درمان شپش سر چگونه است؟
درمان شپش سر معمولاًً شامل دو مرحله استفاده از حشره کشهای شیمیایی و حذف کردن دستی است.
تمام اعضای خانواده را به صورت هم زمان درمان کنید و به مهد کودک یا مدرسه نیز اطلاع دهید.
لازم است 7تا 10 روز بعد از اولین استفاده از حشره کشها، این درمان را تکرار کنید. یعنی به طور کلی لازم است دو مرحله استفاده از شامپوهای حشره کش به فاصله 7 تا 10 روز انجام شود؛ زیرا تخمها ممکن است زنده بمانند و تبدیل به حشره شوند.
برای جدا کردن رشکها استفاده از روش های دستی نیاز است و شستن به تنهایی کفایت نمی کند. این روشها معمولاً شامل آب کشیدن با محلول سرکه در آب و شانه کردن با شانه دندان ریز پس از استفاده از شامپوهای حشره کش است.
درمان دارویی:
شایع ترین حشره کش موضعی استفاده شده برای شپش سر پرمترین است. سایر داروها شامل این موارد است:
مالاتیون
فنوترین
کارباریل
لیندان (گاما بنزن هگزاکلرید(
اسپینوزاد
ایورمکتین
شامپوی Lindane که در بزرگسالان به کار میرود، برای اطفال و خانمهای حامله و شیرده، نوزادان و مبتلایان به HIV توصیه نمیشود. شامپوی Permethrin 1% مناسب است. شامپو باید به تمام موها مالیده و ده دقیقه باقی بماند، سپس شسته و یک هفته بعد تکرار شود. این شامپو تخمها را از بین نمی برد، لذا بعد از آن، موها باید با محلول حاوی نسبت مساوی از سرکه و آب و با شانه ریز پاک شوند. شامپوی Hegor Antipoux تخمها را نیز از بین میبرد.
در صورت وجود عفونت ثانویه باکتریال باید هر چه سریعتر درمانآنتیبیوتیک را برای حداقل 10 روز شروع کرد.
لوسیون ها، محلولها و کرمها بهتر از شامپوها هستند، زیرا شامپوها ضعیفتر از آن هستند که قابل اعتماد باشند. این ترکیبات مستقیماً روی پوست سر استفاده میشوند. ضروری است که توصیههای کارخانه سازنده را در مورد این که هر بار چه مدت روی سر بماند یا چند بار تکرار شود، دنبال کنید؛ زیرا احتمال مسمومیت وجود دارد.
مهمترین اصل در مبارزه با شپش، انجام درمان دسته جمعی و همگانی و رفع آلودگی از کلیه لوازم و وسایل مورد استفاده افراد به طور همزمان است پس از درمان ضدشپش، احتمال انتقال آلودگی از بین میرود و دانشآموز میتواند به مدرسه بازگردد.
روسرى، شانه، برس، کلاه، شال و روبالشى و ملحفه باید در آب داغ شسته شوند. لوازم بهداشتى فردى باید در الکل خیسانده شده و یا در حرارت نسبتاً بالا شسته شوند. ضدعفونى و شست و شوى فرش و موکت و مبلمان ضرورتى نداشته و نیازى به ضدعفونى کردن کل خانه وجود ندارد. هر چه که با سر بیمار در تماس بوده (شانه، ملحفه و کلاه) باید با آب گرم 55 درجه شسته شود. وسایلی که در اثر حرارت خراب میشوند باید به مدت 2 هفته در کیسه دربسته در یخچال باقی بمانند.
روش های دستی جدا کردن رشک یا شپش:
روش های فیزیکی جدا کردن رشک و شپش در کنار درمان دارویی استفاده میشوند و ممکن است نیاز باشد برای چند هفته هر روز از این روشها استفاده کنید.
استفاده از شانه مخصوص رشک روی موهای مرطوب یکی از موثرترین راه های حذف فیزیکی رشک و شپش است. شانه های فلزی برای موهای کلفت و شانه های پلاستیکی برای موهای ظریف یا بلند استفاده میشوند. میتوان از یک نرم کننده بر روی موها استفاده کرد.
استفاده مرتب از شانه دندانهریز در تشخیص، پیشگیری و درمان شپش سر توصیه میشود و به عنوان یکی از راههای تقویت بهداشت فردی مورد استفاده قرار میگیرد. فاصله دندانههای این شانه باید به اندازهای باشد که عملاً رشک را از موهای سرجدا کنید.
دو قاشق غذا خورى سرکه را در یک لیتر آب حل کنید، سپس تمام سر و موها را با این محلول خیس کنید. بعد از چند دقیقه با یک شانه دندانه ریز موها را خوب شانه کنید. محلول آب و سرکه کپسول تخمها را سست میکند و شانه دندانه ریز به جدا کردن آنها از موها کمک میکند.
به هر حال برای پیدا کردن تخم شپش میبایست با حوصله تمام از یک گیجگاه به طرف مقابل، منطقه به منطقه در مو جستجو کرد، بهتر است این کار زیر نور مناسب انجام شده و البته استفاده از یک ذره بین نیز میتواند مفید باشد. ضمناً دقت کنید که نزدیکی زیاد سر به فرد مورد معاینه، میتواند باعث منتقل شدن شپش به سر فرد معاینه کننده شود.
موها را قسمت قسمت کنید و از ریشه مو تا نوک آنها را شانه بکشید.
ساقههای مو را به طرف پایین شانه کنید.
این عمل باید در حدود نیم ساعت طول بکشد و لازم است این عمل را تا زمانی که سه بار پشت هم هیچ شپشی یافت نشود تکرار کنید.
شانههای الکتریکی که ادعا میشود شپش را جذب کرده و میسوزانند، موثر نیستند.
سایر روش های درمان که اثر بخش بودن آنها اثبات نشده است:
تراشیدن سر یا کوتاه کردن موها موثر است، اما به ندرت لازم است و زیاد توصیه نمی شود.
برای مدت یک ماه روزانه 30 دقیقه موها را در معرض باد داغ سشوار قرار دهید.
موادی نظیر دایمتیکون، پترولیوم و بنزیل الکل جهت خفه کردن شپشها روی موهای خشک مالیده میشوند و تمام سر از پوست سر تا نوک موها را میپوشانند و برای مدت 20 دقیقه زیر کلاه حمام نگه داشته شده و سپس شسته میشود. این درمان یک بار در هفته تا پاک شدن کامل شپشها ادامه مییابد.
مصرف روغن های طبیعی نیز نظیر استفاده از مواد شیمیایی فوق ممکن است موثر باشد.
مصرف ایورمکتین خوراکی به مقدار 400 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم (توسط FDA تایید شده نیست)
مصرف ترکیب کوتریموکسازول خوراکی (سولفامتوکسازول/ تریمتوپریم) باعث میشود باکتری های موجود در روده شپش که برای هضم غذا ضروری هستند، کشته شوند و شپشها از گرسنگی بمیرند. این درمان توسط FDA تایید شده نیست و باید تنها در خط دوم درمان استفاده شود؛ زیرا کوتریموکسازول گاهی میتواند عوارض جانبی خطرناکی ایجاد کند.