عملکرد سلول های سفید خون مقابله با پاتوژن ها در بدن می باشد. خطوط دفاعی مختلفی وجود دارد که به مراقبت بدن از بیماری‌های ناشی از میکروارگانیزم‌ها در بدن کمک می‌کند. همه‌ی این‌ها در سطح سلولی توسط یکی از اجزاء خون به نام سلول‌های سفید خون یا لنفوسیت‌ها کنترل می‌گردد. هر کسی می‌داند که عملکرد اصلی سلول‌های سفید خون، حفاظت بدن از عوامل خارجی بوده که باعث بروز بیماری در بدن می‌گردند. انواع مختلفی از لنفوسیت‌ها وجود داشته و هر کدام از آن‌ها اعمال خاصی را به منظور مقابله با نوع خاصی از پاتوژن ها انجام می‌دهند.
ساختار و عملکرد
همانطور که قبلا ذکر شد، انواع خاصی از سلول‌ها وجود دارد که مسئول مبارزه با نوع خاصی از پاتوژن‌ها می‌باشد. به طور کلی، می‌توان گفت که دو نوع وسیع از سلول‌های سفید خون به نام‌های گرانولوسیت‌ها و اگرانولوسیت‌ها وجود دارد.
گرانولوسیت‌ها شامل نوتروفیل‌ها، ائوزوفیل‌ها و بازوفیل‌ها می‌باشند. این سلول‌ها معمولا هسته‌ی چند لوبی همراه با گرانوله‌هایی در سیتوپلاسم خود دارند. آگرانولوسیت‌ها سلول‌هایی هستند که دارای هیچ گونه گرانوله‌ای در سیتوپلاسم خود نبوده و شامل مونوسیت‌ها، لنفوسیت‌ها و ماکروفاژها می‌باشند. در زیر برخی اطلاعات دقیق در رابطه با عملکرد هر کدام از این سلول‌ها ارائه شده است.
لنفوسیت عملکرد
نوتروفیل یکی از اولین سلول‌هایی بوده که در محل عفونت تجمع می‌یابند، چون آن‌ها اغلب به عنوان اولین خط دفاعی بدن معرفی شده‌اند. این سلول‌ها به باکتری‌ها و قارچ‌هایی که وارد بند می‌شوند حمله کرده و طی فرایند مبارزه با این پاتوژن‌ها کشته می‌شوند. این سلول‌ها در پاسخ‌های حاد التهابی نقش داشته و توسط فاگوسیتوز کردن پاتوژن‌ها عمل خود را به انجام می‌رسانند. کاهش در تعداد نوتروفیل‌ها به عنوان نوتروپنی شناخته می‌شود.
ائوزوفیل این سلول‌ها گرانولوسیت‌هایی بوده که در درجه‌ی اول درگیر عفونت‌های انگلی می‌باشند. هر گونه افزایش ناگهانی در تعداد ائوزوفیل‌ها معمولا نشان دهنده‌ی حضور پارازیت‌ها در بدن می‌باشد. آن‌ها هنگامی‌که فرد به چیزی پاسخ آلرژیک نشان می‌دهد نیز در مقادیر فراوان یافت می‌شود. بنابراین، هنگامی‌که تعداد ائوزوفیل‌ها بالا باشد، نشانه‌ای از آسم یا تب یونجه می‌باشد.
بازوفیل برخی از انواع سلول‌های خونی وجود دارد که هنگامی‌که فرد پاسخ آلرژیک نشان می‌دهد، در مقادیر فراوان آزاد می‌شود. این سلول‌ها هیستامین آزاد کرده که یکی از مواد شیمیایی اصلی آزاد شده در چنین واکنش‌هایی می‌باشند. بازوفیل‌ها در ارائه‌ی پاسخ‌های آنتی ژن در بدن نیز نقش دارند.
لنفوسیت این سلول‌ها در درجه‌ی اول در ساخت آنتی بادی‌هایی که باعث تخریب پاتوژن می‌شوند، نقش دارند. لنفوسیت‌ها پاسخ ایمنی ایجاد کرده و باعث کشتن تومورها و سلول‌های سرطانی می‌گردند.
مونوسیت این سلول‌ها بر روی پاتوژن‌ها عمل کرده و به کمک نوتروفیل‌ها عملکردهای خود را انجام می‌دهند.
لنفوسیت های دیگر نوع دیگری از لنفوسیت‌ها شامل ماکروفاژها بوده که عملکرد اصلی آن جذب پاتوژن‌ها توسط پدیده ی فاگوسیتوز و سلول های دندریتیکی بوده که اساسا به فعال سازی لنفوسیت‌ها هنگامی‌که برای واکنش آنتی ژن مورد نیاز هستند، کمک می‌کند.
اکثر گرانولوسیت‌ها مسئول حمله‌ی پاتوژن‌ها هستند. برخی روش‌های خاصی وجود دارد که به انجام عملکرد صحیح این سلول‌ها کمک می‌کنند. این روش‌ها شامل chemotaxis بوده که در آن سلول‌های لنفوسیتی به کمک برخی از مواد شمییایی مکان پاتوژن‌ها را شناسایی کرده و آن‌ها را از بین می‌برند. همچنین در طی فرایند فاگوسیتوز که در آن سلول سفید خون پاتوژن‌های خطرناک را هضم می‌کند، نیز به حفاظت سلول‌ها و ساختار اطراف از اثرات مضر پاتوژن ها کمک می کند. هر گونه تغییر در تعداد سلول های سفید خون مانند کاهش ناگهانی تعداد آن‌ها، همانطور که در لیکوپنی و agranulocytosis دیده می‌شود، سیستم ایمنی شخص را به خطر انداخته و خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف را در فرد افزایش می‌دهد. از سوی دیگر، افزایش تعداد سلول‌های سفید خون نشان دهنده‌ی بروز بیماری و یا عفونت در بدن بوده که تلاش این سلول‌ها را در جهت کنترل عفونت نشان می‌دهد.
