در سده های نخستین اسلامی، شهر تون از آبادی های شاخص خراسان بوده است. تون از شهرهای بسیار کهن خراسان بزرگ بوده که بر حاشیه کویر نمک از قدیم الایام یکی از باراندازهای مهم شرق به غرب ایران محسوب می شده است .
اغلب مورخان و جغرافیدانان همچون مقدسی، حافظ ابرو، مستوفی، اعتمادالسلطنه و… تون را شهری قابل قبول توصیف نموده و به ارگ، برج و بارو، خندق، قنات، مسجدجامع و … اشاراتی داشته اند. مقدسی جغرافیدان قرن چهارم در احسن التقاسیم، تون را شهری آباد و پرجمعیت توصیف می کند.
ناصر خسرو در سفرنامه اش این شهر را چنین توصیف می کند : شهر تون شهر بزرگ بوده است اما در آن وقت که من دیدم اغلب خراب بود و بر صحرایی نهاده است و آب روان و کاریز دارد و بر جانب شرقی باغ های بسیار بود و حصاری محکم داشت گفتند در این شهر چهارصد کارگاه بوده است که زیلو بافتندی و در شهر درخت پسته بسیار بود.
در قرن هفتم هجری (سال 651 هجری) با حمله ی هلاکو به این ناحیه، شهر تون خسارات بسیار می بیند و مردم زیادی در این درگیری کشته می شوند.
پس از این اتفاق، بازسازی شهر توسط مردم صورت می گیرد به گونه ای که در دوره صفوی از شهرهای شاخص و از مراکز بزرگ جمعیتی جنوب خراسان محسوب می گردد.
در اوایل دوره صفویه نیز این شهر زلزله ای شدید را تجربه می کند که آسیب بسیاری به بناهای این شهر وارد می آورد.
شهر تاریخی تون در گذشته شامل 5 محله به نامهای سردشت، عنبری، سادات، میدان و طالار بوده است که به دور این محلات باروی شهر قرار گرفته بود.
این شهر در سال 1308 و با تصمیم اعضای فرهنگستان وقت به فردوس تغییر نام یافت.
در سال 1347 زلزله ای در این شهر اتفاق افتاد که بسیاری از بناهای شهر تخریب گردید. خوشبختانه بناهای شاخصی چون مسجد جامع، مدارس علیا و حبیبیه، مجموعه کوشک، آب انبارهای تاریخی، حمام های سردشت، خیروز و جهانیار و خانه های تاریخی محله سردشت به عنوان شواهدی از معماری گذشته این شهر بجای مانده است.
آدرس :خراسان جنوبی – فردوس – شهر تون در حاشیه جنوب غربی شهر فردوس
