پس از لغو رسمی ویزای ایران با کشورهای ارمنستان و گرجستان، اکنون مدیرکل بازاریابی و تبلیغات گردشگری از مذاکره با چهار کشور دیگر برای تسهیل و لغو دوجانبه ویزا خبر داده است.
علی باقر نعمتی‌زرگران که در معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری پیگیر موضوع تسهیل و لغو روادید نیز است، به ایسنا گفت: مذاکره با کشورهای جمهوری آذربایجان، روسیه و هند در حال انجام است. می‌خواهیم این مذاکرات را با چین نیز آغاز کنیم. البته از گذشته بین دو کشور تفاهم‌هایی شده بود، اما اکنون در پی توسعه‌ی آن هستیم.
او درباره‌ی آخرین وضعیت تسهیل و لغو ویزا با جمهوری آذربایجان که پیشتر اخبار ضد و نقیضی از لغو آن منتشر شده بود، توضیح داد: طبق توافق‌های صورت گرفته قرار شد در مرحله‌ی نخست برای اتباع ایرانی ویزای فرودگاهی صادر شود و در فاز بعدی این ویزا لغود شود. هرچند درحال حاضر اتباع جهوری آذربایجان بدون ویزا می‌توانند به ایران سفر کنند.
مدیرکل بازاریابی و تبلیغات گردشگری سپس به تمایل و انگیزه‌ی بیشتر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برای پیگیری تسهیل و لغو ویزای ایران با سایر کشورها اشاره کرد و یادآور شد: ما با معاونت کنسولی وزارت خارجه تعامل نزدیکی داریم، در سوی دیگر با بسیاری از کشورهای آسیایی و اروپایی نیز کمیسیون همکاری‌های مشترک کنسولی داریم که معمولا مشورت‌هایمان را درباره‌ی لغو و تسهیل رواید با کشورهای هدف از آن طریق مطرح و پیگیری می‌کنیم. این همان روندی بود که برای ویزای روسیه پیش گرفته شد.
شتابزدگی برای لغو ویزای ایران و روسیه از کجا آب می‌خورد؟
وی افزود: پس از مطرح شدن درخواست لغو روادید از سوی بدنه گردشگری دو کشور، وزارت خارجه نسبت به لغو روادید با کشور روسیه نظر مثبتی نشان داد، اما روس‌ها ملاحظاتی داشتند. اخیرا که البته سابقه‌ی این مذاکره دیگر به یک سال می‌رسد، تفاهم‌هایی در این‌باره صورت گرفت تا همان مُدلی که روسیه با چین و هند داشته، با ایران نیز به اجرا گذاشته شود.
نعمتی گفت: ما مدل پیشنهادی آژانس فدرال گردشگری روسیه را به وزارت خارجه کشورمان ارائه کردیم و خوشبختانه در آخرین مذاکرات، این موضوع پاراف شد که فعلا این توافق‌ها در سطح اولیه به سر می‌برد و اجرایی شدن آن مستلزم تشریفات قانونی است و باید در هیأت دولت ایران و همچینین پارلمان روسیه تصویب شود که در آن صورت اجرایی خواهد شد.
او در عین حال متذکر می‌شود که توافق‌های اولیه‌ی صورت گرفته بین ایران و روسیه به معنی لغو “عام” ویزا نیست و یادآور شد: این لغو ویزا فقط مختص تورهای 5 تا 50 نفره و گردشگرانی است که از طریق آژانس‌های مسافرتی اقدام می‌کنند و به تقاضاهای شخصی حتی اگر یک گروه 5 نفره تشکیل شده باشد، پاسخی داده نمی‌شود.
مدیرکل بازاریابی و تبلیغات گردشگری در پاسخ به این پرسش که چرا روسیه و برخی مقامات دو کشور پیش از قطعی شدن توافق‌ها برای لغو ویزا تا کنون چندین بار از نتیجه نهایی سخن گفته‌اند و آیا این شتابزدگی به خاطر انتفاعی که از ورود گردشگران ایرانی برای آن‌ها حاصل می‌شود ناشی نشده است؟ توضیح داد: آژانس گردشگری فدرال روسیه از گذشته دنبال این قضیه بود و آن را کتمان هم نمی‌کرد، ولی در فرایند کار ملاحظاتی از سوی دستگاه‌های حاکمیتی وجود داشت که در نهایت هم می‌بینید موفق شدند آن‌ها را متقاعد کنند.
او اظهار کرد: شاید این شتابزدگی به این خاطر باشد که روس‌ها متوجه شده‌اند گردشگران ایرانی بی‌حاشیه و درآمدزا هستند. روس‌ها همانند ترکیه و مالزی دنبال گردشگران ایرانی هستند تا از ورود آن‌ها بهره‌مند شوند.
نعمتی همچنین در پاسخ به این دیدگاه که ایران را ناموفق در جذب گردشگران روس می‌داند، گفت: برای جذب این گردشگران ملاحظاتی وجود دارد، ولی معتقدم درصد بالایی از مردم روسیه بویژه آن‌هایی که گرایش فرهنگی دارند را می‌توان جذب کرد. معتقدم به همان اندازه که روسیه از بازار ایران بهره‌مند می‌شود ما هم این امکان را داریم.
وی افزود: تا پیش از حوادث تروریستی ترکیه، در سال 40 میلیون روس از این کشور به انگیزه‌ی سفر خارج می‌شدند، رقمی در حدود 5.5 برابر گردشگران خروجی ما. روسیه بازار وسیعی دارد که می‌توان روی آن بیشتر کار کرد.
او در پاسخ به این پرسش که آیا مطالعاتی شده که مشخص کند چند درصد از گردشگران روسیه با انگیزه‌ی فرهنگی و دیدار از آثار تاریخی سفر می‌کنند، اظهار کرد: طبق گزارش اتحادیه اروپا و سازمان جهانی جهانگردی که مکتوب شده، 15 تا 20 درصد گردشگران این کشور فرهنگی هستند. البته این عدد الزاما به آن معنی نیست که ما همه‌ی آن گردشگران را می‌توانیم جذب کنیم، ولی حتی اگر بتوانیم از آن بازار 40 میلیونی، یک درصد سهم داشته باشیم به رقم قابل توجهی دست خواهیم یافت.
کمک ایرانی‌های ولخرج به ارتقاء اعتبار پاسپورت
نعمتی در ادامه با اعتقاد بر این‌که دولت در سه سال گذشته برای لغو ویزا با کشورهای هدف دستاوردهای خوبی داشته است و از همان ابتدا عزم بر این بوده که کرامت پاسپورت ایرانی حفظ شود، چرا که این اقدام نه تنها در گردشگری، بلکه در سایر بخش‌های سرمایه‌ای و تجاری اثر دارد، درباره‌ی ارتقاء جایگاه پاسپورت ایرانی در چند سال اخیر، توضیح داد: از اصولی که وزارت خارجه کشورمان در موضوع تسهیل رواید پیگیری می‌کند و معمولا هم روی آن حساسیت دارد، اراده‌ی دو کشور برای اقدام در این راستا است که سیاست درستی به حساب می‌آید و تا کنون هم مؤثر واقع شده است.
وی اضافه کرد: شاید بعضی فارغ از این بحث‌ها، دنبال این باشند که تسهیلاتی یکطرفه داده شود، درحالی‌که این رفتار تک بُعدی کمکی به ارتقاء پاسپورت ایرانی نمی‌کند.
او سپس به گزارش بخش اقتصادی خبرگزاری رویترز که ایرانی‌ها را از حیث هزینه‌کرد در رتبه بالایی در جهان قرار داده است، اشاره کرد و افزود: میانگین هزینه کرد هر گردشگر خارجی در این گزارش، 1500 دلار است، درصورتی که این رقم برای هر ایرانی تا 2500 دلار تعیین شده است. این ابزار مؤثری برای ما در مذاکره با کشورها است که انگیزه طرف مقابل را برای ارائه تسهیلات بیشتر در بخش روادید ارتقاء می‌دهد.
نعمتی معتقد است: اتخاذ سیاست دو جانبه در تسهیل و یا لغو روادید تا کنون درست بوده و مؤثر هم واقع شده همانطور که در موضوع لغو روادید با گرجستان و جمهوری آذربایجان شاهد بودیم.
