‌فروخت. ایراد این روش نیز آن بود که افراد با در دست داشتن هولوگرام می توانستند در هر نقطه از تهران، با استفاده از آن جهت تراکم‌سازی اقدام کنند و در واقع مجوز ساخت به طلبکاران می داد.
پایه گذاری مفسده در شهرداری تهران
روالی که شهرداری‌تهران از طریق شرکت‌های وابسته از جمله «جهان» – شرکت وابسته به بانک‌شهر- برای تسویه حساب با پیمانکاران اجرا کرد، پرداخت نقدی 40 درصدی و تهاتر 60 درصدی بدهی شهرداری از طریق واگذاری برگه‌های «هولوگرام‌اعتباری» است که این هولوگرام درصورتی که فرد طلبکار، ملکی برای ساخت معرفی کند، روی ملک داده می‌شود و در برگه، متناسب با منطقه‌ای که ملک در آن واقع شده، میزان تراکم نیز مشخص شده است. شهردار سابق تهران درباره ابداع چنین روشی برای پیشبرد طرح‌های عمرانی تهران معتقد بود که هولوگرام‌ها ارزش ریالی ندارند و تعهدی برای صدور پروانه ایجاد می‌کنند؛ این در حالی بود که افراد پس از دریافت هولوگرام از شهرداری آن را در بازار آزاد فروخته و حتی آگهی در روزنامه همشهری می دادند و مفسده ای بزرگ را در فروش تراکم در شهر ایجاد می‌کردند.
شهر فروشی به شیوه جدید
صدور هولوگرام در ازای مطالبات پیمانکاران از سوی شهرداری، همان شهر فروشی و واگذاری فرصت‌های رشد پایتخت در سال های آتی به شمار می‌رفت که منتقدان بسیاری را در میان اعضای شورای شهر و کارشناسان شهرسازی همراه داشت اما هیچ کدام موفق به سد راه شدن برای صدور هولوگرام نشدند. شهرداری تهران در سال‌های اخیر با صدور هولوگرام و فروش شهر، نابسامانی در ساخت و سازها و زیرپاگذاشتن مقررات و ضوابط ساخت‌‌وساز شهری را رقم زد که هزینه‌های بسیاری برای شهر به همراه دارد. «هولوگرام» از دل فعالیت‌های این شرکت‌ها بیرون آمده و به فضای عمومی و مجازی راه یافته است. هولوگرام،پروسه‌ای است که در آن نامه‌ای که یک هولوگرام بر آن الصاق شده است؛ این نامه، اعلام وصول درآمدی شهرداری یا به عبارت دقیق‌تر، تاییدیه تسویه بدهی متقاضی به شهرداری است که دراین‌باره بدهی، عوارض شهرداری و فیش عوارض متقاضی بنا بر این تاییدیه، پرداخت و تسویه شده است. به بیان دیگر، چنانچه متقاضی صدور پروانه ساختمان با دردست‌داشتن فیش عوارض پروانه ساخت، به‌جای شهرداری به یک شرکت کارگزار مراجعه کند، کارگزار میتواند در دریافت هزینه مندرج در فیش با متقاضی تعامل کند؛ یعنی به‌جای دریافت وجه نقد، سایر منابع در اختیار متقاضی مانند ملک، سهام، اوراق مشارکت و... یا ترکیبی از این‌ها را در یک مدت زمان توافقی از وی دریافت کند. به‌این‌ترتیب کارگزار به‌جای شهرداری نسبت به تسویه بدهی متقاضی، اقدام یا طلب شهرداری را وصول می‌کند. در این حالت، صدور پروانه از طریق صدور هولوگرام انجام می‌شود؛ یعنی با تقاضای کارگزار، معادل مبلغ فیش عوارض، شهرداری برای پلاک ثبتی مدنظر هولوگرام صادر می‌کند و این هولوگرام بر روی پلاک ثبتی در هریک از مناطق شهرداری به‌اصطلاح بارگزاری یا کارسازی شده و به‌این‌ترتیب فرآیند صدور پروانه ساختمان به پایان می‌رسد. گاهی روند صدور هولوگرام از مناطق شهرداری آغاز می‌شود که در این صورت، واحد درآمد منطقه، منابع متقاضی ازجمله وجوه نقد را دریافت و به کارگزار پرداخت می‌کند که روند صدور هولوگرام برابر آنچه گفته شد، طی می‌شود و درعوض، شهرداری منطقه مدنظر از کارگزار می‌خواهد از محل منابع متقاضی صدور پروانه، بدهی‌های مشخص‌شده همان منطقه را بپردازد و طلبکاران را برای تسویه‌حساب به کارگزار معرفی می‌کند.
دستور حیاتی نجفی برای نجات تهران
بروز تخلفات متعدد آشکار و پنهان در جریان صدور هولوگرام از سوی شهرداری تهران و شکایت‌های فراوان طلبکاران از نقد نشدن مطابات‌شان، سبب شد تا «محمد علی نجفی» شهردار تهران در نخستین تصمیمات مدیریتی خود، صدور هولوگرام در مناطق شهرداری را ممنوع کند تا دیوار بزرگی مقابل تخلفات مالی در شهرداری تهران بکشد. شهردار تهران دیروز، بخشنامه‌ای را به منظور رفع ابهامات و اشکالاتی که در ارتباط با صدور و کارسازی هولوگرام‌های مربوط به عوارض ساختمانی در مناطق مختلف شهرداری ایجاد شده ، صادر و بر مبنای آن صدور هرگونه هولوگرام جدید را تا اطلاع بعدی در تمامی مناطق ممنوع کرد.این بخشنامه با هدف پیشگیری از بروز فساد و شفاف‌سازی فعالیت‌ها و مدیریت بهینه درآمد و منابع نقدی شهرداری تهران صادر شده است. در این بخشنامه تصریح شده، هولوگرام‌های صادر شده قبل از تاریخ این بخشنامه در کمیته‌ای که در سازمان املاک و مستغلات تشکیل می‌شود، بررسی و پس از راستی آزمایی و تایید قابل اقدام خواهد بود و مناطق شهرداری، حق قبول هولوگرام های تاییدنشده را ندارند.درادامه این بخشنامه تصریح شده، مناطق 22 گانه شهرداری تهران مکلفند پرداخت نقدی مودیان را به حساب خزانه شهرداری واریز و از هرگونه پرداخت پشت باجه خودداری کنند.«انجام هر گونه تهاتر در ازای مطالبات اشخاص حقیقی و حقوقی از شهرداری تهران، تنها با واگذاری املاک و فقط پس از تایید کمیته ای که در سازمان املاک و مستغلات تشکیل شده است، میسر خواهد بود» از دیگر موارد تاکید شده در بخشنامه جدید شهردار تهران است. دستور شهردار تهران مبنی بر ممنوعیت صدور هولوگرام در شهرداری، اقدامی بس مهم و قابل توجه برای جلوگیری از انحرافات مالی در شهرداری و توقف آینده فروشی شهر به شمار می رود که اگرچه بسیاری از فضاهای شهری در سال های اخیر، پیش فروش شده اما میتواند از ادامه روند مفسده ساز در شهرداری جلوگیری و امید را برای نجات آینده تهران زنده کند.
