قلعه مبارک آباد یا آق قلعه یا آق قلا که در 18 کیلومتری شمال گرگان واقع شده است به نام های اسپی دژ، دژ سفید، نیز معروف بوده است. ارتفاع قلعه در آغاز ساختمان 6 متر بوده و به صورت دایره ای شکل بنا گردید، رودی که قلعه مبارک آباد را به دو قسمت تقسیم می کند رود گرگان نام دارد که توسط پلی بسیار محکم از آجر به هم مربوط می شود، این پل از بناهای دوران صفویه است و توسط شاه عباس درسال 1020 ه.ق در سفری که به مازندران و استرآباد کرده بود بنا شد. آق قلعه در ابتدا محلی برای اسکان قاجارها بود، گویا در زمان قابوس وشمگیر اسپی دژ یعنی دژ سفید یا آق قلعه خوانده می شد. این قلعه در زمان شاه عباس مبارک آباد نامیده می شد. آق قلعه دری از چوب و آهن داشت که ورود به قلعه را غیر ممکن می ساخت. بر روی در ورودی قلعه اطاقی وجود داشت که در انتها دری داشت و به اطاق بزرگی منتهی می شد که نگهبانان مشغول دیده بانی بودند. در دیوار های ضخیم قلعه سوراخ هایی تعبیه کردند که نگهبانان از آن طریق به تیر اندازی می پرداختند. این قلعه بعد از آن که رضاخان حکومت را در دست گرفت به پهلوی دژ تغییر نام داد. وقتی دژ عظیم قلعه گشوده می شد دایره ای نامنظم به نام هشتی پیدا بود که برای یک دسته دیگر از مدافعان قلعه اختصاص داده بودند، از سمت چپ این هشتی پله های آجری مارپیچ دیده می شد که برای بالا رفتن گذاشته شده و از همین طریق بود که کوتوال، که همان نگهبان قلعه است، نگهبانی می داد. در مواقع بحرانی و در اوقاتی که خطر حمله احساس می شد کوتوال دژ با عده ای از تیراندازان ورزیده در اطاق سردر دژ موضع گرفته و مراقب اوضاع بودند. آق قلعه تا دوران ناصرالدین شاه یعنی تا سال های 1300 ه.ق آباد بوده و از این تاریخ به بعد به تدریج مهاجرت قاجارها به تهران آغاز می شود و آق قلعه کم کم به صورت دژی متروک و مخروبه در می آید و به جای آنها ترکمن های آتابای ساکن می شوند. آق قلعه بعد از آنکه به دست ترکمن ها افتاد و شهرنشینی آغاز شد نابود شده و تنها پلی آجری از آن دوران به جا مانده است و پس از پیروزی انقلاب اسلامی آق قلا نام گرفته است.
