جنگ قرقیسیا

احادیث درباره‌ی قرقیسیا

1- روضه‌ی کافی (ص 295/451) صحیحه میسر: محمد بن یحیی از احمد بن محمد از ابن فضال از علی بن عقبة از پدرش از میسر از اباجعفر (علیه السلام) فرمود:
ای میسر از محل شما تا قرقیسیا چقدر فاصله است؟
عرض کردم: قرقیسیا نزدیک رود فرات است، سپس امام فرمود:
در آنجا جنگی روی خواهد داد که از زمان خلقت آسمانها و زمین، چنین جنگی اتفاق نیفتاده است و تا زمانی که آسمان و زمین پابرجا هستند نیز چنین جنگی رخ نخواهد داد. آنجا محل خوراک و سفره‌‌ی پرندگان (گوشتخوار) شود و درندگان زمین و پرندگان آسمان از آنجا سیر شوند. قیس در آنجا به هلاکت می‌رسد و هیچ خونخواهی نخواهد داشت.
راویان زیادی این را روایت کرده‌اند و افزود که:
و یک منادی ندا سر می‌دهد. بشتابید به سوی گوشت ستمکاران و سرکشان.
2- الغیبة نعمانی (ص186) عبدالواحد بن عبدالله از محمد بن جعفر قرشی از ابن ابی الخطاب از محمد بن سنان از حدیفه‌ی بن منصور از اباعبدالله (علیه السلام) برای ما گفت که ایشان فرمودند:
خداوند خوان و سفر دارد (و در روایت‌های دیگر آمده است، خداوند در قرقیسیا یک مهمانی دارد) که خبردهنده‌ای از آسمان ندا سر می‌دهد:‌ ای پرندگان آسمان و‌ای درندگان زمین. برای سیر شدن از گوشت ستم پیشگان و سرکشان بشتابید.
عقد الدرّر نیز مانند این را روایت کرده است (عقد الدرّر، ص87)
3- موثقه‌ی مشهور جابر در کتاب الغیبة نعمانی (ص187) در ضمن صحبت از سفیانی می‌گوید:
سپاهیان سفیانی از قرقیسیا می‌گذرند و در آنجا به جنگ می‌پردازند. صد هزار نفر از ستم پیشگان سرکشان در آنجا کشته می‌شوند.
عقد الدرّر مانند این را (صص92-98) روایت کرده است.
4- روایت ابن ابی یعفور در نعمانی (ص205) از امام باقر (علیه السلام):
فرزندان عباس و مروان در قرقیسیا با هم به جنگی خواهند پرداخت که از شدت جنگ پسر جوان و نیرومند در آن پیر می‌شود و خداوند پیروزی را از آنان دور می‌سازد و به پرندگان آسمان و درندگان زمین وحی می‌کند که از گوشت جسد ستمگران و سرکشان خود را سیر کنند. پس از آن سفیانی خروج می‌کند.
5- خبر عمار بن یاسر در الغیبة طوسی (ص278) و عقد الدّرر:
مغربی‌ها به سوی مصر می‌روند، زمانی که آنان وارد مصر شود، مصر در آن وقت تحت فرمان سفیانی است و پیش از آن شخصی خروج می‌کند و از مردم می‌خواهد به خاندان محمد (صلی الله علیه و آله) بپیوندند. ترک‌ها در حیره فرود می‌آیند و رومی‌ها در فلسطین، عبدالله از عبدالله پیشی می‌گیرد تا آنکه لشکریان آن دو در قرقیسیا نزدیک یک رود (خابور) به هم می‌رسند. آنگاه جنگی بزرگ در می‌گیرد و حکمران مغرب حرکت می‌کند و مردمان را به قتل می‌رساند و زنها را به اسیری می‌گیرد، سپس با قیس باز می‌گردد تا آنکه سفیانی وارد بین النهرین می‌شود. سفیانی از یمنی پیش دستی می‌کند و تمام آنچه که آنها در آنجا به دست آورده‌اند، به چنگ می‌آورد سپس به سوی کوفه به راه می‌افتد...
6- عقد الدّرر (ص87) روایت می‌کند:
سفیانی بر شام تسلط می‌یابد، سپس میان آنان جنگ قرقیسیا درمی گیرد تا آنجا که پرندگان آسمان و درندگان زمین از لاشه‌ی کشتگان سیر می‌شوند.
و در سفر رؤیا، اصحاح (9) آمده است:
به فرشتگان طبقه‌ی بالا (بزرگ) امر می‌شود که جان 2/3 مردم را بگیرند.
اگر واقعاً این خبر قول معصوم باشد، اشاره به این دارد که جنگ قرقیسیا در ضمن جنگ جهانی یا در آغاز جنگ جهانی خواهد بود.

محل قرقیسیا

معجم البلدان یاقوت حموی (ج4، ص 328):
قرقیسیا سرزمینی است در کرانه رود خابور، شش فرسخی صحن مالک بن طوق و رود خابور در آنجا به فرات می‌ریزد. قرقیسیا در مثلث میان رودهای فرات و خابور قرار دارد. گفته شده که این محل به نام سلطان قرقیسیا بن طهمورث نامیده شده است.
قرقیسیا در سرزمین جزیره (بین النهرین) در شمال سوریه، اطراف بادیة الشام قرار دارد و حدود 1000 کیلومتر با مرزهای عراق فاصله دارد و در نزدیکی شهر دیرالزور واقع شده است.
برخی گفته‌اند قرقیسیا در حال حاضر مکانی ویرانه است و در سال 1987 یکی از مجله‌ها نقل کرده بود که یک گروه خارجی در آن منطقه به مطالعات باستان شناسی مشغولند.
موضوع بعد اینکه قرقیسیا از منابع نفتی چندان دور نیست و ممکن است که در آنجا چیزی اکتشاف یا پیدا شود که اهمیت زیادی داشته باشد و به خاطر آن منابع اختلافها بالا گیرد و جنگی درگیرد و آن گونه که در برخی روایت‌های عامی آمده است که فرات از طلا و گنج جدا شده است.
سرزمین جزیره تحت عنوان سرزمین بین النهرین شناخته شده است؛ یعنی سرزمین میان دو رود دجله و فرات رود خابور استان جزیره در سوریه را به دو قسمت تقسیم می‌کند و این رود در نزدیکی مجرای رود دجله در مثلث عراق و سوریه و ترکیه در بصیرة نزدیک دیرالزور در کناره‌های شام می‌ریزد.
از آنجا که این مصب فاصله اندکی با عراق و ترکیه دارد، پس آمدن پرچم‌های ترک‌ها (چه رومی‌ها و چه غیر رومی ها) به قرقیسیا و سرزمین جزیره ممکن است از طریق عراق یا ترکیه انجام شود اما رومی‌ها از طریق فلسطین و اردن و شاید از طریق لبنان و سوریه نیز به این منطقه بیایند.
چیزی که بسیار مرا شگفت زده کرد، وجود داشتن شهری در مرزهای عراق و سوریه بر کناره‌ی رود فرات در نزدیکی (ابوکمال) به نام «قائم» است و این خود جای تأمل و اندیشه دارد.
ابن حماد (ص92، نسخه خطی) حدیثی نقل کرده است که در آن آمده:
فرات از کوهی از طلا و نقره جدا شده و به خاطر (به دست آوردن) آن جنگی درمی گیرد و از هر 10 نفر، نه نفر آنها کشته می‌شوند.
ابن حماد همچنین نقل کرده است:
فتنه چهارم هیجده سال به درازا می‌انجامد، پس از آن فتنه پایان می‌یابد و فرات از کوهی از طلا جدا شده است و مردم برای تصاحب آن سرازیر می‌شوند و از هر نه نفر هفت نفر کشته می‌شوند.
این دو حدیث بی‌نهایت ضعیف‌اند اما با وجود ضعیف بودن این دو حدیث، این احتمال وجود دارد که آنچه این دو حدیث بدان خبر داده‌اند اتفاق بیافتد، حتی اگر این حدیثها بافته خیال و زاییده اوهام باشند.

نمایش تصویری احتمالی در مورد قرقیسیا

باید دانست که در آمریکا کسانی بوده و هستند که نه تنها به وقوع یافتن جنگ قرقیسیا و آمدن آن در کتاب‌هایشان اعتراف می‌کنند بلکه زمان و تاریخ مشخصی برای آن تعیین می‌کردند. آنها معتقد بودند که این جنگ حدود سال 1992 اتفاق می‌افتد و به اصطلاح به آن جنگ «هرمجدون» (یا آرماگدون) می‌گویند تا آنجا که ریگان رئیس جمهور آمریکا در بیاناتی به این امر اشاره کرده بود.(1)
اما مهمترین روایت در این باب یعنی جنگ قرقیسیا، روایت میسر است که سندش نیز صحیح است و شامل این عناصر می‌شود:
1- قرقیسیا درگیری یا جنگی است که در گذشته بی‌سابقه بوده و در آینده نیز نظیری نخواهد داشت.
2- در آن جنگ قیس به هلاکت می‌رسد و هیچ کس برای خونخواهی او به پا نمی‌خیزد.
موثقه‌ی جابر از لحاظ معتبر بودن، پس از این روایت در رتبه‌ی دوم قرار دارد. در این موثقه اشاره به گذشتن سفیانی از قرقیسیا و جنگیدن او با طرفهای دیگر جنگ و کشته شدن صد هزار نفر می‌کند.
مطلب دیگری که حدیث جابر به ما می‌گوید زمان وقوع این جنگ است. این جنگ اگر اتفاق بیفتد، در زمان سفیانی خواهد بود و در اینجا دو احتمال وجود دارد:

اول:

اینکه این جنگ در حالی اتفاق بیفتد که سفیانی پیوسته در حال جنگیدن در شام باشد؛

دوم:

آنکه این جنگ پس از تسلط او بر مناطق پنجگانه شام باشد.
در حالت اول آن گونه که خبر عماربن یاسر آمده، سفیانی به قرقیسیا می‌رسد (و آنچه که طرفین جنگ به دست آورده‌اند، به چنگ می‌آورد) و در حالت دوم، به هر حال سفیانی ناگزیر پیروز می‌شود.
اینها عناصر ثابت و حتمی بود که گفته شد اما عناصر احتمالی را ما از بقیه‌ی روایات ضعیف السند استخراج می‌کنیم. اولین عنصر احتمالی مشخص کردن طرفهای جنگ است. طرفین جنگ یکی ترک‌هایی هستند که در حیره فرود آمده‌اند دوم رومی‌ها که در فلسطین فرود آمده‌اند، سپس دو عبدالله از دیگر طرفین جنگ می‌باشند. اینها همگی در قرقیسیا به هم می‌رسند و حکمران مغرب که با قیس باز می‌گردد و شاید یمانی هم از طرفهای درگیر باشد اما ما می‌دانیم که یمانی در هیچ یک از جنگ‌های پیش از ظهور وارد نمی‌شود.
اما در مورد عبدالله اول و عبدالله دوم جز اندک اخباری که در مورد کشته شدن عبدالله پیش از ظهور و اینکه کشته شدن او از نشانه‌های (پیش از) ظهور است و آنچه در الزام الناصب در مورد «عبدالله المکین» آمده، چیز دیگری در دست نداریم. اما سند این روایت ضعیف است. اما درست‌ترین نظریه این است که آن در گذشته با کشته شدن آخرین خلیفه عباسی اتفاق افتاده است. در مورد قیس هم باید بگوییم که مرکز پرچمش مصر است و حرکتش هم از مصر آغاز می‌شود. اما در مورد رومی‌ها به نظر نگارنده، آنها باقیمانده‌های پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و شاید به همراهی با یهودی‌ها و... باشند.
اما ترک‌ها مانعی نیست که آنها از ترکیه یا از باقیمانده‌های پیمان ورشو باشند.
و این احتمال نیز وجود دارد که قرقیسیا یکی از جنگهای جنگ جهانی باشد. شیخ روایتی که در مورد فرزند عباس و مروان است را ضعیف می‌داند و یا شاید آن را جعلی می‌شمارد. در این روایت این گونه آمده است که هیچ کدام از این دو به پیروزی نمی‌رسند و پس از آن سفیانی خروج می‌کند.
بنابر حدیث ترک‌ها دو خروج دارند... پس از آن ترکی نخواهد بود که ضعیف هم است، قیس و غیلان ترک‌ها را از بین می‌برند و قیس به هلاکت می‌رسد و بنابر صحیحه میسّر هیچ کس به خونخواهی او نخواهد پرداخت و به خاطر معتبر نبودن سند روایت اولی مقدم شمردن هلاکت قیس صحیح‌تر است و مانعی نیست که قیس به دست سفیانی به هلاکت برسد و این امر با روایت‌های دیگر منافاتی ندارد.
خلاصه اینکه اهل تسنن و شیعه وقوع این جنگ را روایت کرده‌اند و احتمال وقوع این جنگ وجود دارد. نگارنده معتقد است که باقیمانده پیمان‌های ورشو و آتلانتیک شمالی (ناتو) و قدرت‌های دیگری که به این منطقه می‌آیند و یا قدرت‌های باقیمانده خود آن منطقه ناگزیر باید پیش از ظهور امام مهدی (علیه السلام) نابود شوند و این نابودی از طریق جنگ میان آنان حاصل می‌شود. پس از آن سفیانی می‌آید و بقیه آن باقیمانده‌ها را نابود می‌کند.

پی‌نوشت‌ها:

1. نکته‌ی مهم و قابل توجه این است که نه تنها این دو جنگ هیچ شباهتی با هم ندارند بلکه حداقل در دوازده جهت با هم متفاوتند و یکی دانستن این دو ناشی از جهل درباره‌ی حداقل یکی از آنهاست. تفصیل این مطلب در ماهنامه موعود آمده است.

منبع مقاله :
فقیه، محمد، (1387)، سفیانی و نشانه‌های ظهور، ترجمه‌ی: سید شاهپور حسینی، تهران: موعود عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، چاپ سوم