ورزش چه اثری روی خواب‌تان می‌گذارد؟

برترین ها - ترجمه از هدی بانکی: ورزش منظم و خواب با کیفیت هر دو برای سلامت ما در بلند مدت ضروری هستند. اما متاسفانه بیشتر افراد به اندازه‌ی کافی ورزش نمی‌کنند یا خوب نمی‌خوابند.

 

ضمنا درصد قابل توجهی از جمعیت، دچار مشکلات خواب هستند که باعث می‌شود به سختی به خواب بروند یا در خواب عمیق بمانند. در هر دوره‌ی 12 ماهه، 20 تا 40 درصد از بزرگسالان، بیخوابی را تجربه می‌کنند و برای بعضی‌ها، بیخوابی مشکل مزمنی است که آنها را در طول شب‌های پیاپی، بیدار نگه می‌دارد.

 

اما خوشبختانه مطالعات نشان داده که ورزش کردن، علائم بسیاری از مشکلات روحی و جسمی را بهبود می‌بخشد. بنابراین شاید تعجب کنید اگر بدانید ورزش کردن چه تاثیری روی بیخوابی یا اینسومنیا دارد. آیا واقعا ورزش منظم به شما کمک می‌کند بهتر بخوابید و آیا مهم است که چه زمانی از روز ورزش کنید تا روی خواب‌تان اثر مطلوبی بگذارد؟

 

 

زمانی که شما تمرین نسبتا شدیدی انجام می‌دهید، دستگاه عصبی سمپاتیک شما، فعالیت زیادی می‌کند. در واکنش به این اتفاق، قلب‌تان تندتر می‌زند تا اکسیژن اضافی مورد نیاز ِ ناشی از ورزش را تامین کرده و شما بیشتر احساس انرژی و هشیاری کنید. ضمنا، ورزش دمای بدن‌تان را هم بالا می‌‌برد.

 

فعال سازی دستگاه عصبی سمپاتیک، برای صبح زودتان مفید است زیرا برای شروع یک روز پر مشغله به انرژی نیاز دارید، اما اگر عصر یا ساعات پایانی روز ورزش کنید چطور؟ در گذشته محققان این سوال را مطرح کردند که آیا ورزش کردن در ساعات پایانی روز، به دلیل فعال سازی اعصاب سمپاتیک، اختلالی در خواب شب ایجاد می‌کند. جالب است بدانید بیشتر مطالعات نشان داده‌اند ورزش کردن، نه تنها علائم بیخوابی را تشدید نمی‌کند، بلکه می‌تواند کیفیت خواب را هم بالا ببرد!

علم چه می‌گوید؟ بیشتر مطالعات توصیه کرده‌اند که ورزش، تاثیرات مفیدی روی کیفیت خواب دارد. در یک تحقیق، افراد شرکت کننده‌ای که ساعت 8 شب، ورزش هوازی با شدت متوسط انجام داده بودند، چند ساعت بعد، بهتر به خواب رفته بودند.

 

در مطالعه‌ی دیگری از پلی سومنوگرافی (تست خواب) استفاده شد. افراد تحت آزمایش در آزمایشگاه خواب، به دقت تحت کنترل بودند. نتایج نشان داد ورزش کردن در عصر، هیچ تاثیر منفی روی کیفیت خواب‌شان نگذاشته بود، هر چند ضربان قلب‌شان در روزهایی که ورزش کرده بودند، طی سه ساعت اول خواب بالاتر بود اما این موضوع اثر بدی روی کیفیت خواب آنها نگذاشته بود. بنابراین طبق این مطالعه، ورزش کردن با وجود اینکه فعالیت اعصاب سمپاتیک را بیشتر می‌کند و تاثیرات آن حتی تا ساعت‌ها بعد در شب نیز ادامه دارد اما خوابیدن‌ را با مشکل روبرو نمی‌کند.

سایر مطالعات نشان داده‌اند ورزش سبُک قبل از خواب می‌تواند کیفیت خواب را بالا ببرد و اصلا هم عجیب نیست، زیرا ورزش سبُک، استرس را کم می‌کند و دمای بدن را چندان بالا نمی‌برد یا سیستم عصبی سمپاتیک را خیلی فعال نمی‌کند. اما به نظر می‌رسد ورزش کردن با هر شدتی، کیفیت خواب را بهتر می‌کند. مطالعه‌ای که 2600 زن و مرد سالم در تمام سنین را بررسی کرد دریافت انجام حداقل 150 دقیقه ورزش متوسط تا شدید در هفته منجر به 65 درصد افزایش کیفیت خواب می‌شود.

تحقیق دیگری دریافت ورزش کردن می‌تواند احساس خواب آلودگی در طول روز را کاهش دهد. ضمنا همین تحقیق نشان داد داشتن فعالیت بدنی منظم، احتمال گرفتگی عضلات پا را تا 65 درصد کاهش می‌دهد. اگر تجربه‌ی گرفتگی عضله‌ی پا را داشته باشید حتما می‌دانید چقدر دردناک است.

هیچ تحقیق و آزمایشی نشان نداد که ورزش کردن حتی در ساعات انتهایی روز، خوابیدن را با مشکل روبرو می‌کند، بلکه در واقع به کیفیت خواب کمک هم می‌کند. فعالیت بدنی در بلند مدت هم می‌تواند برای آن دسته از افرادی که به گونه‌ای دیگر از بیخوابی رنج می‌برند مفید باشد. درصد خاصی از افراد که برای به خواب رفتن مشکل دارند، در طول شب مکررا از خواب بیدار می‌شوند و آپنه‌ی خواب دارند؛ بیماری که تنفس فرد در خواب، برای مدتی متوقف می‌شود. چیزی حدود 25 درصد از مردان و 12 درصد از زنان از این بیماری رنج می‌برند.

قوی‌ترین ریسک فاکتور آپنه‌ی خواب، چاقی است. ورزش کردن به دلیل تاثیر مثبتی که روی کاهش وزن دارد، می‌تواند علائم آپنه‌ی خواب را متوقف کرده و برای آنهایی که به این بیماری دچار نیستند هم، پیشگیری کننده باشد.

 

مطالعه‌ای نشان داد افراد تحت آزمایش که برنامه‌ی ورزشی منظمی داشتند و دچار آپنه‌ی خواب بودند، کیفیت خواب‌شان بهبود یافته بود. ضمنا این افراد در طول روز کمتر احساس خواب آلودگی می‌کردند.

این مطالعات باید این باور اشتباه را از بین برده باشند که ورزش کردن در ساعات انتهایی روز، خواب را مختل می‌کند. یکی از فواید ورزش کردن در صبح این است که دمای بدن‌تان را بالا می‌‌برد، سیستم عصبی سمپاتیک‌ را فعال می‌کند و شما  را برای مواجهه با روزی پر از فعالیت، آماده می‌کند. اگر این هدف مدنظرتان باشد، تاثیر ورزش روی خواب، الویت بعدی‌تان خواهد شد. ورزش کردن، در هر زمانی از روز، به خواب بهتر کمک می‌کند و طبق چیزهایی که در مورد خواب و تاثیر آن روی سلامتی می‌دانیم، داشتن خواب خوب شبانه باید همیشه یک الویت باشد.