«جملهای در سرود این برادران عزیز بود:«عرصه کار، عرصه پیکار ماست» این جمله، راست است. کارگر ایرانىِ باغیرت و باشرف، کار را پیکار و مبارزه خود میداند. شما با کارتان دارید مبارزه میکنید با آن کسانى که میخواهند کشور را به ورطه سقوط، رکود و شکست اقتصادى بکشانند. جامعه کارگرى عزیز ما در سرتاسر کشور بداند امروز کارى که شما انجام میدهید، کار مجدّانه، کار مبتکرانه، کار مبتنى بر ذوق و سلیقه و شیوایى ذهن ایرانى، یک پیکار و مبارزه است. شما با کارتان دارید با دنیاى استکبار مبارزه میکنید؛ این را همه باید توجه داشته باشند». این بخشی از فرمایشهای مقام معظم رهبری در وصف شأن و منزلت کار و کارگر است که در 16 اسفند 1389 در جمع کارگران بیان کردند.
به گزارش ، روزنامه قانون در ادامه نوشت: شرایط اقتصادی کشور با گذشت بیش از 6 سال از این دیدار، به سمتی رفتهاست که گره آن جز با دستان پینهبسته همین قشر باز نخواهدشد. نامگذاری سال 1396 به اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال از سوی مقام معظم رهبری نیز گواه اهمیت کارگران است. به تازگی برخوردی به دور از شأن کارگران زحمتکش در استان مرکزی دیدهشد که حامی پیام مناسبی برای جامعه میلیونی کارگری نبود. کارگران هپکو و آذرآب اراک که در اعتراض به حقوق معوق چندماهه خود دست به تجمع زدهبودند در نهایت با برخورد قهری نیروهای انتظامی مواجه شدند. کار به جایی رسید که حتی مسئول هماهنگی شورای اسلامی کار اراک در گفتوگو با ایلنا (خبرگزاری کار ایران ) گفت که دیگر حل مشکل کارگران این دو کارخانه از اختیارات استان خارج شده و باید مقامات کشوری در قبال آن تصمیمگیری کنند. آنچه که بر همگان مشخص شده، نشاندهنده آن است که برخوردی اینگونه با مسائل کارگری نهتنها مشکل را حل نخواهد کرد بلکه مشکل را به سمت وخامت پیش خواهد برد. موضوعی که بیش از پیش اهمیت آن مشخص شده خلأ ایفای نقش سندیکاها در حلوفصل این قبیل مسائل است. اگر سندیکا و تشکلهای صنفی فعال باشند، بیشک شاهد اعتراضات این چنینی نخواهیم بود. چرا که سندیکا و تشکلهای کارگری، حلقه ارتباطی ارگانهای حوزه کار و کارگران است و اگر نقش آن جدی گرفته شود کار به اینجا کشیده نخواهد شد.
در همین راستا و برای بررسی وضعیت کارگران کشور، «قانون» با محمدرضا بادامچی، نماینده مجلس و نایب رییس کمیسیون اجتماعی گفتوگویی داشت که مشروح آن را در ادامه میخوانید.
در اتفاقات اخیر اراک بهتر نبود که نیروهای انتظامی وارد مساله نمی شدند و به تبع آن برخورد قهری با کارگران صورت نمیگرفت؟
مسائل کارگری مربوط به اصناف است و نباید با آنها به شکل سیاسی و انتظامی برخورد شود، در غیر این صورت این مسائل مورد سوء استفاده سایران قرار میگیرد و وضعیت رو به وخامت خواهد گذاشت. در محیطهای صنفی، وقتی معضلی بوی سیاسی میگیرد باید با هوشیاری خودمان، مانع از حاد شدن آن شویم و آن را به همان قالب مشکلات صنفی تبدیل کنیم، نه اینکه بر حاشیهها دامن بزنیم. حتی زمانی که احساس میشود مسالهای اجتماعی، جنبه سیاسی به خود خواهد گرفت، باید با اقدامات مناسب خود جلوی وخامت مساله را بگیریم و آن را به همان معضل صنفی درون کارگاهی تغییرشکل دهیم . نباید با برخورد نظامی، حل این مشکلات را به افرادی واگذار کنیم که الفبای مسائل کارگری را نمیدانند و پای آنها را به محیط کارگری باز کنیم.
در این قبیل مسائل نباید درایت بیشتری داشت، تا شاهد چنین مسائلی نباشیم؟
این مسائل به سندیکاهای کارگری برمیگردد. سندیکاها باید با اقدامات خود آن را حلوفصل کنند و مانع کشیده شدن این مشکلات به خارج از صنف و کارگاه بشوند. این مسائل، اجتماعی و صنفی است و نباید نیروهای زحمتکش انتظامی به این مسائل ورود کنند. همانگونه که آنها نیز تمایلی به وارد شدن به این مسائل ندارند ولی ضعف ما، تشکلهای صنفی است که نیروهای انتظامی را وارد قضیه میکند. کسی غیر از تشکلهای صنفی نمیتواند به حل این مشکلات کمکی کند.
کمکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی عامل حادشدن این مشکلات صنفی نیست؟
نمیتوان گفت که تمام این معضلات به وزارت کار مربوط است. ضعف فعالیت صنفی سبب شده که عملکرد ضعیفشان حتی بر بدنه وزارت کار نیز تاثیرگذار شود. آنها هستند که باید با وزارت کار ارتباط برقرار کنند و قبل از حادشدن مشکلات، آن را حلوفصل کنند. این نکته را در نظر بگیرید که ضعف صنفها، به بیرون اصناف نیز کشیده میشود. مطرح نکردن مشکلات با وزارت کار و روی هم جمع شدن این مسائل، سبب بروز این اتفاقات از درون میشود.
قوت گرفتن سندیکاهای کارگری بهعنوان نقش واسطه بین اصناف و وزارت کار، چه میزان در بهبود شرایط کارگران موثر است؟
از نظر قانون، شورای اسلامی کار و انجمنهای صنفی برای این موضوع در نظر گرفته شدهاست. دست انجمنهای صنفی بازتراست و هر کارگر میتواند به عضویت آن درآید. با قدرت چانهزنی که دارند میتوانند در فرآیند مدیریت کارفرمایان موثر و به آنها در مسائل مختلف مشورت دهند. هیچ قید و شرطی برای تشکیل آنها و شرایط فعالیتشان وجود ندارد. شورای اسلامی کار نیز شوراهایی هستند که توسط ادارات کار، نظارت بر آنها صورت میگیرد و در سطح استان نیز خانه کارگر بر فعالیت آنها نظارت دارد. ولی در مجموع، انجمنهای صنفی در فعالیت خود آزادتر هستند و هیچکس غیر از خودشان ناظر بر عملکردشان نیست. انجمنهای صنفی وقتی در درون واحد، ضعیف عمل میکنند بهدنبال مقصر برای این عملکرد کمرنگ خودشان در بیرون از تشکل میگردند.
برخوردهای امنیتی در تضعیف آنها نقشی نداشتهاند؟
نمیتوان آنها را مقصر دانست. وقتی افراد بخواهند تشکلی داشته باشند منعی برای آنها وجود ندارد و با افزایش قدرت چانهزنی آنهاست که دیگر شاهد این مسائل نخواهیم بود.