گرمازدگی وضعیتی بسیار جدی است که منجر به غش و کم آبی شدید میشود. این امر به دلیل بالا رفتن درجه حرارت بدن، عموماً ناشی از گرمای بیش از حد اتفاق میافتد. این عارضه یک وضعیت اورژانسی محسوب شده که به از دست دادن مواد معدنی و مایعات حیاتی بدن منجر میشود.
گرمازدگی نوعی هیپرترمی، است که با بالا رفتن غیر طبیعی دمای بدن همراه با چندین نشانهی جسمانی و عصب شناختی مشخص میشود. این عارضه همچنین تحت عنوان آفتاب زدگی،siriasis یا تب حرارتی شناخته میشود. گرمازدگی در نتیجهی ناتوانی مکانیسم بدن در کنترل درجه حرارت خود اتفاق میافتد. به طور معمول، بدن در نتیجهی سوخت و ساز تولید گرما میکند، و آن را یا با پرتوافکنی از طریق پوست و یا با تبخیر عرق دفع میسازد. با این حال، تحت شرایط خاصی مانند، وجود رطوبت بالا، گرمای شدید، یا فعالیت شدید در زیر نور خورشید، بدن قادر به از بین بردن گرما نیست.
گرمازدگی به دو شکل یعنی گرمازدگی فعالیتی (EHS) و گرمازدگی کلاسیک غیر فعالیتی(NEHS) وجود دارد. گرمازدگی فعالیتی معمولاً در افراد جوانی دیده میشود که در محیطی گرم برای مدت طولانی به فعالیت بدنی شدید میپردازند. و گرمازدگی کلاسیک افراد کم سن و سال، افراد پیر کم تحرک و افراد مبتلا به بیماریهای مزمن را تحت تأثیر قرار میدهد. گرمازدگی کلاسیک بیشتر در مناطقی شیوع دارد که مدتهای طولانی موج گرمایی را تجربه نکردهاند.
علل
ورزش و یا کار در شرایط بیش از حد گرم بدون وجود مایعات کافی از علل عمده گرمازدگی میباشد. چنانچه در طول روزها و هفتهها مایعات از دست رفتهی بدن را جایگزین نسازید، و یا اگر پیش از انجام تمرینات شدید در یک روز گرم مقادیر زیادی مایعات ننوشید، این وضعیت میتواند رخ دهد. مایعات، بدن ما را با اجازهی تولید عرق به آن، خنک میکنند. کم شدن آب بدن علت دیگر و اصلی این مشکل است. شخصی که بدنش دچار کم آبی شده است به سرعت عرق نکرده و با توجه به آن، گرما به شکل مناسب از بدن دفع نمیشود. این امر منجر به بالا رفتن دمای بدن میشود. نوزادان، سالمندان مبتلا به بیماری ریوی، بیماری قلبی و بیماری کلیوی، کسانی که در فضای باز کار میکنند، و ورزشکاران بیشتر در معرض گرمازدگی قرار دارند. دیگر افرادی که احتمال بیشتری میرود دچار این وضعیت شوند، افراد چاق، افراد مسن، افراد مبتلا به بیماریهای مزمن، افراد مبتلا به دیابت کنترل نشده، بیماری پارکینسون، و کسانی که داروهای خاصی مانند آنتی هیستامین و دیورتیک مصرف میکنند را شامل میشود.
علائم
علائم آن بسیار متغیر میباشند، متداولترین آنها، داشتن حالت تهوع و استفراغ، خستگی، سردرد، سرگیجه، گرفتگی عضلانی و یا درد عضلانی، و خشک، و قرمز شدن پوست میباشند. ممکن است داشتن حالتی از سردرگمی، رفتار عجیب و غریب، درجه حرارت بدن بالا، نبض سریع، مشکل در تنفس، توهم، اضطراب، تشنج و سردرگمی در این افراد وجود داشته باشد. فرد ممکن است حتی هوشیاری خود را از دست دهد. به دلیل ناتوانایی سیستم کنترل حرارت بدن، تعریق متوقف میشود.
دمای مرکزی بالا همچنین میتواند به اندامهای داخلی، به ویژه مغز صدمه بزند. به دلیل از دست دادن مایعات بدن، فشار خون ممکن است کاهش یابد. اکثر افراد در اثر گرمازدگی ناشی از نارسایی گردش خون جان خود را از دست میدهند. کسانی که نجات مییابند به احتمال زیاد دچار آسیب مغزی دائمی میشوند. اگر این وضعیت درمان نشود، میتواند به آسیب غیر قابل جبران مغزی، کما، و حتی مرگ منجر شود.
درمان
فردی که دچار گرمازدگی شده است را به مکانی سایهدار و داخل خانه منتقل کنید. اجازه دهید به گونهای دراز بکشد که پاهایش بالا گرفته شود. لباسهای او را در آورده و آب خنک بر روی پوستش بریزید. فرد را باد زده به گونهای که باعث افزایش تعریق و تبخیر شود. بستههای یخ را زیر بغل و کشاله ران او قرار دهید. درجه حرارت بدن او را با استفاده از یک دماسنج اندازه گرفته و تا زمانی که درجه حرارت بدن شخص به حد طبیعی نرسیده به خنک کردن او ادامه دهید. به منظور درمان بیشتر بلافاصله با خدمات اورژانس پزشکی تماس بگیرید.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبهی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیههای پزشک متخصص در نظر گرفته شود.